Komîsyona Girtîgehan a Komeleya Mafê Mirovan (ÎHD) a Şaxa Stenbolê derbarê 20 girtîgehên li Herêma Marmamarayê de raporek binpêkirina mafan a sê mehan amade kiriye.
Rapor di çarçoveya binpêkirinên di mehên Çiriya Pêşiyê, Çiriya Paşiyê û Kanûna Paşiya 2021an de qewimîne hatiye amadekirin û ji 65 rûpelan pêk hatiye.
Her weha komîsyonê raporê xwe li avahiya ÎHDa Stenbolê eşkere kiriye. Bûyerên binpêkirinê yên qewimîne bi rêya faks, name, malbat û parêzerên girtiyan hatine tomarkirin an go bi rêya telefonê an jî rasterast çûne komeleyê serlêdan kirine hatine berhevkirin û tespîtkirin.
Li 20 girtîgehan bûyerên binpêkirinê qewimîne
Rapor ji binpêkirinên ku li girtîgehên Îmraliyê, Sîlîvrî, Tekîrdag hijmarên 1 û 2yan, Edîrne Tîpa F, Kandira Tîpa F, Bakirkoy a Jinan, Bandirmaya Balikesîrê Jimara 1’an a Tîpa T, Maltepe Jimara 2’yan a Tîpa L, Gebze Tîpa M, Şakran a Jinan, Wan Tîpa F, Metrîs Tîpa T, Bolû Tîpa F, Kayserî ya Jinan, Kurkçulera Edeneyê ya Tîpa F, Kocalieyê Jimara 1an a Tîpa T, Riha Jimara 2yan a Tîpa T, Şakran a Nû hijmara Tîpa T, Umraniye Tîpa E û Seydîşehîra Konyayê pêk hatiye.
Di raporê de bûyerên binpêkirinê yên wek îşkence, muameleya xerab, astengkirina mafê tenduristiyê, ragihandinê, xwarinê, avê, lixwenêrîn, rêgeza înfaza wekheviyê cih digirin.
Di 3 mehan de 3.118 bûyerên binpêkirinê qewimîne
Di raporê de hatiye gotin herî zêde serlêdanên binpêkirinên li Girtîgeha Sîlîvriyê û Girtîgeha Tekîrdagê cih digirin û herî zêde jî di meha mijdarê de serlêdan hatiye kirin. Di raporê de hat diyarkirin ku bi giştî 89 serlêdan hatine kirin û ji van serlêdanan 76 jê aydî girtiyên siyasî ne û gelek binpêkirin hatin tespîtkirin. Li gorî raporê di meha cotmehê de 32 serlêdan hatine kirin û hezar û 100 binpêkirin, di meha mijdarê de 33 serlêdan hatine kirin û hezar û 368 binpêkirin, di meha kanûnê de 24 serlêdan hatine kirin û 750 binpêkirinan cih girtiye. Bi giştî 2 hezar û 540 binpêkirin hatine tespîtkirin. Her wiha binpêkirinên bi riya çapemeniyê jî 278 binpêkirin hatine tespîtkirin. Komîsyonê di raporê de ragihand ku bi riya serlêdan û çapemeniyê bi giştî 3 hezar û 118 binpêkirin tespît kirine. Ji van binpêkirinan 8 jê jî binpêkirina mafê jiyanî ye.
Îşkence hatiye kirin
Li gorî raporê herî zêde bûyerên îşkence, lêdan û muameleya xerab, lêferzkirina nasnameya “terorê”, cezayên lêpirsînê û şermezarkirina bi sedemên kêfî û sewqên bi darê zorê qewimîne. Herî kêm 85 kes bi darê zorê ji girtîgehan hatine sewqkirin. Her wiha îşkence li 50 kesan hatiye sepandin û derbarê 126 kesan de cezayê şermezarkirinê an jî lêpirsîn hatiye destpêkirin. Di raporê de hatiye destnîşankirin ku tercrîda li girtîgehan girantir bûye û girtî bi zextên giran re rûbirû ne.(AY)
*Çavkanî: Ajansa Mezopotamyayê
