İklim krizi büyük beyaz köpekbalıklarını yeni sulara itiyor

* Fotoğraf: Pixabay

Scientific Reports dergisinde yayınlanan yeni bir araştırma köpekbalıklarına yerleştirilen etiketlerden amatör vahşi yaşam gözlemcileri tarafından yapılan bildirimlere kadar milyonlarca ölçüm kullanarak büyük beyaz köpekbalıklarının konumunu ve okyanusun sıcaklığını analiz etti.

Araştırmaya göre, iklim krizi büyük beyaz köpekbalıklarını nesli tükenmekte olan vahşi yaşam popülasyonlarının azalmasına neden oldukları yeni sulara gitmek zorunda bırakıyor.

2020’de rekor seviyelere ulaşan artan okyanus sıcaklıkları nedeniyle genç büyük beyaz köpekbalıkları 2014 yılından bu yana suların daha soğuk olduğu Kaliforniya kıyılarının 600 kilometre kuzeyine göçtü.

Su samuru nüfusunda yüzde 86 düşüş

Bu süre zarfında öldürülen su samuru sayısında ise dramatik bir atış oldu ve su samurlarının Monterey Körfezi’ndeki popülasyonu yüzde 86 oranında düştü.  

TIKLAYIN - Yunusları öldüren hastalığın sebebi iklim krizi

Köpekbalığı deniz ekosistemi içerisindeki en büyük avcı olduğu için gittikleri yerdeki somon gibi balık popülasyonları da hızla azalıyor.

“Problem köpekbalıkları değil iklim krizi”

The Guardian’ın aktardığına göre Kaliforniya‘daki Monterey Bay Akvaryumu‘ndan Kyle Van Houtan, “Monterey Körfezi’ndeki genç beyaz köpekbalıklarının sayısındaki 2014’te deniz sıcak dalgasıyla başlayan dramatik artışı belgeleyebiliyoruz. Beyaz köpekbalıkları sadece başka bir tür değil, yırtıcı bir tür ve okyanustaki tüm gözler onun üzerinde” ifadelerini kullandı.

Van Houtan açıklamasında “Problem köpekbalıkları değil, iklim değişikliği. Köpekbalıkları bize okyanusların değiştiğini ve bu konuda bir şey yapmamızın zamanının geldiğini söylüyor” dedi.

600 kilometre ilerlediler

Yavru büyük beyaz köpekbalıklarının uzunluğu 2,5 metreden kısa oluyor. Yetişkinlerin aksine genç köpekbalıkları Monterey Körfezi’nin normalde soğuk olan sularında vücut ısılarını koruyamayacak kadar küçükler.

Bilim insanları genç köpek balıkları için soğuk sınırının 2014 ile 2020 yılları arasında kuzeye doğru 600 kilometre ilerlediğini gösterdi. Van Houten, bunun kısa bir zaman dilimi için inanılmaz bir mesafe olduğunu belirtti.

Su samurlarının nesli tehlikede

Genç nüfus yetişkinlerin aksine fok ve deniz aslanları tüketmeden önce balıklarla besleniyor. Memelileri avlamayı öğrenirken de su samurlarını öldürdükleri düşünülüyor. Su samurlarının ekosistem için oldukça önemli olduğunu belirten Van Houten şunları söyledi:

“Su samurları tehdit altında. Kaliforniya kıyıları için ekosistem mühendisleri olarak hem yosun ormanlarında hem de deniz çayırlarında çok önemliler.”

“Yaşam alanları küçüldü”

Araştırmada ek olarak Kaliforniya açıklarında genç beyaz köpekbalıkları için uygun sıcaklık bölgesinin (15 ile 22 derece arası) yaklaşık yüzde 5 oranında küçüldüğü tespit edildi.

Bu tespiti değerlendiren Van Houten, “Genel şemada büyük görünmüyor ancak yırtıcılar ve avlar artık daha küçük bir yere sıkıştırılıyor. Avların saklanacak daha az yeri var. Yani somon dahil balıklarda gerçekten hızlı bir düşüş görüyorsunuz” dedi.

Okyanus sıcaklıkları

Sağlıklı okyanuslar, karbonu güvenli bir şekilde atmosferden uzak tutarak iklim krizinin etkilerini azaltmaya yardımcı oluyor. Okyanusların en az yüzde 30’unu kapsayan okyanus koruma alanları oluşturularak iklim krizine karşı daha iyi bir direnç sağlanabilir. 

Dünya genelinde fosil yakıtlardan gelen ve atmosferde sıkışmış olan gazların oluşturduğu sera etkisi ile meydana gelen ısının yüzde 93’ü okyanuslarda birikiyor. 

TIKLAYIN - Son 120 yılda dünya denizlerinin sıcaklığı 1,1 derece arttı

Okyanusların ne kadar ısındıklarını ölçmek de bilim insanları için küresel ısınma oranı hakkında doğruluğu yüksek bilgi anlamına geliyor.

Bilim insanları, geçtiğimiz yıl Avustralya’yı aylarca kavuran orman yangınları gibi felaketler ile okyanusların ısınması arasında açık bir bağlantı olduğunu da söylüyor. (TP)