Birleşmiş Milletler (BM) Sağlık Hakkı Özel Raportörü Paul Hunt, hazırladıkları "İlaç Firmaları İçin İlaca Erişimle İlişkili İnsan Hakları Kılavuzu" taslağını görüş ve katkıları almak amacıyla açıkladı. 19 Eylül'de açıklanan taslak hakkındaki düşüncelerin 31 Aralık 2007 tarihine kadar Özel Raportör'e ulaştırılması gerekiyor.
Her yıl 10 milyon hayat kurtarılabilir
Kanada'daki Toronto Üniversitesi'nde yaptığı açıklamada, yaklaşık 2 milyar kişinin temel ilaçlara erişemediğini vurgulayan Hunt, "Mevcut ilaçlara erişimin sağlanması halinde her yıl 10 milyon hayat kurtarılacaktır" dedi. Hunt, dünyadaki ilaçların yüzde 90'ının dünya nüfusunun yüzde 15'i gibi oldukça küçük bir azınlık tarafından tüketilmesinin, yaşanan eşitsizliğin boyutlarını çarpıcı bir biçimde ortaya koyduğunu belirtti.
İlaca erişim, kısaca "mümkün olan en yüksek sağlık standardına sahip olma" biçiminde tanımlanabilecek olan sağlık hakkı açısından çok önemli bir kriter. Her devlet, yurttaşlarının ilaca erişimini sağlamaktan birincil derecede sorumlu. Hunt hükümetlerden ulusal ilaç politikaları ve bunların uygulanması konusunda bilgi alıyor ve raporlar hazırlıyor.
"Hükümetlerin sağlık hakkı hayata geçirilebilmesinde ilaç firmalarının çok büyük etkisi var. Bu etki olumlu yönde olabildiği gibi olumsuz yönde de olabiliyor" diye konuşan Hunt, bu firmalara bir insan hakkı olan ilaca erişim hakkının yerine getirilmesinde kendilerine düşen sorumlulukların açıklanması gerektiğini vurguladı.
2008 yılında nihai biçiminin yayınlanması beklenen "İlaç Firmaları İçin İlaca Erişimle İlişkili İnsan Hakları Kılavuzu"yla hem ilaç firmalarına hem de bu firmaların etkinliklerini gözlemleyen kişi ve kuruluşlara yol gösterilmesi hedefleniyor.
Kılavuzun taslağına http://www2.essex.ac.uk/human_rights_centre/rth adresinden ulaşılabiliyor. (NZ/TK)
* Bu haberi Toplum Sağlığı Araştırma ve Geliştirme Merkezi'nden Dr. Nazmi Zengin derledi.
