“Instagram yasağı, milyonlarca insanın haklarını ihlal ediyor”

İnsan Haklarını İzleme Örgütü (HRW) ve İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), Instagram’ın erişime engellenmesine dair yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, “yetkililerin 2 Ağustos’ta Instagram'a erişimi engelleme yönündeki keyfi kararının, milyonlarca kullanıcının ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim haklarını ihlal ettiği” belirtildi.

Yasağın, Türkiye'deki işlerini Instagram üzerinden yürüten küçük işletme sahiplerini de etkilediği ifade edildi, erişimin derhal yeniden sağlaması gerektiğini söylediler.

İfade Özgürlüğü Derneği'nin EngelliWeb projesi, Mart ayı sonu itibarıyla Türkiye'de bir milyonun üzerinde sitenin engellendiğini duyurdu.

“Karar derhal geri alınmalı”

HRW Teknoloji ve Haklar Direktör Yardımcısı Deborah Brown, "Bir sosyal medya platformunun tamamına erişiminin engellenmesi, Türkiye'deki milyonlarca platform kullanıcısının özgür ifade ve bilgi edinme hakkını ihlal eden, büyük ölçüde orantısız bir önlemdir ve derhal geri alınması gerekir. Hükümetin bir platformdaki belirli içeriğin kaldırılması veya buna izin verilmesi yönündeki belirli kararlar üzerindeki anlaşmazlığı, asla platforma erişimin tamamının engellenmesi için bir bahane olarak kullanılmamalıdır” açıklamasını yaptı.

İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) kurucularından Yaman Akdeniz de "Instagram platformuna erişimin engellenmesi sadece orantısız değil aynı zamanda keyfidir, zira Türkiye internet düzenleyicisinin kararının ayrıntıları açıklanmadı ve engelleme kararı mahkeme kararı olmadan verildi. Bu, ifade özgürlüğünü ve bilgiye erişim özgürlüğünü açıkça ihlal ediyor, ancak aynı zamanda mahkeme yoluyla etkili bir çözüm sağlanmasını garanti eden anayasal yükümlülüğü de ihlal ediyor” dedi.

Wattpad ve Roblox’a da erişim engeli

Açıklamada, sosyal medyanın, Türkiye'de son yıllarda medyaya yönelik geniş çaplı baskıların ardından insanların bağımsız habere ulaşabildiği ve kendilerini göreceli olarak özgürce ifade edebildiği son alanlardan biri olduğu belirtildi:

“Bu, yetkililere internet sitelerini ve diğer çevrimiçi içerikleri keyfi olarak engelleme ve kaldırma yetkisi veren Türkiye'nin kısıtlayıcı internet yasasına rağmen gerçekleşiyor.

Türkiye daha önce de Twitter, YouTube, Wikipedia, Google Sites (Google tarafından oluşturulan bir wiki ve web sayfası oluşturma aracı) ve Wordpress platformlarına erişimi engellemişti. Son olarak yetkililer Wattpad ve Roblox platformlarına erişimi de engelledi.

Haziran 2022'den bu yana ülkedeki Deutsche Welle ve Voice of America haber platformları da erişime engelli.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi, Google Sites, YouTube, Twitter ve Wikipedia ile ilgili kararlarda ifade özgürlüğünün ve kamunun bilgi alma ve yayma hakkının ihlal edildiğine karar verdi. 

Uluslararası hukuka göre hükümetlerin, çevrimiçi bilgilere yönelik her türlü kısıtlamanın kanunda öngörülmesini, belirli bir tehdide karşı gerekli ve orantılı bir yanıt olmasını ve kamu yararına olmasını sağlama yükümlülüğü vardır.”

(AS)