Engelliler İstanbul yeniden seçime giderken belediye başkan adayları Binali Yıldırım (AKP) ve Ekrem İmamoğlu'dan (CHP) Erişilebilir Kent Protokolü için imza bekliyor, seçilenden de erişilebilir bir kent.
Engelsiz Hayat Dayanışma Derneği Başkanı Adem Kuyumcu, omurilik felçli Aktivist Akın Demir, Engelli Hakları Platformu üyesi görme engelli Mahmut Keçeci, Atölye BİA kanalıyla İmamoğlu ve Yıldırım'a yaptıkları çağrıda engellilere yönelik her türlü proje ve çalışmanın yönetenlerin sorumluluk ve görevi olduğunu tekrarladılar.
Video'da konuştular
Adem Kuyumcu: Sosyal hayata katılamamak bireyin engeli değil, asıl engel yerel yönetimler ve idarecilerin kenti erişilebilir kılmamasıdır. Engellilere her şey bir lütuf gibi sunuluyor. Eğer insanlar için 'şunu' yaptık demiyorsan eğer bunu da diyemezsin, bu senin sorumluluğun.
Akın Demir: Ülkenin gelişiyor olmasının kendisinin sokakta rahat bir şekilde hareket etmesini sağlamıyor. Yaşam alanlarını planlarken engellileri görmezden gelmek suçtur. Erişemediğim yerin sorumlusu belediyedir.
Mahmut Keçeci: Politikacılar gözlerini kapatarak veya tekerlekli sandalyeye oturarak empati kurmaya çalışıyorlar. Ancak bu taklitten öteye geçemiyor. Adayların pratik çözümler ortaya koyması gerekiyor.
Erişilebilir Kent protokolü
Engelliler Konfederasyonu’nun 31 Mart 2019 Yerel Seçimleri sürecinde “Bir Tek Sözün Yeter, Engellilerin Hayatına Değer” kampanyasının ilk etabı olan “Esaslı Aday” çalışması kapsamında Erişilebilir Kent Protokolü’nü imzalayan 72 adaydan 28’i şu anda belediye başkanı.
Engelliler Konfederasyonu, Türkiye’de engellilik alanında çalışan sivil toplum örgütleri arasında sürdürülebilir diyalog ve savunuculuk temelli bir ağ kurma amacıyla kurduğu 34 il meclisi arasından Kars, Adıyaman, Adana, Kütahya, Manisa, Diyarbakır, Edirne, Afyonkarahisar, İzmir, Van ve Konya İl Engelli Meclislerinin desteğiyle bu çalışmayı yürütmüştü.
İl Engelli Meclisleri, seçilen belediye başkanlarını protokoldeki taahhütlerini yerine getirip getirmediklerini izleyecek, engellilerin kent hakları için baskı gücü oluşturacak.
Protokol imzalayan başkan/eşbaşkanlar
|
Cumhuriyet Halk Partisi (12 ) CHP Zeki Bilgin (Manisa Saruhanlı), Neşet Tarhan (Mersin Mezitli), Erhan Kılıç (İzmir Buca), Recep Gürkan (Edirne), Akif Kemal Akay (Adana Seyhan), Burak Oğuz (İzmir- Urla), Cemil Deveci (Samsun-Atakum), Ali Engin (İzmir - Narlıdere), Muhittin Selvitopu (İzmir Karabağlar), Şerdil Dara Odabaşı (İstanbul Kadıköy), Zeydan Karalar (Adana), Soner Çetin (Adana Çukurova) Halkların Demokratik Partisi (11) Ayhan Bilgen - Şevin Alaca (Kars), Hülya Alökmen Uyanık - Adnan Selçuk Mızraklı (Diyarbakır), Feyme Filiz Buluttekin - Cemal Özdemir (Diyarbakır-Sur), Belgin Tekin - İbrahim Çiçek (Diyarbakır- Yenişehir), Zübeyde Zümrüt - Zeyyat Ceylan (Diyarbakır-Bağlar), Keziban Yılmaz (Diyarbakır Kayapınar) Adalet ve Kalkınma Partisi (4) Süleyman Kılınç (Adıyaman), Hilmi Türkmen (İİstanbul-Üsküdar), Mehmet Zeybek (Afyonkarahisar), Ali Tulup (Manisa- Soma) Milliyetçi Hareket Partisi (1) Alim Işık (Kütahya) |
Yükümlülükler
Türkiye iç hukukunun bir parçası olan BM Engelli Hakları Sözleşmesi taraf devletlere engelli bireylerin toplumsal ve siyasal yaşama katılımı konusunda hem negatif hem pozitif yükümlülükler getiriyor.
Engelli temsilcileri, bu nedenle de, sorumlulukların Erişilebilir Kent Protokolü'nün imzalanmakla sınırlı kalmaması ve hayata geçirilmesinin aynı zamanda hukuki bir sorumluluk olduğunu söylüyorlar.
Oy pusulasına ret
Yüksek seçim Kurulu (YSK) Engelsiz Erişim Derneği'nin görme engelli yurttaşların gizli ve erişilebilir oy kullanabilmesi için erişilebilir formatta oy pusulası hazırlanması başvurusunu reddetti.
Talep, YSK'nın uygun göreceği sayıda şablon basımı, sandık kurullarına ve görme engelli vatandaşlara dağıtımı, kurul tarafından şablonların basım ve dağıtımı talebi uygun görülmezse de dernek tarafından hazırlanacak şablonlarla oy kullanmalarının kabulünü içeriyordu.
YSK, görme engelli kişilerin bir akrabaları, akrabaları yoksa herhangi bir seçmen yardımıyla oy kullanabileceğine yönelik yasa ve kanunlara atıfta bulunarak, Engelsiz Erişim Derneği'nin şablon bastırılması ve ilgililere dağıtılması talebini reddetti.
| Engellilik sayıları |
Yüksek Seçim Kurulu'na göre yurtiçi seçmen kütüğünde 298 bin 605 görme, 417 bin 841 ortopedik olmak üzere 760 bin 281 engelli kayıtlı. TUİK'in 2011 Nüfus Konut Araştırması'na göre İstanbul'da 670 bin 756 engelli birey yaşıyor. 31 Mart'ta hastalık ve engellilik nedeniyle 15 bin 301 seçmen seyyar sandıkta oy kullandı. AKP, 31 Mart'ta yapılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptali ve yenilenmesi için 16 Nisan'da YSK'ya olağanüstü itirazda bulundu. İtiraz dilekçesinde, İstanbul'un 39 ilçesinde zihinsel engeli bulunan 18 yaş üstü toplam 21 bin 782 kişinin seçmen listesinde yer aldığı ve sandıklarda oy kullandığı da iddia edildi. YSK dörde karşı yedi üyenin oyuyla 23 Haziran'da tekrar yapılmasına karar verdi. 22 Mayıs'ta YSK'nin açıkladığı 250 sayfalık gerekçeli kararda, seçimin iptaline ilişkin gerekçeler arasında yer alan zihinsel engellilerin seçmen listelerinde yer alması iddiasına yönelik, "224 zihinsel engeli nedeniyle kısıtlı olan kişinin oy kullandığı tespit edilmiştir. Bu şekilde oy kullanma hakkı olmamasına karşın oy kullandığı tespit edilen kişi sayısının 706 olduğu görülmüştür." ifadelerine yer verdi. |
(ÖŞ/AS)
