Sayıları binlerle ifade edilen Irak güvenlik güçlerinin Şii militanlara karşı dün (25 Mart) petrol üretim ve ihracatının merkezi olan Irak’ın en büyük ikinci kenti Basra’da başlattığı operasyon devam ediyor.
Çatışmalarda şu ana dek en az 40 kişinin öldüğü, 100 kişininse yaralandığı bildiriliyor; ancak ölenlerin kaçının militan, asker ya da sivil olduğu bilinmiyor.
Çatışmaların Şiilerin yoğun olarak yaşadıkları diğer bölgelere de yayıldığı belirtiliyor. Nitekim Bağdat’ın Sadr semtindeki çatışmalarda en az 14 kişinin hayatını kaybettiği ve çok sayıda yaralı olduğu haberleri geliyor. Bu nedenle Basra’da hafta başından beri uygulanan gece sokağa çıkma yasağı Kut, Samava, Nasıriye, Divaniye ve Hille gibi başka yerleşim yerlerini de içerecek biçimde genişletildi.
Irak Başbakanı Nuri El Maliki, militanlara silah bırakmaları için 72 saatlik süre tanındığını, bu süre içerisinde teslim olmayanların en sert yaptırımlarla karşı karşıya kalacağını duyurdu.
Mehdi Ordusu: Hedef biziz
Irak hükümeti hiçbir grubun özel olarak hedef alınmadığını açıklasa da Basra’da güçlü bir desteğe sahip Şii din adamı Mukteda es Sadr’a bağlı Mehdi Ordusu operasyonların birinci hedefi olduğunu ileri sürüyor.
Operasyonların Ekim’deki bölgesel seçimler öncesinde güçlerini kırmayı amaçladığını savunan Sadr yanlıları güvenlik güçlerinin tarafsız olmadığını, hükümete yakın militan grupların denetimine girdiğini iddia ediyor.
Bush hükümeti zorda
Sadr hareketi operasyonlara karşı ülke genelinde bir sivil itaatsizlik başlatma tehdidinde bulunuyor. Irak’ın Şii bölgelerinde çok sayıda iş yerinin kepenklerini kapatması bu tehdidin ciddiyetini ortaya koyuyor.
Irak’ta son aylarda yaşanan şiddet olaylarındaki azalmada Mehdi Ordusu’nun Ağustos 2007’de ilan ettiği ve Şubat 2008’de uzattığı ateşkesin önemli bir rolü var.
Dolayısıyla analistler Sadr hareketinin genel bir sivil itaatsizlik kampanyası başlatması ya da ateşkesi sona erdirmesi durumunda Irak’taki kaos ortamının nispeten geride kaldığını ve istikrara doğru yol alındığını savunan George W. Bush hükümetinin zor duruma düşeceğini ifade ediyor.
Mehdi Ordusu
Mehdi Ordusu, Bağdat’ın işgal kuvvetlerince ele geçirilmesinin ardından doğan iktidar boşluğunda şehrin Şii nüfusun yoğun olduğu Sadr semtinde Haziran 2003’te kuruldu.
Uluslararası kamuoyunun dikkatine ilk kez Nisan 2004’te Sadr’ın tutuklanmaya çalışılmasının ve sahip olduğu bir gazetenin kapatılmasının ardından Amerika Birleşik Devletleri (ABD) öncülüğündeki işgal kuvvetlerine karşı başlattığı silahlı mücadeleyle girdi.
Sadr yanlıları mecliste de en önemli Şii gruplardan birisini oluşturuyor. Hareket özellikle güneydeki Şii bölgelerinde gençler ve yoksullar arasında güçlü bir desteğe sahip. (KM/GG)
*Bu haberi derlerken BBC News ve wikipedia'dan yararlandık.
