"İlköğretimden diplomasız ayrılma sorununu doğrudan hedef alan politikalar geliştirmek yüzde 100 okullaşma için şart. Bu politikaların uygulanması için gerekli olan tespit ve izlemeye yönelik teknik altyapı yakın dönemde eğitim bilgi sistemlerinde atılan adımlarla büyük ölçüde sağlandı. Bu altyapıdan hareketle oluşturulacak uygun tanımlar ve etkili müdahale yöntemleri, ilköğretim diploması almadan eğitim sisteminden ayrılan öğrenci sayısını azaltacak."
Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi (ERG) "Eğitim Sisteminden Diplomasız Ayrılma Sorunu ve Çözüm Önerileri" başlığıyla bir rapor yayımladı. Raporda, ilköğretimden diplomasız ayrılmanın çok nedenli, engellenebilir ve geri döndürülebilir bir olgu olduğu tespitinin yanı sıra sorunun çözümü için Girişimin önerileri de yer alıyor.
"İlköğretim Kanunu ve Yönetmeliği değişsin"
Rapora göre eğitim sisteminden diplomasız ayrılan öğrenci sayısını azaltmak için mevcut mevzuat kısıtlı, uygulamalar yetersiz. İlköğretim ve Eğitim Kanunuyla İlköğretim Kurumları Yönetmeliği'nde eğitim sisteminden diplomasız ayrılma konusu devam ve ilişik kesmeyle ilgili maddelerle düzenleniyor.
Yönetmeliğin ilgili maddesine göre devamsızlığı üç günü sadece bir gün bile aşan bir öğrenci, okula bir yıldan fazla süredir devam etmeyen bir öğrenci ve okula beş yıldır devam etmeyen bir öğrenci 14 yaşını doldurmadığı sürece günlük okul kayıtlarında aynı statüye sahip ve okula devamsız olarak görünmüyor.
Buna bağlı olarak, 3. sınıfta, dokuz yaşındayken sürekli devamsızlığa başlayan bir öğrenci, yıllık okul kayıtlarında beş yıl daha 3. sınıf düzeyinde devamsızlıktan sınıfta kalmış gözüküyor.
"Sınıf öğretmenine büyük rol düşüyor"
ERG, "sürekli devamsızlık riski taşıyan öğrenci", "sürekli devamsızlığı olan öğrenci", "eğitim sisteminden diplomasız ayrılma riski taşıyan öğrenci" ve "okula geri kazandırılmış öğrenci" tanımlarının mevzuatta değiştirilmesini öneriyor.
Bu bağlamda sınıf öğretmenlerinin okul idaresi ve bazen öğrenci velileriyle birlikte sorunun çözümü için müdahale etmesi, rehberlik yapması, öğrenciyi okula adapte etmesi öngörülüyor.
"Pilot uygulamalar önemli"
Diploma almadan ilköğretimden ayrılan öğrencilerin sayılarının azaltılmasına yönelik mevzuatta ve uygulamada herhangi bir değişiklik yapılmadan önce müdahalelerle ilgili önerilerin pilot okullarda denenmesi ve etkilerinin izlenmesi gerekiyor.
Bu pilot uygulamalardaki çıktılardan hareketle atılabilecek bir sonraki adım, konuyla ilgili yapılacak mevzuat ve uygulama değişikliklerinin teknik, yönetsel, finansal ve yasal boyutlarıyla ilgili kapsamlı bir inceleme.
"İncelemelerden çıkarılacak öneriler mevzuat ve bütçeye yansıtılarak acilen uygulanmaya başlamalı. 60. Hükümet Programı ve Binyıl Kalkınma Hedefleri kapsamında verilen ilköğretimde yüzde 100 okullulaşma sözünün tutulması için ilköğretimden diplomasız ayrılma sorununun daha fazla zaman kaybedilmeden çözülmesi şart." (GG/NZ)
