Instagram'ın engellenmesi mahkemeye taşındı

Yaman Akdeniz & Kerem Altıparmak tarafından BTK’nın Instagram platformunu erişime engelleme kararıyla ilgili Ankara 13. İdare Mahkemesinde Açılan İptal Davası Dilekçesinin Özeti
1. Davacılar Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) Instagram’a yönelik erişim engeli kararının iptali için Ankara 13. İdare Mahkemesinde dava açmışlardır.
2. Öncelikle, kararın dayanağı olan 5651 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 4. fıkrasının Anayasa’ya aykırılığı gerekçesiyle itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurulması talep edilmiştir.
3. Dilekçede, Davacıların İnternet özgürlüğü ve insan hakları alanındaki çalışmaları detaylandırılmış ve önceki benzer davalarda Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin verdiği ihlal kararlarına atıfta bulunulmuştur. Davacılar, Instagram’ın Türkiye’deki 48 milyondan fazla kullanıcıya hitap ettiğini ve bu engellemenin büyük bir kullanıcı kitlesinin ifade özgürlüğünü ve haber alma hakkını ihlal ettiği vurgulanmıştır.
4. Dava dilekçesinde sadece ifade özgürlüğünün değil, aynı zamanda BTK kararının kamuoyu ile paylaşılmamasıyla birlikte Anayasanın 40. Maddesinde güvence altına alınan yetkili makama başvuru hakkının da ihlal edildiği iddia edilmiştir.
5. Dava dilekçesinde, Anayasa Mahkemesi tarafından platformlarla ilgili tüm kararlarında, idari& yargısal makamlarca İnternet sitelerine erişimin engellenmesi şeklindeki kısıtlamanın zorlayıcı bir nedene dayandığının ilgili ve yeterli bir gerekçe ile gösterilmediği sonucuna
varıldığı da belirtilmiştir.
6. Anayasa Mahkemesinin de belirttiği üzere “İnternet konusunda yapılacak düzenleme ve uygulamalarda devletin ve idari makamların çok hassas davranmaları gerektiği açıktır.”
7. Dava konusu 5651 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 4. Fıkrasında yer alan içeriklerin yayından çıkarılmasına ilişkin kısım, Anayasa Mahkemesi’nin 11.10.2023 tarihli, 2020/76 E. ve 2023/172 K. sayılı kararı ile iptal edilmiştir. İptal kararı, Resmi Gazete’de yayımlanmasından
9 ay sonra, 10.10.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir. Anayasa Mahkemesi’nin bahse konu kararında yer alan tespitler, işbu dava açısından belirleyici olup BTK Başkanına erişimin engellenmesi yetkisini veren hükmün iptali talebiyle kuralın AYM önüne götürülmesi talep edilmiştir.
8. Anayasa Mahkemesi’nin içerik çıkarma önlemi için yaptığı bu saptamaların somut olayda da uygulanan erişim engelleme kararı açısından da aynen geçerli olduğuna şüphe bulunmamaktadır. Tıpkı içerik çıkarmada olduğu gibi erişim engelleme kararında da BTK’nın
verdiği karar herhangi bir yargı kararı olmaksızın idarenin bir suçun varlığına dair nihai bir karar vermesinin önünü açmaktadır.
9. Anayasa Mahkemesi’nin 10 yıl önce Twitter ve Youtube platformları için yaptığı değerlendirmenin halen Instagram bakımından çok daha güçlü bir şekilde geçerli olduğuna şüphe bulunmamaktadır. Davanın incelemesinin de çok uzun sürebileceği göz önüne alındığında, Instagram platformunu etkin bir şekilde kullanan davacılar açısından telafisi imkansız zararların doğacağının kabulü ile dava konusu işlemin yürütmesinin davalı idarenin savunması alınmadan durdurulmasına karar verilmesi talep edilmiştir. 06.08.2024