Konuşmasında Irak, Ortadoğu, Kafkaslar ve Afganistan'daki problemlere değinen Gül "Irak'ta istikrarsızlık bizi de etkiliyor. BM daha fazla rol almalı" dedi.
Kıbrıs'ta çözümün Kıbrıslırumların Annan Planı'nı reddetmesi yüzünden kaçırıldığını belirten Gül, Genel Kurul'dan Kuzey Kıbrıs üzerindeki izolasyonun kaldırılmasını istedi.
Gül, Milenyum Buluşması sonrasında açıklanan Milenyum Deklerasyonu'nda yer alan açlık ve yoksullukla mücadele, salgın hastalıkların önlenmesi ve bebek ölümlerinin azaltılması gibi konuların başarılabilir hedefler olduğunu söyledi ve bu hedeflere ulaşmak için tüm dünya liderlerinin çaba göstermesi gerektiğini belirtti.
Küresel tehditlerin son yıllarda şekil değiştirdiğini ve terörizm, uyuşturucu ticareti, organize suçlar ve çevresel problemlerin öncelik kazandığını belirten Gül ırkçılık, anti-semitizm, başta Müslümanlar olmak üzere çeşitli topluluklara karşı oluşturulan önyargılarla da mücadele edilmesi gerektiğini söyledi.
Gül, Afrika kıtasının özel ve acil ihtiyaçlarının da kolektif bir biçimde karşılanması gerektiğini söyledi; Birleşmiş Milletler (BM) sisteminin bütün bu problemlerle mücadele edebilmek için güçlendirilmesi gerekliliğine dikkat çekti.
Gül, BM Güvenlik Konseyi'nde "daha dengeli bir temsiliyet" yaratılması gerektiğini söyledi.
Güvenlik Konseyi'ne geçici üye
Dışişleri Bakanı Gül, iktidarda bulundukları son iki yılda "şeffaf, verimli ve güvenilir bir yönetim" oluşturmak için önemli reformlar yaptıklarını söyledi ve Avrupa Birliği (AB) ile ilgili beklentilerin reform sürecini olumlu etkilediğini belirtti.
Abdullah Gül konuşmasında, Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyi'nde 2009-2010 dönemi için geçici üyelik için adaylığını koyduğunu söyledi ve Genel Kurul'dan bu konuda destek istedi.
Gül, Güvenlik Konseyi'ne üyeliğin, Türkiye'nin bölgede ve dünyada, Filistin'den Darfur'a kadar her bölgede yürüttüğü insani yardım aktiviteleri ile uyum gösterdiğini söyledi.
Gül, Türkiye'nin hem İslam Konferansı'na üye, hem de AB'ye girmeye aday olduğunu ve bu durumun İslam dünyası ve Batı arasında bir diyalog kurulması için Türkiye'ye ayrıcalıklı bir yer sağladığını belirtti.
Kıbrıs
Gül, hükümetin Kıbrıs'la ilgili olarak BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a tam destek verdiğini hatırlattı.
Annan Planı'nın Kıbrıslıtürkler tarafından büyük çoğunlukla kabul edildiğini fakat Kıbrıslırumların reddi üzerine çözüme ulaşılamadığını söyleyen Gül "Çözüm şansı kaçırıldığı için üzüntü duyuyorum" dedi.
Gül, kaçırılan şansın, BM'nin kredibilitesini yeniden yükseltmesini de engellediğini ve dünyanın başka bölgelerindeki barışseverlere ilham kaynağı olma şansını da yok ettiğini belirtti.
Gül, Türkiye'nin Kıbrıs'ta kalıcı bir çözüme ulaşılmasını desteklediğini belirtti ve Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul üyelerinden Kuzey Kıbrıs üzerindeki izolasyonun kaldırılmasını istedi..
Gül, Güney Kafkaslar ve Güney Osetya'da süregiden anlaşmazlıkların artık çözülmesi gerektiğini söyledi; Abhazya ve Güney Osetya'daki problemlerin Gürcistan'ın toprak bütünlüğü ve bağımsızlığı korunarak çözülmesinden yana olduklarını belirtti.
Ortadoğu, Irak, Afganistan
Abdullah Gül, Ortadoğu, Irak ve Afganistan'ın dünyadaki en önemli istikrarsızlık alanları olduğunu ve çözülemeyen problemlerin giderek daha ciddi sonuçlara yol açtığını söyledi.
Gül, İsrail-Filistin sorununun çözümü için varolan tek çerçevenin Ortadoğu Yol Haritası (Middle East Road Map) olduğunu ve Türkiye'nin Yol Haritası'nın uygulamaya geçirilmesi için aktif desteğini sunduğunu hatırlattı.
Gül İsraillilere karşı girişilen terörist saldırıların ve Filistinlilerin mülk ve hayatlarının yok edilmesinin durması gerektiğini söyledi; Filistin'deki reform sürecinin sürmesini istedi.
"İsrailli yerleşimlerin hemen durmalı ve Uluslar arası Adalet Divanı'nın kararlarına saygı duyulmalı. Filistinlilerin yaşam koşulları acilen iyileştirilmeli. Suriye ve Lübnan'la ilgili sorunlar çözülmeden kalıcı bir barış ortamı yaratılması imkansız".
Gül, Irak'la ilgili olarak da "Uluslararası topluluğun ve ABD'nin Irak'ın rehabilitasyonu için harcadığı çabayı takdir ediyor ve başarıya ulaşmasını diliyorum. Fakat, Irak'ta yaşanan insani, siyasi ve güvenlikle ilgili problemler komşu ülke olarak bizi de etkiliyor. Irak'taki dönüşüm sadece Irak halkı için değil tüm bölge için önemli; o yüzden birleşik,toprak bütünlüğüne sahip ve demokratik bir Irak oluşmasını destekliyoruz" dedi.
Gül BM'nin daha fazla rol üstlenmesi gerektiğini belirtti; komşu ülkeler toplantısının da önemli olduğunu söyledi.
Gül, Tükiye'nin Afganistan'a desteğinin de süreceğini belirtti.
Terörle mücadele
Abdullah Gül, "Türkiye uzun süre terörizmden çekmiş bir ülke olarak, terörün hiçbir şekilde meşrulaştırılamayacağını biliyor" dedi. Gül, terörizmle mücadele için daha fazla çok yönlü işbirliğine ihtiyaç olduğunu söyledi; BM'nin bu anlamda yarar sağlayabileceğini belirtti.
Gül, kitle imha silahlarının ticaretinin ve üretiminin de daha sıkı kontrol edilmesi gerektiğini belirtti. (EÜ/BB)
* Bu haber Gül'ün, BM'nin web sitesinde yer alan konuşma metninden kısaltılarak çevrildi.
