“İran’da bugüne kadar 512 protestocu hayatını kaybetti"

Londra'daki protestolardan. (Foto: Raşid Necati Aslım / AA)

Haberin Kürtçesi için tıklayın

İran'da "ahlak polisi" tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden Jîna Mahsa Amini'nin ölümüyle başlayan protestolar sürüyor.

Güvenlik güçlerinin şiddet ile bastırmaya çalıştığı protestolarda hayatını kaybedenlerin sayısı da artmaya devam ediyor.

Başkent Tahran merkezli İnsan Hakları Aktivistleri Haber Ajansı'nın (HRANA) bugün paylaştığı güncel verilere göre, Jîna Mahsa Amini'nin 16 Eylül'deki ölümüyle başlayan protestolarda 1 Ocak 2023 itibariyle aralarında 69 çocuğun da olduğu 512 protestocu hayatını kaybetti.

Protestolar sırasında 67 "rejim kuvveti" de yaşamını yitirirken HRANA, 19 bin 204 protestocunun bu süreçte gözaltına alındığını ve tutuklandığını tahmin ediyor. Aynı verilere göre, bu kişilerin 683'ü ise öğrenci.

Bugüne kadar ülkede toplam bin 234 protesto gösterisi yapıldığını kaydeden HRANA, protestolarla bağlantılı olarak 667 kişinin mahkum edildiğini, protestoların 144 üniversitede sürdüğünü belirtti.

"Araç sürücülerine uyarı mesajları gidiyor"

Protestoların sonucunda İran'ın başörtüsü kurallarına uyulup uyulmadığını da denetleyen "ahlak polisini" lağvetmeye karar verdiği haberleri Aralık 2022'de basına yansımış olsa da İran devlet medyasının geçtiği haberler başörtüsü kurallarını sıkılaştırma çabalarına işaret ediyor.

Fars haber ajansının ismini vermediği bir polis kaynağına dayandırdığı 1 Ocak tarihli haberine göre, "başörtüsü kurallarının uygulanmasına yönelik bir planın yeni evresi ülke çapında uygulanmaya başladı."

Buna göre, araçlarında zorunlu başörtüsü kuralı ihlal edilen araç sahiplerinin telefonlarına uyarı mesajları gönderilmeye tekrar başlandı.

Anadolu Ajansı'nın (AA) aktardığına göre, "Aracınızda başörtüsü kuralı ihlal edilmiştir" şeklindeki uyarı mesajı uygulaması, Jîna Mahsa Amini protestolarının başladığı Eylül 2022'de askıya alınmıştı.

Fars haber ajansına göre, pek çok yurttaş da son dönemde cep telefonlarına bu şekilde uyarı mesajları geldiğini doğruladı.

Mühürlenen iş yerleri, mobese ile tespit edilen kadınlar

İran'ın "ahlak polisi" sözcüsü Ali Khanmohammadi de dün bir açıklama yaparak hükümetin "İslam'a uygun giyinme kurallarına uymayan kadınlara hizmet eden işletmeleri mühürleyip kapatma" adımını destekledi.

İran hükümetinin başörtüsü kurallarına uymayan ve saçını açan kadınlara yönelik planları arasında başı açık kadınları mobese kameralarıyla tespit etmek ve bu kişileri sosyal hizmetlerden mahrum bırakmak da var.

İran International haber sitesinin aktardığına göre, bazı şehirlerde başörtüsü takmayan kadınların banka ve benzeri kurumlara girmesi engellenirken, başörtüsü olmayan kadınların talep ettiği işlemleri yapan bankaların müdürleri görevlerinden uzaklaştırılmıştı.

Spor salonu mühürlendi

Öte yandan, İran'ın resmi haber ajansı IRNA'ya göre, Ferdis Savcısı Hüseyin Nasırhaki, Elborz eyaletindeki bir spor kulübünde karma eğitim verildiğine ilişkin haberler üzerine konunun araştırılması için talimat verdi.

Nasırhaki, soruşturma sonucunda Kerecîn Meşkindeşt kentinde bulunan spor salonunda karma eğitim verildiğinin tespit edildiğini belirtti.

Mekanın mühürlendiğini kaydeden Nasırhaki, salon sahibi ile antrenörü hakkında dava açıldığını ve soruşturmanın devam ettiğini söyledi. (SD)