Fotoğraf: Derrick Evans *Haberde adı geçen çocuğun isimleri güvenlik nedeniyle değiştirildi.
Taliban 15 Ağustos'ta başkent Kabil'e girip ülke yönetimini ele geçirdikten sonra, kız çocuklarının ve genç kadınların "kendi güvenlikleri için" okuldan uzak durmaları ve evde kalmaları emri verdi.
BBC’de yer alan habere göre, Taliban hala bu yasağın geçici olduğunu söylüyor. Ama herhangi bir gelişme olmadığını gören Afganistan disaporasına mensup bir öğretmen bu konuda adım atmaya karar verdi.
İnternet üzerinden eğitim veren bir okul kuran Angela Ghayur, birkaç hafta içinde bine yakın öğrencinin kaydını yaptı, 400'den fazla gönüllü öğretmenden başvuru aldı.
Taliban'ın 7 yaş üzerindeki kız çocuklarının okula gitmesini yasaklamasının ardından Nesrin* ve dört kız kardeşi, Kabil'deki evlerinde eğitimlerini sürdürmek için ellerinden geleni yapıyor.
Mültecilik ve eğitim
Angela Afganistan'ın batısındaki Herat'ta doğmuş, daha sekiz yaşında iken iç savaş nedeniyle ailesiyle birlikte İran'a gitmişti.
Savaş dört yıl devam etmiş ve Taliban'ın 1996'da iktidarı ele geçirmesiyle sonuçlanmıştı. Angela, mülteci çocuk olarak eğitimin ne demek olduğunu bildiğini söylüyor:
"Geçici vizemiz olduğu için okula gidemedim. O zaman Afgan çocuklar arasında İran'a kaçıp da gerekli belgeleri olmadığından okula gidemeyenler oldukça yaygındı."
Babası İran'da beş yıl sonra belgelerini tamamladı ve Angela okula gitmeye hak kazandı. Ama daha 13 yaşındayken de öğretmenlik yapmak istediğini biliyordu.
Her gün okuldan dönünce, okula gidemeyen diğer 14 Afganistanlı çocuğa dersleri tekrarlıyordu.
"Silah değil kalem"
"Bu okul yaşadığım tüm acıların ve tecrübelerin sonucu sanırım. 'Silah değil kalem' deyişini benimsiyoruz" diyor.
Instagram'da paylaştığı bir mesajla tecrübeli öğretmenlerden yardım talebinde bulununca 400'ü aşkın öğretmen gönüllü olmuş. Telegram ve Skype üzerinden 170 farklı online sınıfta matematikten resime kadar birçok ders veriliyor.
"Öğretmenlerin çoğu İran'dan. Günde 2 ila 8 saat arasında çalışıyor, yemek pişirmekten resime kadar birçok alanda destek sunuyorlar" açıklamasında bulunuyor.
Eğitim gören bine yakın öğrenci arasında Nesrin de var. Nesrin için bu okula kaydolmak, hayallerini gerçekleştirmesi konusunda yeniden ümit vermiş.
Gönüllü bir öğretmenden Türkçe dersleri de alan Nesrin, bir gün İstanbul'da yaşamayı hayal ettiğini söylüyor.
Son haftalarda Afganistan'ın kuzeyindeki öğrenciler açısından bazı olumlu gelişmeler oldu. Ülkenin 34 vilayetinden beşinde kız çocukları ortaokula dönmeye başladı.
Devlet üniversitelerinde olmasa da özel üniversitelerdeki genç kadınların da eğitime dönmesine izin verildi. Ancak ülkenin büyük kısmında olduğu gibi Kabil'de yaşayan Nesrin ve kız kardeşleri için de eğitim yasağı hala devam ediyor. Nesrin'in annesi gibi kadın öğretmenlere de Taliban evde kalmaları emri verdi ve ne zaman işe döneceklerine dair bir plan da yok.
Vasıflı öğretmenlerin yüzde 70’i kadın
Birleşmiş Milletler tahminlerine göre sadece Kabil'de vasıflı öğretmenlerin yüzde 70'i kadın. Bu ise okula gitmelerine izin verilen erkek çocuklar için de öğretmen açığının olduğunu gösteriyor.
Taliban'ın yükselişe geçmesinden çok önce de Afganistan zaten eğitime erişim sorunları yaşıyordu. Eğitim Bakanlığı'nın 2019 tahminlerine göre ülkede 15 yaşından büyüklerin üçte birinden fazlası eğitim görmüş değil.
Kız çocuklarının çoğunun okula gitmesine izin verilmemesi nedeniyle bu sayının artması bekleniyor.
(EMK)
.jpg)
