İnsan Hakları Derneği (İHD) heyeti Tekirdağ 1 ve 2 No'lu F Tipi Cezaevi’ ndeki tutulan tutuklu ve hükümlülerin başvuruları üzerine 2 Ocak'ta Tekirdağ 1 No'lu F Tipi Cezaevi Müdürü Rahmi Güven ve Tekirdağ Cumhuriyet Savcısı Metin Arda'yı ziyaret etti, gözlemlerde bulundu.
Heyet, savcı ve müdüre tutuklu ve hükümlülerden gelen "keyfi disiplin cezası uygulaması, görüş yapılmaması, gayri insani arama uygulamaları, anadilde konuşmanın engellenmesi, hücrelerinde su depolamak için kullandıkları pet şişelerin idare tarafından ellerinden alınması, haberleşme yasakları, sağlık sorunlarına gösterilen duyarsızlık, yetkili makamlara gönderdikleri dilekçelerin yerlerine ulaştırılmaması" yakınmalarını sordu.
Ayrıca heyet, yöneticilere 45/1 Ocak Genelgesi olarak bilinen ve ölümlerle sonuçlanan "ölüm oruçlarına" son verilebilmesini sağlamak için hazırlanan genelgenin uygulanmaması sorununu iletti.
Genelge ne diyor?
Genelgenin 3. bölüm 13. maddesine göre “Güvenlik bakımından tehlike yaratmadığı ölçüde hükümlü ve tutuklular, 10 kişiyi aşmayacak gruplar olarak idarenin gözetiminde, açık görüş alanlarında veya diğer ortak yerlerdeki sosyal faaliyetler çerçevesinde haftada toplam 10 saati aşmamak üzere sohbet amacıyla bir araya getirilebilir. Bu faaliyet hafta içerisinde açık görüş, avukat ve ziyaretçi görüşlerini aksatmayacak şekilde yaptırılır."
Savcı görüşme yerlerinin yeterli sayıda bulunmaması, personel sayısının yetersizliği ve cezaevinde bulunan tutuklu ve hükümlü sayısının fazlalığı nedeniyle bu düzenlemenin uygulanamayacağını belirtti.
"Pet şişe operasyonu"nu doğrulayan savcı "ihtiyaçtan fazla pet şişe biriktirildiğini, hijyen ve yangın tehlikesi açısından pet şişelerin hücrelerden alınmasının zorunluluk olduğunu" açıkladı.
Heyetin tutuklulardan gelen mektuplarından hasta olduğunu öğrendiği Alattin Öget’in durumunu sordu, savcı Alattin Öget’in tedavisinin sağlandığını belirtti. Heyet, Öget'in tedavisinin derneğe yakınma dilekçesinin gönderilmesinin ardından başlatıldığını tespit etti.
Cezaevinde intihar eden Zeki Ünlü’yle ilgili ise savcı "Tedavisinin sağlandığını ancak buna rağmen intihar etmesinin önlenemediğini" belirtti.
İnceleme sonuçları
- Sağlık sorunları ve tedavi talepleri geç yanıtlanıyor. Bu durum fiziksel ve ruhsal hastalıklarda ciddi boyutlara gelinmesine neden oluyor. Özellikle intihar vakalarındaki artış dikkat çekici.
- Ana dil problemi, Kürtçe konuşma yasağı olarak karşımıza çıkıyor.
- Temel ihtiyaçlar sınırlı olarak karşılanıyor.
Heyetin talepleri
- F tipi Cezaevlerinde uygulanan tecrit ve izolasyon ve süreklileşen disiplin cezaları nedeni ile artan intihar olayları ciddiye alınmalı ve ruh ve beden sağlığına zarar vermeyecek bir infaz sistemi geliştirilmeli, sağlık hizmetlerine erişim hakkı sağlanmalıdır.
- Temiz içme suyu ihtiyacı idare tarafından çözüme kavuşturulmalıdır.
- Cezaevlerinde bulunan mahpusların yanında aileleri ve yakınları da haberleşme ve görüş yasakları nedeni ile mağdur ediliyor. Bu uygulamalara neden olan yasal düzenlemeler değiştirilmeli.
- Mahpusun bilgilenme ve kendini geliştirme hakkı yayın yasakları ile engellenmemelidir. (NZ/EÜ)
