İklim krizinin ezdiği fıstık üreticileri, kamudan taban fiyat, mali destek ve sulama istiyor

 Fotoğraf: Gaziantepte fıstık hasadı/Orhan Erkılıç/VoA

Şahinbey Ziraat Odası Başkanı Ali Çolak, aşırı yükselen girdi maliyetlerinden dolayı çiftçinin büyük sıkıntı yaşadığını açıkladı. Gaziantep Olay gazetesine verdiği demeçte Çolak, geçtiğimiz yıla oranla bütün tarımsal girdilerin maliyeti dört kat artarken fıstığın iki kat artmasının çiftçiler için yıkım anlamına geldiğini anlatıyor.

Fıstığın yok yılı

"Geçen yıla oranla mazot 4 katlanmış. Gübre 3 bin TL'den 13 bin TL'ye yükseldi. Traktörü, bahçesi, hepsi 4 kat arttı. Fıstığımız şu anda 70 TL'den gidiyor. Bunun 90-100 TL'den aşağı olmaması lazım. Çünkü önümüzdeki yıl için çiftçinin mazot ve gübre alıp tarlasını işlemesi gerekiyor. Çünkü her şey yüzde 400 zamlanmışken, fıstık yüzde 100 zamlanmış oldu. Bu fiyatlar çiftçimizi gerçekten kurtarmaz. Bu yıl fıstığın yok yılı oldu."dedi.

Şahinbey Ziraat Odası Başkanı, üretimin genişlemesi için "çiftçi[nin]  para kazanması lazım," diyor. Devletin fındıkta olduğu gibi taban fiyat açıklayarak "çitçiyi tüccarla baş başa bırakmamasını" istiyor. 

Rekolte düştü

Başkan Çolak: "Sonbahar geliyor, çiftçiye destek o zaman lazım"

Mazot-gübre desteklemesinin Eylül-Ekim aylarında yapılması gerektiğini belirten Çolak, "Mazot ve gübre desteklemesinde 2022 yılınınki Şubat- Mart 2023'te ödeniyor." diyor "Bizim bölgemizde mazot gübre desteklemesi Eylül-Ekim aylarında lazımdır çiftçiye. Eylül ayında işlemeye başlar tarlasını. Ekim ayının sonunda tarlasını tohumla buluşturmaya başlar. Bu mazot gübre desteklemesinin aynı senenin içinde lazım olduğu dönem eylül ve ekim ayıdır."

Çolak, "Kuraklığın hiçbir zaman çiftçinin kaderi olmaması lazım. Devletimizin üreticilerimize destek vermesi lazım [...] Fırat 70 km, burnumuzun dibinde akıyor. Fırat'ın baş ucundaki fıstık ağaçları kuraklıktan kurumaya yüz tutmuş. Koca nehir Suriye'ye akıp gidiyor." diyor.

Olağan koşullarda rekoltenin tahmini 100-110 bin ton olması gerekirken bu yıl 40-50 bin tonda kaldığına işaret eden Başkan, düşüşünün kuraklıkla doğrudan bağlantılı olduğunu açıklıyor. "Ama devlet [suyun] yönünü Barak'ın fıstığına, Şahinbey'in ovasına çevirip çiftçimizi sulu tarım ile buluşturmuyor." diye yakınıyor. "Buluşturmuş olsa bu fıstığın rekoltesi de artar. Girdi maliyetlerine göre fiyatlarımız ucuz." 

"Bir an önce sulu tarım"

Başkan Çolak, "Dekara 25 kilo tohum attım, 25 kilo ürün aldım. Atmış olduğum tohumu yeniden toplamış oldum. Gübre de cebimden gitti işçiliğim de." diyor. Çare, "bir an önce sulu tarıma geçilmesi". 

Şahinbey'in 55 hektar olan tarım arazisinin yalnızca yüzde 10-12'sinde sulu tarım yapılabildiğini vurguluyor. "Bizim bunu en az yüzde 50'ye çıkarmamız lazım. Aksi takdirde devletin bizden üretim beklemesi hayal" diyor. 

Devletin tarım üreticilerine destek vermesi şart

Çolak, Antep fıstığının çok zor şartlarda yetiştirildiğini belirterek, bir çiftçinin bir fıstık bahçesi oluşturabilmek için 15 yıl boyunca 1 lira gelir elde etmeden çalışması gerektiğini hatırlatıyor.

"Hiçbir sanayici 15 yıl sonra para kazanacak diye işletme kurmaz. Ama çiftçiler fedakardır. Devletin her zaman çiftçinin yanında olması lazım. Üretim olmazsa ülke ayağa kalkamaz. Devletin  üreticilere özellikle tarım üreticilerine yeni paketler açıklaması lazım." diyor. 

"Yüzde 15 destekle mazot ve gübrenin yarısını
karşıladıklarını nasıl düşünüyorlar?"

Başkan Çolak "mazot, gübre desteklemesi" adı altında verilen desteğin çiftçinin yarasına merhem olmadığını söylüyor: "Şu an verilen destekleme yüzde 15 bile değil."

O da herkes gibi bu hesaplamaların "neye göre" yapıldığını merak ediyor. "Nasıl yapıyorlar da çiftçilerin hesaplarına yatırmış oldukları paranın hem gübrenin hem de mazotun yüzde 50'sini karşıladığını düşünüyorlar, anlamıyoruz" diyor? 

(AEK)