Irak Meclisi, Cumhurbaşkanlığı seçimi için 13 Ekim’de toplanacak

Irak Meclis Başkanı Muhammed Halbusi, "Perşembe günü düzenlenecek Meclis oturumunda cumhurbaşkanı seçimi yapılacak" dedi.

İstanbul

Irak Meclisi, Cumhurbaşkanlığı seçimi için 13 Ekim’de toplanacak

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA) - Arşiv

Son genel seçimlerden bu yana henüz hükümetin kurulamadığı Irak'ta bu Perşembe (13 Ekim) Cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak.

Rûdaw haber sitesinin Irak devlet medyasına dayandırdığı haberine göre, Irak Meclis Başkanı Muhammed Halbusi, "Perşembe günkü oturumun tek bir gündem maddesi olacak ve o da cumhuriyetin Cumhurbaşkanını seçmek olacak" açıklamasını yaptı.

Irak'ta son genel seçimler 10 Ekim 2021'de yapıldı. Erken seçimlerin üzerinden geçen bir yılı aşkın sürede ülkede yeni bir cumhurbaşkanı seçilemedi, dolayısıyla yeni hükümet de kurulamıyor.

13 Ekim'de yapılması planlanan Cumhurbaşkanı seçiminin ardından yeni hükümetin kurulma süreci olacak.

Bundan sonra ne olacak?

Anadolu Ajansı'nın (AA) haberine göre, yeni cumhurbaşkanı, Şiilerin başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani'ye hükümeti kurma görevini verecek.

Başbakan adayının en geç bir ay içinde kabineyi oluşturup Meclise göndermesi gerekiyor. Meclise sunulan kabine üyeleri vekillerce tek tek oylanacak.

Sadr yanlılarının protestoları

Irak'ta Ekim 2021'de yapılan genel seçimlerden Sadr Hareketi birinci çıkmıştı. Ancak İran yanlısı partilerle hükümet kurmayı reddeden Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, siyasetten çekildiğini açıklamış ve grubundaki milletvekillerini de istifa ettirmişti.

Bu gelişmenin ardından Sadr'ın İran destekli Şii rakipleri, eski Çalışma Bakanı Sudani'yi başbakan adayı göstermişti.

Sadr'a bağlı milletvekillerinin çekilmesi sonrası hükümet kurma işi rakibi olan Koordinasyon Çerçevesi'ne geçmişti.

Koordinasyon Çerçevesi, 25 Temmuz'da başbakan adayı olarak eski Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Muhammed Şiya Sudani'yi seçtiğini duyurdu.

Mukteda es-Sadr'ın destekçileri, İran destekli Şii Koordinasyon Çerçevesi'nin başbakan adayı Sudani'yi protesto etmek için 27 Temmuz 2022'de Irak'ın başkenti Bağdat'ta hükümet binaları ve yabancı misyon temsilciliklerinin bulunduğu Yeşil Bölge'yi basarak meclis binasına girdi. Protestocular, meclis binasında süresiz oturma eylemi başlattı.

Protestocular, 30 Temmuz'da Yeşil Bölgeyi basarak tekrar Meclis'e girdi.

Mukteda es-Sadr, Irak Meclisi'nde oturma eylemi yapan destekçilerine 2 Ağustos'ta meclis binasını terk etme çağrısında bulundu.

Protestocular da bu çağrıya uyarak binadan ayrıldı.

TIKLAYIN - Mukteda es-Sadr'ın çağrısıyla çatışmalar duruldu, sokağa çıkma yasağı kaldırıldı

Irak'taki siyasi tıkanıklık

Ülkede seçimlerin üzerinden bir yıl geçse de Şiiler arasındaki anlaşmazlığının neden olduğu siyasi kriz ve Kürtlerin cumhurbaşkanı adayı konusunda uzlaşamaması yeni hükümetin kurulmasını engelliyor.

Ülkede 2003 sonrası dönemde varılan mutabakat ile birlikte, Cumhurbaşkanı Kürtlerden, Başbakan Şiilerden, Meclis Başkanı Sünnilerden seçiliyor. Irak Meclisinde temsil edilen Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) iki büyük partisi Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) tek bir cumhurbaşkanı adayı üzerinde henüz anlaşmaya varamadı.

KDP, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde İçişleri Bakanlığı görevini yürüten Reber Ahmed'i, KYB ise mevcut Cumhurbaşkanı Berhem Salihi'i aday gösterdi.

KDP lideri Mesud Barzani ise Salih'in bir kez daha cumhurbaşkanı olmasına karşı çıkıyor ve koltuğun KDP'ye devredilmesinde ısrarını sürdürüyor. KDP ve KYB'nin iki gün sonraki Meclis oturumuna çoklu adayla girme ihtimali üzerinde de duruluyor.

(SD)