38 Nobel ödüllü yazar ve bilim insanı, 16 Şubat'ta ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılan gazeteciler Ahmet Altan, Mehmet Altan ve Nazlı Ilıcak'ın serbest bırakılması için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a çağrı yaptı. Yazarlar tarafından kaleme alınan mektup, The Guardian gazetesinde yayımlandı.
"Yazar ve düşünürlerin hukuka aykırı olarak değerlendirilen gözaltı ve mahkûmiyetleri nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti'ne, saygınlığına ve vatandaşlarının mutluluğu ile itibarına verilen zarara dikkatinizi çekmek istiyoruz" denilen mektupta, olağanüstü hâlin kaldırılması, bir an önce hukukun üstünlüğüne dönülmesi ve tam olarak ifade özgürlüğünün sağlanması için çağrıda bulunuldu. Bu yöndeki bir değişikliğin hem Altan kardeşler ve Ilıcak'ın temyiz aşamasında beraat etmesiyle hem de haksız yere gözaltında olan diğer kişilerin serbest bırakılmasıyla sonuçlanacağını savunan Nobelli yazarlar, ‘Daha da iyisi Türkiye'yi tekrar özgür dünyanın gururlu bir üyesi yapacaktır’ diye ekledi.
"Nisan 1998'de, okuduğunuz bir şiir nedeniyle kendiniz İstanbul belediye başkanlığından mahrum edildiniz, siyasi yasak aldınız ve 10 ay hapis cezasına çarptırıldınız" denilen mektupta, "Bu adil değildi, hukuka aykırıydı ve acımasızcaydı. O dönem sizi savunan birçok insan hakları örgütü şu an ülkenizde yaşanan ihlaller karşısında dehşete kapılmış durumda.”
“Büyük yazarları hapse atan eski Türkiye yok demiştiniz”
Erdoğan'ın Şubat 2009'da gazeteci-yazar Çetin Altan'a Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen Kültür Sanat Büyük Ödülü'nü takdim ederken "Türkiye artık büyük yazarlarını hapse atan o eski Türkiye değil. O dönem sonsuza dek geride kaldı" dediğini belirten Nobelli yazarlar, söz konusu konuşmayı dinleyenler arasında Çetin Altan'ın oğulları Ahmet ve Mehmet Altan'ın da bulunduğunu hatırlatarak şu soruyu yöneltti:
"Dokuz yıl sonra, müebbet hapse mahkûm edildiler. Bu esaslı bir çelişki değil mi?"
Nobelli yazar Pamuk da açıklama yapmıştı
2006 Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan Orhan Pamuk, 22 Şubat günü T24'e yaptığı açıklamada, “Ahmet Altan, Mehmet Altan ve Nazlı Ilıcak’a verilen cezaları acımasız, haksız ve adaletsiz buluyorum" demişti.
Pamuk sözlerini şöyle sürdürmüştü:
"Bizi birbirimize bağlayacak şey hapishane korkusu ve hiç bitmeyen tehditler değil, barış ve düşünce özgürlüğüdür. Kıyıma ve haksızlığa uğrayan kamuoyunun kırk yıldır severek, tartışarak okuduğu bu değerli yazarlar değildir yalnızca... Bu ölçüsüz kararlarla zedelenen ve tükenen toplumdaki adalet ve güven düşüncesi; demokrasi ve kanun nizam ile yönetildiğimiz inancıdır da... Bu temel duyguları kaybetmek bir milletin geleceğini zedeler... Cezalandırma ve hapse tıkma siyasetinden hükümet vazgeçmelidir. Bu kararın yeniden ele alınması lazımdır.”
Nobelli yazar ve bilim insanları
Ortak mektupta imzası bulunan Nobelli yazar ve bilim insanları şöyle:
Svetlana Alexievich: Yazar ve araştırmacı gazeteci. Beyaz Rusya vatandaşı. 2015 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi. Türkçeye çevrilen kitapları: “Bir Nükleer Felaketin Sözlü Tarihi - Çernobil'den Sesler”, “Nazi İşgalinde Sovyet Kadınlar (Evrensel Basım Yayın) "Kadın Yok Savaşın Yüzünde", "İkinci El Zaman".
Philip W. Anderson: Fizikçi. ABD vatandaşı. 1977 Nobel Fizik Ödülü sahibi. Bilgisayarların elektronik yapısındaki bellek cihazlarının gelişimi için elektronik anahtarlama ve manyetik düzensiz sistem araştırmaları dolayısıyla ödüle layık görüldü.
Aaron Ciechanover: Biyolog ve kimyager. İsrail vatandaşı. 2004 Nobel Kimya Ödülü'nün sahibi. Nobel ödülünü hücresel proteinler hakkında çalışmalara Avram Hershko ile ödüle layık görüldü. J. M. Coetzee, Yazar, akademisyen. Güney Afrika vatandaşı. 2003 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı. Türkçeye çevrilen kitapları: “Barbarları Beklerken”, “Michael K. Yaşamı ve Yaşadığı Dönem”, “Düşman”, “Demir Çağı”, “Petersburg'lu Usta”, “Utanç”, “Yavaş Adam”, “Taşra Hayatından Manzaralar”.
Claude Cohen-Tannoudji: Fizikçi. Fransa vatandaşı. Fas Yauhudisi bir ailenin çocuğu olarak Cezayir’de doğdu. 1997’de lazer ışığı ile atomların tuzaklanması kuramına getirdiği katkılar nedeni ile Steven Chu ve William Daniel Phillips ile beraber Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür.
Elias J. Corey: Kimyacı. ABD vatandaşı. 1990 Nobel kimya Ödülü aldı. Yaşayan en büyük kimyagerlerden biri olarak değerlendiriliyor.
Gerhard Ertl: Fizikçi. Almanya vatandaşı. Katı yüzeylerdeki kimyasal süreçlerle ilgili çalışmalarıyla 2007 Nobel Kimya Ödülü'nü aldı.
Albert Fert: Fizikçi. Fransa vatandaşı. Dev manyetik direncini buldu. Aynı buluşu kendisinden bağımsız olarak yapan Peter Grünberg ile birlikte 2007 yılı Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. Bu buluş Harddisk teknolojisinde yeni bir dönem açtı.
Edmond H. Fischer: Biyokimyacı. ABD vatandaşı, İsviçre doğumlu. 1992 yılında Fizyoloji veya Tıp alanında Nobel Ödülü’ne layık görüldü.
Andrew Z. Fire: Biyolog. ABD vatandaşı. Halen Stanford Üniversitesi’nde profesör. Fizyoloji veya Tıp alanında 2006 Nobel Ödülü kazandı
Andre Geim: Fizikçi. Hollanda ve İngiltere vatandaşı. Sovyetler Birliği doğumlu. 2010 Nobel Fizik Ödülü sahibi.
Sheldon Glashow: Fizikçi. ABD vatandaşı. 1979 Nobel Fizik Ödülü sahibi. Halen Boston Üniversitesi'nde matematik ve fizik bölümlerinde ders veriyor.
Serge Haroche: Fizikçi. Fransa vatandaşı. Faslı Yahudisi ailenin çocuğu olarak Fas’ta doğdu. Işık parçacıkları ve fotonlar üzerine çalışmasıyla tanınıyor. Bu alanda yaptığı çalışmalar nedeniyle 2012 Nobel Fizik Ödülü’nü aldı.
Leland H. Hartwell: Biyolog. ABD vatandaşı. Hücre döngüsü çalışmaları nedeniyle 2001 Fizyoloji veya Tıp Nobel Ödülü´nü Sir Paul M. Nurse ve R. Timothy Hunt ile birlikte aldı.
Oliver Hart: Ekonomist. ABD vatandaşı. İngiltere doğumlu. 2016’da "sözleşme teorisine" yaptıkları katkılardan dolayı Finlandiyalı ekonomist Bengt Holmström ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görüldü.
Richard Henderson: Kimyacı. Birleşik Krallık vatandaşı. İskoçya doğumlu. 2017’de Jacques Dubochet ve Joachim Frank ile birlikte Nobel Kimya Ödülü’nü aldı. Biyomolekül yapıların gözlemlenmesinde “cryo-electron” mikroskoplarda yaptıkları gelişmeler nedeniyle ödüle layık görüldü.
Dudley Herschbach: Kimyacı. ABD vatandaşı. Temel kimyasal süreçlerin dinamiğini ile ilgili katkılarından dolayı John C. Polanyi ve Yuan T. Lee ile birlikte 1986 yılında Nobel Kimya Ödülüne layık görüldü.
Avram Hershko: Hekim ve biyokimyacı. İsrail vatandaşı. Macaristan doğumlu. 2004’te Aaron Ciechanover ve Irwin Rose ile birlikte, Nobel Kimya Ödülü'nü aldı.
Roald Hoffmann: Kimyacı. ABD vatandaşı. 1981 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır. Halen Ithaca, New York'taki Cornell Üniversitesi'nde öğretim görevlisi.
Robert Huber: Biyokimyacı. Almanya vatandaşı. 1988’de Johann Deisenhofer ve Hartmut Michel ile birlikte, fotosentez çalışmaları nedeniyle Nobel Kimya Ödülü'nü kazandı.
Sir Richard Timothy Hunt: Biyokimyacı ve moleküler fizyolog. İngiltere vatandaşı. 2001 Nobel Tıp Ödülünü Leland H. Hartwell ve Paul Nurse ile paylaştı. Üç bilim insanı, hücre bölünmesini kontrol eden protein moleküllerini keşifleri sonucu ödüle layık görüldü.
Kazuo Ishiguro: Edebiyatçı, senaryo yazarı. Japonya vatandaşı. 2017 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi. A Pale View Of Hills (Uzak Tepeler), An Artist of the Floating World, The Remains of the Day, The Unconsoled, When We Were Orophans, Never Let me Go ve Buried Giant isimli yedi romanının yanı sıra oyunları, senaryoları ve kısa öyküleri de bulunuyor. Eserleri Türkçe dahil birçok dile çevrildi.
Elfriede Jelinek: Oyun yazarı, romancı. Avusturya vatandaşı. “Romanlarında ve oyunlarındaki seslerin ve karşı seslerin müzikal akışı, olağanüstü edebi coşkunluğu, toplumun klişelerinin absürtlüğünü meydana çıkarmasıyla” 2004 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi oldu.
Eric S. Maskin: Ekonomist, ABD’li. 2007 Nobel Ekonomi Ödülünü, “mekanizma tasarım teorisinin temelini oluşturdukları için” Leonid Hurwicz ve Roger Myerson ile paylaştı. Harvard Üniversitesinde ekonomi alanında ders veriyor.
Hartmut Michel: Biyokimyacı, Almanya vatandaşı. 1988 Nobel Kimya Ödülü sahibi.
Herta Müller: Romancı, şair, makale yazarı. Romanyalı, Almanya vatandaşı. “Mülksüzleştirilmişlerin mülkünü” tasvir edişiyle 2009 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi.
Sir Vidiadhar Surajprasad Naipaul: yazar. Trinidad doğumlu, İngiltere vatandaşı. 2001 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi. Trinidad ve Tobago’daki çizgi romanlarıyla tanındı, ardından hayatı ve seyahatleriyle ilgili otobiyografileriyle beğeni topladı.
William D. Phillips: ABD’li fizikçi. 1997 Nobel Fizik Ödülünü, lazer ışınlarını soğutarak atomları hapsetmesiyle ilgili çalışma yaptıkları Steven Chu ve Claude Cohen-Tannoudji ile paylaştı.
John C. Polanyi: Kimyacı, Macaristan-Kanada vatandaşı. 1986 Nobel Kimya Ödülü sahibi.
Sir Richard John Roberts: Biyokimyacı, moleküler biyolog. İngiltere vatandaşı. DNA çalışmalarından ötürü 1993 Nobel Tıp Ödülü sahibi.
Randy W. Schekman: ABD’li hücre biyoloğu. James E. Rothman ve Thomas C. Südhof ile 2013 Nobel Tıp Ödül’nü paylaştı. University of California, Berkeley’de ders veriyor.
Akinwande Oluwole “Wole” Babatunde Soyinka: Oyun yazarı, şair. 1986’da aldığı Nobel Edebiyat Ödülü ile bu kategoride ödül alan ilk Afrikalı oldu.
Joseph Eugene Stiglitz: ABD’li ekonomist. 2001 Nobel Ekonomi Ödülü sahibi, Dünya Bankası’nın eski başkan yardımcısı, şimdi Columbia University’de ders veriyor.
Thomas Christian Südhof: Biyokimyacı, ABD’li. Sinaptik iletim konusundaki çalışmasıyla tanınıyor, 2013 Nobel Tıp Ödülü sahibi.
Jack William Szostak: Biyolog. Kanadalı-ABD’li. 2009 Nobel Tıp Ödülünü Elizabeth H. Blackburn ve Carol W. Greider ile paylaştı. Harvard Tıp Fakültesinde ders veriyor.
Mario Vargas Llosa: Perulu yazar, siyasetçi, gazeteci, üniversitede ders veriyor. 2010 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi.
J. Robin Warren: Avustralyalı patolojist. Barry Marshall ile birlikte 1979’taki bakteri çalışmalarıyla ilgili 2005 Nobel Tıp Ödülü sahibi oldu.
Eric F. Wieschaus: ABD’li biyolog, 1995 Nobel Tıp Ödülü sahibi. (HK/AS)
