İnsan Hakları Derneği (İHD) ODTÜ Arazisinden Geçirilen Anadolu Bulvarı- Konya Yolu Bağlantı Yol İnşaatı Üzerine Yaşanan Hak İhlalleri Hakkında rapor hazırladı.
Rapor, İHD’nin dokuz kişilik heyetinin 22-28 Ekim tarihleri arasında ODTÜ ve 100.Yıl Mahallesi sakinlerinin temsilcileriyle yaptıkları görüşmeler sonucu oluştu.
İHD, yasal süreç tamamlanmadan yol yapımına başlandığı, inşaatta iş güvenliği önlemleri alınmadığı, yol karşıtı protestolara kolluk güçleri yanında sivil kişilerin de kullanıldığı, ODTÜ arazisine girilerek ağaçların söküldüğü, çalışmalar hakkında bilgilendirme yapılmadığını etti.
Raporda yasal süreç tamamlanmadan başlanan yol çalışmasının durdurulması, inşaat alanında iş güvencesinin olmamasıyla ilgili cezai işlem yapılması, ağaçların kesilmesi ve mevzuata aykırı şekilde çalışmanın yürütülmesini gerçekleştiren yetkililer hakkında etkili soruşturma yapılması önerileri yer aldı.
ODTÜ ve mahalle sakinleriyle görüşüldü
Heyette Genel Başkan Öztürk Türkdoğan, Genel Sekreter İsmail Boyraz ,Genel Başkan Yardımcısı Hasan Erdoğan ,Genel Sayman Selma Güngör, MYK Üyesi ve İç Anadolu Bölge Temsilcisi Hasan Anlar, MYK üyesi Hüsnü Öndül, MYK üyesi Sevim Salihoğlu, MYK üyesi İlyas Kara ve İHD Ankara Şube Yönetim Kurulu Üyesi Fatime Akalın yer aldı.
İHD heyeti, ODTÜ sakinleri adına ODTÜ Mezunları Derneği Başkanı Himmet Şahin, Yönetim Kurulu Üyesi Baki Arslan, ODTÜ Rektörü Ahmet Acar, ODTÜ öğrencileri Rıdvan Özkerim ile Cansu Özyapıcıel’le görüşen heyet 100. Yıl İnisiyatifi adına ODTÜ mezunu Özgen Muzaç ve 100. Yıl İşçi Blokları Muhtarı Hasan Sarıkaya ile görüştü.
Raporda temsilcilerin görüşlerine, heyetin tespit ve önerilerine yer verildi.
"İnşaatta güvenlik önlemi yok"
| ODTÜ Rektörü Ahmet Acar: | |
"Biz Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile çalışıyoruz. Belediyenin planına yönelik Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na itiraz ettik. Bakanlık ile uzlaştığımız plan yerine belediyenin önerisi olan plan biraz değişiklikle onadı. Planın Bakanlık tarafından onaylanması ile süreç tamamlanmış olmadığından plan askı sürecinde itiraz hakkımız ve itirazın kabul edilmemesi sonrası mahkeme süreci bulunmaktadır. Bizim 1 aylık itiraz sürecimiz dolmadan fiili durum yaratıldı. 3000'e yakın ağaç kesildi. Oysa biz nakledilmeye uygun 600 ağaç için kampus içerisinde yer ayırmıştık. ODTÜ yönetimi olarak iyi niyetle süreci yürüttük. Ama yasal açıdan sorun yaratan fiili durum var. Biz bunun sıkıntısını yaşıyoruz. Hukuki süreçleri başlattık. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na sürece yönelik itirazlarımızı ilettik. Bizim yola itirazımız yok. 1994 te ODTÜ Senatosu olarak onay vermişiz. Belediyenin nazım planı bizi bağlıyor. Ama yasal açıdan sorun yaratan fiili durum. Yapılan müdahalenin hukuki zeminde takipçisi olacağız. Dün (21 Ekim 2013) bunu başlattık. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'yla süren ilişkimiz var. Anlaşamazsak itiraz hakkımız var." |
* Ankara Büyükşehir Belediyesi imar planı revizyonu konusunda yasal sürecin tamamlanmasını beklemeden plan iptali ihtimali nedeniyle oldubitti yaratmak suretiyle olayı yönetme yolunu seçti.
* Yol inşaatı çalışma bölgesinde hiçbir iş güvenliği önlemi alınmadı, çalışma yapıldığına dair herhangi bir uyarın koyulmadı.
* Öğrencilere ve 100. Yıl Mahallesi halkının yol inşaatına karşı çıkmak için yapılan protestolarına kolluk güçleri yanında özel güvenlik görevlileri ve bir takım sivil kişiler de (görüşülen kişi ve kurumların deyimi ile “çeteler”) kullanıldı.
* ODTÜ Derneği Vişnelik Tesisleri Arazisine girildiği ve arazinin yol güzergahı boyunca çekilmiş olan tel çitlerin söküldüğü ve araziye ait bazı ağaçların kesilip söküldü.
* ODTÜ arazisine yaklaşık 50 metre genişliğinde bir şerit halinde girildi, burada hummalı bir yol kazı ve dolgu inşaatı devam ediyor.
* Yol çalışma alanının birçok yerinde sivil giyimli insanlar ve özel güvenlik görevlileri var.
* Yol güzergâhının buradan geçirilmesi hususunda ODTÜ öğrencileri ve 100 Yıl mahalle sakinlerinin bilgilendirilmesi yapılmadı.
* Avrupa Konseyi tarafından 1992 yılında kabul ve ilan edilen Avrupa Kentsel Şartı Deklarasyonu ve Kentsel Şartı İlkeleri’nin özellikle, kentlerde ulaşım, dolaşım, kentlerde çevre ve doğa, kentlerin fiziki yapıları, kentlerde halk katılımı, kent yönetimi ve kent planlaması başlıkları altındaki ilkeleriyle uyumlu olmayan pratikler sergilendi.
* Konu ile ilgili taraflar (ODTÜ yönetimi, bakanlıklar ve yerel yönetimlerin), üniversite öğretim elemanlarına, öğrencilerine ve çalışanlarına, mahalle halkına ve genel olarak kent halkına, konu iler ilgili sivil uzmanlık kuruluşlarına(kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernek ve vakıflara ve yerel inisiyatiflere danışmadı ve sürece dahil etmedi, diyalog kurmadı ve işbirliğinde bulunmadı; anılan toplumsal gruplar bilgilendirilmedi.
"Yetkililer hakkında soruşturma yapılmalı"
* Yol çalışmasının imar planı revizyonunun kesinleşmesine kadar acilen durdurulmalı ve hukuksal sürecin tamamlanmasının beklenmeli.
* Yol çalışmasının 100. Yıl ve diğer mahalle sakinleri ile ODTÜ öğrencilerinin görüşleri alınarak ve tespitler bölümünde belirtilen eksiklikler giderilerek gerekli plan değişikliği yoluna gidilmeli veya proje tümden iptal edilmeli.
| 100. Yıl İşçi Blokları Muhtarı Hasan Sarıkaya: | |
"...Yol insanlar için bir ihtiyacı olabilir, ancak bu mahalle halkına ve üniversiteye sorulabilirdi. Ayrıca bu yol çevreye en az zarar verebilecek biçimde projelendirilebilmelidir. Burası sessiz sakin bir mahalledir. "Günde 40 bin aracın geçeceği söyleniyor, bu da en başta bu çevrenin kirlenmesine ve gürültü kirliliğine neden olacaktır. Mahalle halkı en çok bu nedenle karşı çıkıyor. Ayrıca, burada iş merkezlerinin açılmasına ve yeni rantlara neden olabilecektir. Yolun hemen yanında olan evlerin yanında kale duvarı gibi yol yapıyorlar, evlerin 3.4.katına kadar yükseliyor. Burası hem imarlı hem de iskanlı yerlerdir. Kamuya ayrılması gerekenler bu mahalle kurulurken ayrılmıştı..." |
* Sürecin mevcut mevzuata ve hukuka aykırı biçimde yürütülmesini gerçekleştiren yetkililer hakkında etkili soruşturma ve kovuşturma yapılmalı. Yol inşaatı alanında tutulan sivil kişilerin yasadışı faaliyetleri nedeniyle bu kişiler ve bu kişileri sevk ve organize eden kişiler hakkında silahlı organize suç örgütü kapsamında ayrıca soruşturma ve kovuşturma yapılmalı.
* Yol inşaatı alanında hiçbir iş sağlığı ve iş güvenliği önleminin alınmamış olması nedeni ile yol inşaatı durdurulmalı, gerekli cezai yaptırımlar uygulanmalı. Bu konuda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı harekete geçmeli.
* Yol inşaatı nedeni ile izinsiz ağaç kesimi hakkında gerekli yasal mevzuatın gereği yapılmalı.
* ODTÜ Mezunlar Derneği arazisine yapılan müdahale derhal durdurulmalı, Derneğin suç duyurusu hakkında etkili soruşturma yapılmalı, maddi ve manevi zararlar karşılanmalı.
* ODTÜ arazisinden geçirilmesi planlanan Bilkent girişinden (A7 kapısından) başlayan ve kampusu doğu batı doğrultusunda bölen yol çalışmasına son verilmeli.
* Her birey sahip olduğu haklarını kentsel mekanlarda yeterince ve özgürce kullanma hakkına sahiptir. Kentli hakları bireyin, yaşadığı kentin içinde bulunduğu kentsel toplumun üyesi olarak kentsel ve çevresel değerler üzerindeki haklarını da kapsar, bu haklar karar alma süreçlerinde yer almak, örgütlenmek, gösteri yapmak hakkını da beraberinde getirir.
Ne yazık ki Türkiye de karar alma süreçlerine toplumun dahil edilmemesi ODTÜ örneğinde olduğu gibi, “ben yaparım, ben ederim” mantığıyla hareket edilmesi ciddi sıkıntılara yol açacak sonuçlar doğurmaktadır. Katılım hakkı konusunun yetkililer tarafından kabul görmesi, temel hak ve özgürlüklerin gelişmesine yol açacağı unutulmamalı. (BK)
* Raporun tam halini görmek için tıklayın.
** Fotoğraf: Evrim Aydın / Ankara / AA
