Haberin İngilizcesi için tıklayın
Türkiye'deki gazeteci yargılamalarını izleme, belgeleme ve hafızalaştırma çalışması yürüten Press in Arrest ‘Mayıs 2020 Basın Özgürlüğü Raporu'nu yayınladı.
Rapora göre Türkiye Mayıs’ta; ‘basın özgürlüğü’ alanında gazeteci yargılamalarından çok, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ve Basın İlan Kurumu’nun (BİK) uygulamalarını tartıştı.
Raporda “Türkiye’deki gazeteci yargılamaları, koronavirüs pandemisi sebebiyle Mayıs'ta da fiilen durağan olsa da, gündemde RTÜK ve BİK’in uygulamaları öne çıksa da, siyasi iktidarın baskı aygıtı haline getirilen yargının gazeteciler üzerindeki baskısı, sürekliliğini hızını azaltmadan devam etti” denildi.
En az 9 gazetecinin gözaltına alındığı veya ifadeye çağrıldığı belirtilen raporda şu ayrıntılara verildi:
- 1 Mayıs İşçi Bayramı sebebiyle Taksim’e yürümek isteyen gruba polis müdahale etti. Yürüyüşü ve polis müdahalesini takip eden Önsöz TV Muhabiri Sena Şat gözaltına alındı. Şat, para cezası kesildikten sonra serbest bırakıldı.
- Gazeteci Ragıp Zarakolu hakkında, Artı Gerçek ve Evrensel Gazetesi’nde eş zamanlı yayınlanan “Makus kaderden kaçış yok” başlıklı yazısı nedeniyle soruşturma başlatıldı. Yazıda, idam edilen Başbakan Adnan Menderes ile Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan kıyaslandı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un suç duyurusu üzerine “darbe mesajı vererek Anayasal düzeni hedef almak” iddiasıyla soruşturma başlattı.
- Zarakolu hakkındaki soruşturma kapsamında, Evrensel Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat ve gazetenin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Görkem Kınacı da ifade verdi.
- Gazeteci Ferhat Akgün hakkında pandemi hastanesi olarak kullanılan Tekirdağ Devlet Hastanesi’ne izinsiz girerek “işyeri dokunulmazlığını ihlal ettiği” iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Soruşturma kapsamında gözaltına alındı. Akgün’e “soruşturma tamamlanana kadar” ev hapsi cezası verildi.
- Tekirdağ Saray Belediyesi hakkında, 6 Mayıs 1972’de idam edilen Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın ölüm yıl dönümünde sosyal medyadan yapılan bir paylaşım nedeniyle soruşturma başlatıldığı iddiasını haberleştiren Saray Gazetesi’ne soruşturma açıldı. Gazeteci Alper Karahan soruşturma kapsamında ifade verdi.
- Sosyal medyada ‘İsimsizler’ adlı hareket başlatıldığı iddiasıyla yürütülen soruşturma kapsamında gazeteci Hakan Gülseven, “Suç işlemeye tahrik ve suçu ve suçluyu övme” iddiasıyla gözaltına alındı. Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde 17 Mayıs’ta gözaltına alınıp 19 Mayıs’ta serbest bırakılan Gülseven, savcılık itirazı üzerine 21 Mayıs’ta tekrar ifade verdi ve ikinci kez adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
- Gazeteci Rojhat Doğru, “silahlı terör örgütü üyesi olmak” iddiasıyla Diyarbakır’da gözaltına alındı.
- Bursa’nın Yenişehir ilçesine bağlı Kirazlıyayla mahallesinde bir maden şirketi tarafından atık havuzu yapılmak isteniyor. Atık havuzunun yapımına engel olmak isteyen bölge halkı eylem yaparken, video çekimi yapan gazeteci Yusuf Kayışoğlu gözaltına alındı.
1 gazeteci tutuklandı, 1 gazeteciye ‘soruşturma kapsamında’ ev hapsi cezası verildi:
- Gazeteci Rojhat Doğru, hapisteki arkadaşına iki kere para gönderdiği iddiasıyla gözaltına alındı ve “silahlı terör örgütü üyesi olmak” iddiasıyla tutuklandı.
- Pandemi hastanesi olarak kullanılan Tekirdağ Devlet Hastanesi’ne izinsiz girerek “işyeri dokunulmazlığını ihlal ettiği” iddiasıyla hakkında soruşturma başlatılan Ferhat Akgün’e “soruşturma tamamlanana kadar” ev hapsi cezası verildi.
Tutuklu 1 gazeteci serbest bırakıldı:
- Gazeteci Hakan Aygün, Cumhurbaşkanı’nın koronavirüs kapsamında başlattığı yardım kampanyası için IBAN numaralarının kamuoyuna duyurulmasını eleştirerek, sosyal medya hesabından yaptığı ‘Ey İBAN edenler’ paylaşımı nedeniyle 4 Nisan 2020’de tutuklanmıştı. ‘Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılamak’ ile ‘hakaret’ iddiasıyla yargılanan Aygün, ilk duruşmada tahliye edildi.
8 gazeteci hakkında 2 dava açıldı:
- Türkiye’nin Libya’daki operasyonunda yaşamını yitiren MİT görevlisinin cenaze töreni ile ilgili haberler gerekçe gösterilerek tutuklanan gazeteciler Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan, Hülya Kılınç, Murat Ağırel, Ferhat Çelik ve Aydın Keser ile yurtdışında yaşayan Erk Acarer hakkındaki iddianame İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesi’nce kabul edilerek dava açıldı. 7 gazeteci ‘devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri açıklamak’ ve ‘MİT kanununa muhalefet’ iddiasıyla 8 yıldan 19 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanacak. İlk duruşma ise, 24 Haziran Çarşamba günü görülecek.
- Pandemi ilan edilen koronavirüs karşısında alınan tedbirler kapsamında, uzaktan eğitim amacıyla yayına başlayan Milli Eğitim Bakanlığı’na ait Eğitim Bilişim Ağı (EBA) TV’de eğitim veren bir öğretmenin başörtüsü takmasını eleştiren gazeteci Can Ataklı hakkında dava açıldı. “Halkın bir kesimini, sosyal sınıf, ırk, din, mezhep, cinsiyet veya bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılamak” iddiasıyla hakkında dava açılan Ataklı’nın 9 aydan 1 yıl 6 aya kadar hapsi isteniyor. Yargılanma, 7 Ekim 2020’de İstanbul 22. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülecek duruşma ile başlayacak.
8 şehirde, 21 davada, 37 gazeteci, 3 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ve en az 146 yıl 3 ay 15 günden, 399 yıl 8 ay 15 güne kadar hapis cezası istemiyle yargılandı:
- Uğur Güç, Ferhat Parlak, Hakan Aygün, Selman Keleş, Arif Aslan, Gülsün Altan, Kadir Cesur, Koçali Özipek, Nahide Aslan, Serdar Altan, Sibel Eres, Uğur Koç, Mustafa Kömüş, Fercan Yalınkılıç, Kerim Karakaya, Merdan Yanardağ, Mustafa Sönmez, Orhan Kalkan, Sedef Kabaş, Necla Demir, İdris Sayılğan, Ahmet Sever (3 dava), Hüseyin Aykol, Reyhan Çapan, Eren Keskin, Abdullah Kaya, Hakan Dirik, Erk Acarer, Pınar Gayıp, Semiha Şahin, Zana Bilir Kaya, İnan Kızılkaya, Eren Keskin, Çınar Ayser, Can Dündar, Seyhan Avşar, Necdet Önemli, Melike Aydın.
Tutuklu gazeteci Hakan Aygün’ün duruşması dışındaki, tüm yargılamalar; pandemi ilan edilen ‘koronavirüs’ nedeniyle alınan tedbirler kapsamında, görülmeden ertelendi.
TIKLAYIN - Gün Gün Üç Aylık Medya/İfade Özgürlüğü İhlalleri - Tam Metin
TIKLAYIN - Düzenlemeler, Tepkiler, Dayanışma, İşsizlik
TIKLAYIN - Koronavirüs ve Medya Özgürlüğü
(HA)
