Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) 12 Mart Siber Sansüre Karşı Uluslararası Gün’de internet takibine ilişkin İnternetin Düşmanları 2013 Raporu’nu (Enemies of Internet) açıkladı.
Raporda insan haklarını ihlal ederek vatandaşlarını “gözetleyen” beş ülke ile geliştirdikleri yazılımları otoriter hükümetlere satan beş özel şirkete yer verildi.
Raporda çevrimiçi izlemenin özellikle gazeteci, yurttaş gazetecisi, blogger ve insan hakları savunucuları açısından tehdit oluşturduğu belirtildi. RSF dünyada muhaliflere yönelik polis takibinin geleneksel yöntemlerle yapılmaya devam edildiğini ancak çevrimiçi izlemenin bu gözetlemenin sınırlarını genişlettiğini ifade etti.
Raporun bazı değerlendirmeleri şöyle:
* Dünyada 180'e yakın yurttaş gazetecisi hapiste.
* Rapor Suriye, Çin, İran, Bahreyn ve Vietnam kendi vatandaşlarını gözetleyen ‘casus’ ülkeler olarak değerlendirildi.
* Suriye’de 22 gazeteci ve 18 internet gazetecisi, İran’da 26 gazeteci ve 20 yurttaş gazetecisi, Çin’de 30 gazeteci ve 69 internet gazetecisi, Bahreyn’de iki gazeteci ve bir yurttaş gazetecisi, Vietnam’da bir gazeteci ve 31 internet gazeteci cezaevinde.
* Bahreyn’de “pornografik” olduğu gerekçesiyle birçok siteye erişim sağlanamıyor. Her türlü internet, televizyon, gazete ve radyolardaki her türlü veri akışı Kraliyet Ailesi tarafından kontrol ediliyor.
* Çin’de yabancı sitelere erişimi engelleyen Çin Elektroniğinin Büyük Duvarı (The Great Wall of Chinese Electronics) sistemi var. Bloggerlar için gizlenmeyi imkansız hale getiren takip sistemiyle ülkede pek çok blogger hapis cezası almış ve bilgisayarına el konmuş durumda.
* “Helal İnternet” kullanan İran’da tüm e-postalar servisleri, sosyal medya ve yerel serverlar hükümetin kontrolü altında.
* Vietnam’da internete erişim sağlayan tüm servisler Komünist Parti’nin elinde. Ayrıca ülkede resmi olmamakla beraber “gönüllü” olarak değerlendirilen siber-ordu bulunuyor. Bunlardan bazıları Kızıl Gardiyanlar (Red Guards) ve Siber Casuslar (Cyber Spies).
"Dijital çağın paralı askerleri"
* Raporda, Bloomberg, Wall Street Journal anketleri ve University of Toronto'nun Citizen Lab araştırmalarına göre Mısır, Libya, Bahreyn gibi ülkelerde muhalifleri ve insan hakları savunucularını takip etmeye yarayan teknolojilerin batıda geliştirilerek bu ülkelere satıldığı belirtiliyor.
* Amesys, Hacking Team, Trovicor, Gamma, Bloe Coat şirketleri otoriter ülkelere yazılım satışı yapan şirketler olarak Internete Düşman Şirketler kategorisinde yer alıyor.
* RSF, bu şirketleri muhalefeti susturmak ve kontrol etmek için kullanılacağını düşünmeden otoriter şirketlere şatış yapan “dijital çağın paralı askerleri” olarak nitelendiriyor.
* Raporda, Suriye’de Blue Coat şirketinin geliştirdiği Derin Veri Analizi (DPI-Deep Packet Inspection) sistemi yüzünden birçok yurttaş gazetecisinin tutuklanarak işkenceye maruz bırakıldığı belirtildi.
RSF ayrıca “Dijital Hayatta Kalma Kiti” hazırladı. Rapora buradan, kite buradan ulaşabilirsiniz. (EA)
