28 Kasım'da Doğu Avrupa'da karaya çıkan Bettina Fırtınası (Oliver Fırtınası) Moldova, Bulgaristan, Romanya ve Ukrayna'ya yoğun kar yağışı; Kırım, Ukrayna'nın doğusu ve Türkiye'nin büyük bölümüne ise şiddetli yağış getirdi.
Karadeniz'de saatte 120 kilometreye varan kasırga şiddetindeki rüzgârlar, Kırım Köprüsü'ndeki koruyucu bariyerlere zarar veren güçlü dalgalara neden oldu. Fırtına sırasında çoğu Ukrayna'da olmak üzere en az 23 kişi hayatını kaybederken, 2,5 milyondan fazla insan elektrik kesintileri, altyapı hasarları ve ulaşımdaki aksaklıklardan etkilendi.
World Weather Attribution grubundan uluslararası bir bilim ekibi tarafından yapılan hızlı ilişkilendirme analizine göre, Karadeniz bölgesini etkileyen fırtına, şiddetli yağmur ve kar yağışı, insan kaynaklı iklim krizi nedeniyle iki kat daha olası hale geldi.
Savaş
Çalışma, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra yaşanan çatışmanın, Bettina Fırtınası'nın etkilerinin şiddetlenmesinde oynadığı role dikkat çekerek, savaş nedeniyle yerlerinden edilen Ukraynalıların, özellikle de dondurucu soğuklara karşı en savunmasız olan ve tahliye imkânı en az olan yaşlılar, çocuklar ve engellilerin bu durumdan en çok etkilenenler olduğunu belirtiyor.
Çalışmada, Karadeniz çevresinde Ukrayna, Rusya, Moldova, Romanya, Bulgaristan, Türkiye ve Gürcistan bölgelerini kapsayan bir alanda üç günlük ortalama yağış (kar ve yağmuru birleştiren) ve ortalama maksimum rüzgâr hızı incelendi.
Çalışmaya göre, insan kaynaklı ısıtmanın devam etmesiyle Doğu Avrupa'da kış fırtınalarından kaynaklanan yağışlar daha da yoğunlaşacak ve petrol, kömür ve gazdan uzaklaşarak emisyonları net sıfıra indirmeye olan ihtiyaç hızla artacak.
“Dünya daha istikrarsız hale gelecek”
Küresel İklim İletişim Ağı’nın aktardığına göre, Londra Imperial College Grantham Enstitüsü - İklim Değişikliği ve Çevre Bölümü İklim Bilimi Kıdemli Öğretim Görevlisi Dr. Friederike Otto, çalışmayla ilgili şunları söyledi:
"İklim krizi ve çatışma bir araya gelerek yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Afrika Boynuzu, Batı Asya ve Libya'daki aşırı hava olayları üzerine yapılan son Dünya Hava Durumu Araştırmaları, savaşın insanların felaket sonrasında müdahale etme kabiliyetini büyük ölçüde azalttığını ortaya koymuştur.
“Yüz binlerce Ukraynalı savaş nedeniyle yerlerinden edildi ve kış aylarında sivil enerji altyapısının zarar görmesi, savunmasız bir nüfus üzerinde geniş kapsamlı etkilere yol açmaya devam ediyor. Dünya fosil yakıtları yakmayı bırakana kadar, dört bir yanındaki aşırı hava koşulları şiddetlenmeye devam edecek ve dünyayı daha istikrarsız ve daha tehlikeli hale getirecektir.” (TY)
