Fotoğraf: İHD Dİyarbakır
İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi seçilmiş kişilerin görevden alınarak yerlerine kayyım atanmasına yönelik “Seçme ve Seçilme Hakkına Yönelik İhlaller Araştırma Raporu” başlıklı bir rapor yayınladı.
Belediyelere yönelik kayyım atamalarıyla belediye eşbaşkanları ve meclis üyelerinin gözaltına alınmasını ya da tutuklanmasını içeren raporda 31 Mart yerel seçimleri sonrası yaşanan hak ihlallerine yer verildi.
TIKLAYIN - 31 Mart Seçimlerinden Bugüne HDP'li 15 Belediyeye Kayyım Atandı
15 Temmuz 2016’da Türkiye’de gerçekleşen askeri darbe teşebbüsünün ardından siyasi iktidarın Türkiye’de Olağanüstü Hal (OHAL) ilan ettiği hatırlatılan raporda iki yıl boyunca devam eden OHAL’in toplumsal yaşantıda muhalif kesimlere karşı otoriter bir baskı aracına dönüştürüldüğü ifade edildi.
"OHAL devam ediyor"
OHAL’in yasal olarak 19 Temmuz 2018’de kaldırıldığı fakat özellikle Doğu ve Güney Doğu Anadolu’da fiilen uygulanmaya devam ettiği belirtilen raporda “OHAL koşullarını aşan yasaklamalar ve müdahaleler yaşanmaya devam etmektedir” denildi.
Bu dönemde en ağır ihlallerden birinin seçme ve seçilme hakkına yönelik uygulamalarda yaşandığı belirtilen raporda yayınlanan KHK’larla 102 DBP’li belediyeden 93’üne kayyım atandığı ve 65’i aşkın belediye eşbaşkanının tutuklandığı bilgisine yer verildi.
31 Mart yerel seçim süreci ve sonrasında da OHAL dönemindeki uygulamaların devam ettiği vurgulanan raporda şu ifadelere yer verildi.
"47 kişiye mazbataları verilmedi"
“Belediye eşbaşkanı, meclis üyesi ve muhtar seçilenler, KHK ile ihraç edildikleri gerekçesiyle mazbatalarını alamadılar. Seçildiği halde KHK’lı oldukları gerekçesiyle altı belediyenin eşbaşkanlarına mazbataları verilmedi. Yine KHK’lı oldukları gerekçesiyle 43’ü Belediye Meclis üyesi ve dördü İl Genel Meclis Üyesi olmak üzere seçilmiş 47 kişiye mazbataları verilmedi.
“Mazbatalarını alarak göreve başlayan üçü büyükşehir, biri il ve 11’i ilçe olmak üzere 15 belediyenin belediye eşbaşkanları çeşitli suçlamalarla görevden alınıp yerlerine kayyım atandı. Bu süreçte 18’i resmi seçilen toplam 26 belediye eşbaşkanı gözaltına alındı ve dokuzu resmi seçilen toplam 13 belediye eşbaşkanı tutuklandı.
“Ayrıca, tüm bu bilançonun içerinde kategorize edildiğinde dördü kadın eşbaşkan ile dokuz kadın belediye meclis üyesi seçildiği halde mazbatası verilmemiş, seçildikten sonra ise dokuz kadın belediye eşbaşkanı görevden alınarak tutuklanmış ve yerlerine kayyım atanmıştır. Bu durumun aynı zamanda, siyasette ve yerel yönetimlerde kadın kimliğinin açık bir şekilde hedef alındığını göstermektedir.”
"Krizi derinleştiriyor"
Belediyelerin idari özerkliğinin merkezi idare tarafından kısıtlandığı belirtilen raporda 5393 Sayılı Belediye Kanunu ve Anayasa’ya muhalefet edildiği bilgisi yer aldı ve “İktidarın savaşa ve şiddete dayalı sorun çözme anlayışı ve yöntemleri ülkenin yaşadığı her türlü krizi derinleştirmektedir” denildi.
Seçilmişlere yönelik bu tür hukuk dışı uygulamaların halkın seçime olan güvenini bitirme noktasına getirdiği aktarılan raporda Türkiye’nin demokratikleşmesi ve insan hakları sorunlarını en aza indirebilmesinin yolunun, seçme ve seçilme hakkının gerçek anlamda güvence altına alınması, devam eden çatışmalı sürecin sonlandırılması, Kürt sorunun barışçıl yöntemler ve diyalog yolu ile çözümünden geçtiği hatırlatıldı.
Raporda şu veriler paylaşıldı:
Verlimeyen mazbatalar
- Mazbatası verilmeyen belediye eşbaşkanı: 14
- Mazbatası verilmeyen meclis üyesi: 43
- Mazbatası verilmeyen il genel meclis üyesi:4
Görevden alma ve kayyım atama
- Kayyım atanan belediye: 15
- Büyükşehir: 3
- İl: 1
- İlçe: 11
Tutuklanan belediye eşbaşkanı: 13 - Resmi Seçilen: 9
- Diğer: 4
- Görevden alınan belediye eşbaşkanı: 15
- Görevden alınan belediye meclis üyeleri: 37
Gözaltı ve tutuklama
- Belediye eşbaşkanı: 26 gözaltı, 13 tutuklama
- Meclis üyelesi: 40 gözaltı, 11 tutuklama
Kayyım protestoları
- Müdahale edilen protesto eylemleri: 60
- Müdahale edilen protesto eylemlerinde gözaltına alınanlar: 224
(HA)
