Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) 25 Eylül'de yapma kararı aldığı bağımsızlık referandumu konusunda diplomatik ilişkiler ve karşılıklı açıklamalarla gerilim artıyor.
Son açıklamalarda İran tavrını sertleştirdi; Suudi Arabistan Barzani'ye arabuluculuk teklifi için temsilci yolladı; Irak merkezi Yönetimi anayasanın referanduma izin vermediğini yineledi; Türkiye'den açıklama Erdoğan'dan geldi, "Irak bölünmez bütündür" dedi.
İran: Sınırı kapatırız
Mayıs 2017’de “Bağımsızlık referandumunu kabul etmeyiz” açıklamasını yaparak referanduma karşı olduklarını net olarak açıklayan İran, dün yaptığı tavrını daha da sertleştirdi. İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şamhani, IKBY'nin bağımsızlık ilan etmesi halinde sınır kapılarını kapatacaklarını söyledi: “Kürdistan Bölgesi, Irak’tan ayrılırsa, Kürdistan Bölgesiyle yaptığımız bütün anlaşmaları gözden geçiririz”.
Irak: Anayasaya aykırı
Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Yasa Devleti Koalisyonu Başkanı Nuri Maliki, ise yaptığı açıklamada anayasayı hatırlattı ve "Irak'ın kuzeyinde ikinci İsrail'in kurulmasına izin vermeyiz” dedi.
Maliki bu açıklamayı Kürdistan Müzakere Heyeti’ne yaptı. Heyet dört gündür Bağdat'ta temaslarını sürdürüyor.
Toplantı sonrası kameraların karşısına geçen Nuri Maliki, Kürdistan Bölgesi'nin atacağı herhangi bir adımın anayasal çerçevede olması gerektiğini belirtti.
“Kürt kardeşlerin başvurduğu referandum ve diğer konuların anayasal bir çerçeveye ihtiyacı var. Eğer anayasal bir çerçeve sağlanırsa atacakları adım kabul görür. Ancak anayasaya aykırı bir adım atılırsa hem kendileri hem de Irak için soruna yol açabilir.
“Sorun diline dönmek istemiyoruz. Gerekirse anayasa; referandum ve kendi kaderini tayin etme hakkını sağlayacak şekilde gözden geçirilsin.”
Irak Başbakanı Haydar El İbadi, daha önce referandum kararının anayasaya aykırı olduğunu belirterek, sonucu tanımayacaklarını belirtmişti. Irak Meclisi de yaptığı oylamada "bağımsızlık referandumunu" reddetmişti.
Haydar el-İbadi, referandum dolayısıyla bölgede silahlı çatışma çıkması durumunda askeri müdahalede bulunma hakları olduğunu söylemişti.
Suudi Arabistan arabuluculuk teklif etti
Başkan Barzani, dün Suudi Arabistan’ın Körfez İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı’nı Tamer Alsübhan ve beraberindeki heyeti kabul etti.
Rudaw’ın haberine göre heyet, Suudi Arabistan’ın Erbil ve Bağdat arasındaki sorunların çözümü konusunda elinden geleni yapmaya hazır olduğunu belirtti. Barzani ise yanıt olarak Bağdat’la diyalog ve müzakere kapılarını kapatmadıklarını söyledi.
Türkiye: Dara girdiğin zaman kapımızı çalacaksın
Recep Tayyip Erdoğan ABD ziyareti öncesinde Atatürk Havalimanı’nda referanduma yönelik bir açıklama daha yaptı.
Erdoğan Barzani’ye şöyle seslendi:
“Dara girdiğin zaman kapımızı çalacaksın, her türlü desteği bizden alacaksın… Ama Irak’ın parçalanmasına gelince bildiğini okuyacaksın. Çocukluk hikayesiymiş… Devlet yönetmek çocukluk olur mu? Burada Irak merkezi yönetiminin takındığı tavır, tabi ki bir federal yapının yöneticileri olarak kendilerinin tabii hakkıdır, biz müdahale etmeyiz. Ama aynı şeyleri düşünüyoruz. Şu anda ABD’de Irak başbakanı sayın İbadi’yle de görüşmemiz olacak. Ama gördüğümüz kadarıyla aynı istikamete bakıyoruz. O da Irak’ın bölünmez bütünlüğüdür. ‘Türkiye’den bize ses gelmedi, şu gelmedi…’ Ben bir defa MİT müsteşarımızı gönderdim. Sen hala direniyorsan kusura bakma.”
Erdoğan Türkiye’nin net tavrının 22 Eylül’deki Milli Güvenlik Kurulu’nda belirleneceğini de belirtti. (HK)
Fotoğraf: Azad Muhammed - Duhok/AA
Kaynaklar: Rudaw, BBC, Milliyet.
