Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın
İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, Lice ilçesinde sokağa çıkma yasağı sırasında meydana gelen hak ihlalleriyle ilgili raporunu açıkladı.
Raporda inceleme heyetine, “90’lı yıllarda olduğu gibi kontrgerilla faaliyetlerinin bölgede yeniden yoğunlaşacağı kaygısının iletildiği” ifade edildi.
Diyarbakır’da Lice ilçesine bağlı Oyuklu, Kutlu, Türeli, Şenlik, Birlik, Erginköy ve Elmadere köylerinin de aralarında olduğu toplam beş ilçenin 25 köyünde, 21 Haziran’da sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
İki gün sonra da Valilik, üç ilçeye bağlı 39 köyde sokağa çıkma yasağı, kentteki 21 bölgede de özel güvenlik bölgesi ilan edildiğini ve “Lice ilçesi kuzey ve güneyindeki dağlık ve ormanlık alanda faaliyet yürüten PKK’lilere yönelik operasyon başlatıldığını” duyurdu.
Köylere girişler kapalı, araçlar aranıyor |
Raporda heyetin gözlemleri şöyle sıralandı: * Lice ilçesine giden yol üzerinde, Lice girişindeki kontrol noktaları da dahil olmak üzere birçok noktada güvenlik ve kontrol noktalarının oluşturulmuş durumda. Bu noktalardan geçenlere kimlik kontrolü yapılıyor, araçlar aranıyor. * Lice ilçesine girmeden önce ve ilçeye girdikten sonra yol boyunca çok geniş bir alanda dumanların yükseldiği görülüyor. * İlçe merkezine girmeden önce anayoldan ayrılan ve köylere ulaşımın sağlandığı tali yolların girişleri engellerle kapatılmış. * Yol üzerinde araç ve kimlik kontrolü yapan Özel Hareket Birimine üye kişiler, arama izni göstermeksizin arama ve kimlik kontrolü yapıyor. |
“Köyler boşaltılıp yakıldı, iletişim kesildi”
İHD Diyarbakır heyetine, yaptıkları görüşmelerde şunlar aktarıldı:
* Sisê, Hênyat, Derxust, Hüseynik, Cezur alanlarının tamamına yakınının boşaltıldığı ve Sisê, Henyat ve Derxust köylerinin tamamıyla yandığı,
* Kerwas Köyünün Mahle mezrasında birçok insanın eşyasını bile alamadan köyden çıkarıldığı ve hakarete ve kötü muameleye maruz kaldığı,
* Lice- Kulp- Bingöl üçgenindeki köy ve mezralarda bulunan hiçkimse ile iletişim kurulamadığı, telefonlar ve elektriğin kesik olduğu ve burada ikamet eden insanların akıbetine ilişkin hiçbir bilgiye ulaşılamadığı,
* Mişref, Licok, Kerwas, Nenyas ve Cenezur’un bulunduğu alanların tamamıyla yandığı ve köylerle bağlantı koptuğu için o alanda yaşayan kişilerden hiçbir şekilde haber alınamadığı,
* Köylerinden çıkan vatandaşlara sokağa çıkma yasağına uymadıkları gerekçesi ile para cezasının kesildiği,
* Köylerinden çıkan/çıkarılan birçok vatandaşın Diyarbakır merkeze göç etmek zorunda kaldığı.
Öneriler |
İHD heyeti, raporda şu önerilerde bulundu: * Ulusal ve uluslararası mevzuat ile insancıl hukukun ilkeleri gereğince hiçbir yasal dayanağı olmayan sokağa çıkma yasağı uygulamalarına bir an önce son verilmeli. * Devlet kendisine yasa, Anayasa ve uluslararası sözleşmelerle yüklenen negatif ve pozitif sorumluluklarına uygun davranmalı, bireylerin yaşam hakkını koruma altına alacak tüm tedbirler alınmalı. * Buna aykırı hareket ederek hak ihlaline neden olanlar hakkında derhal etkin bir soruşturma başlatmalı. * Süresiz ve kesintisiz olarak devam ettirilen sokağa çıkma yasağı uygulamalarının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 3. Maddesinde hüküm altına alınmış olan işkence yasağı uyarınca, bu kararı verenlerin işkence yasağını ihlal ettiği göz önünde bulundurulmalı, yetkililer hakkında yasal takibat yapılmalı. * Haber alınamadığı belirtilen köy ve mezralarda yaşayan insanların akıbeti kamuoyuna açıklanmalı. * Sokağa çıkma yasağı uygulamaları nedeni ile iletişim sağlanamayan bölgelerdeki yasağa son verilmeli, bu bölgelere insan hakları savunucularının girişine izin verilmeli. * Yangınların devam ettiği alanlara itfaiye araçlarının girişi ve yangınlara müdahaleleri bir an önce sağlanmalı. |
(AS)
