İnsan Hakları Derneği (İHD) çocukların 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü vesilesiyle yaptığı açıklamada, çocukların Türkiye’de yaşam haklarının ihlal edildiğine dikkat çekti.
Türkiye’nin yükümlülüklerini hatırlattı, uluslararası ve ulusal mevzuatın uygulanmasında ve sözleşmelerden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmesinde sorunlar olduğunu bildirdi.
Yaşam hakkı ihlalleri
İHD Çocuk Hakları Komisyonu’nun yayınladığı çocuk haklarına ilişkin 2015 raporuna göre, bu yıl içinde 617 çocuk hayatını kaybetti.
* Silahlı çatışma ortamında yaşanan yaşam hakkı ihlali: 51 çocuk
* Mülteci-sığınmacı çocukların yaşam hakkı ihlali: 105 çocuk
* İş kazalarında hayatını kaybeden çocuk sayısı: 14 çocuk
* Okul içinde hayatını kaybeden çocuk sayısı: 5 çocuk
* Okul servislerinin kazası sonucu hayatını kaybeden: 13 çocuk
* Cezaevinde ölen: 2 çocuk (1’ i intihar iddiası)
* Deniz, göl vb yüzerken boğularak hayatını kaybeden: 112 çocuk
* Trafik kazaları vb sonucu hayatını kaybeden: 315 çocuk
TIKLAYIN - ÇOCUK ÖLÜMLERİNİ ENGELLEMEK İÇİN SİLAHLI ÇATIŞMALARI DURDURUN
388 çocuk gözaltına alındı
Raporda yıl boyunca yaralanan çocuk sayısı da 1750 olarak açıklandı.
Çocuk Hak İhlalleri Raporu’nda yer alan verilerin bazıları şöyle…
* 2015’te 388 çocuk gözaltına alındı.
* 69 çocuk tutuklandı.
* 172 çocuk işkence ve kötü muameleye uğradı.
* 70 çocuk kayboldu.
Öneriler
Raporda çocuk hak ihlallerinin önüne geçmek için öneriler de yer aldı.
* Başta çatışma bölgelerinde hayatını kaybeden çocuklarla ilgili olmak üzere yaşam hakkı ihlaline uğrayan her vaka için etkili soruşturmalar yürütülerek sorumlular ivedilikle yargı önüne çıkarılmalıdır.
* 2013 yılında başlatılan barış ve demokratik çözüm süreci tekrar başlatılarak çatışma ortamı sona erdirilerek çocuklar için barışçıl yaşam olanakları yaratılmalıdır.
* Çocuklara karşı işlenen fiillerin cezaları arttırılarak farklı infaz yollarına müsaade edilmemelidir.
* Toplumsal alanda, özellikle devlet kurumlarında veya kamu personeli eliyle uygulanan ihmal ve istismarın yol açtığı başta yaşam hakkı olmak üzere tüm hak ihlalleri bağlamında yaygın cezasızlık durumu devam etmektedir. Çocuklara yönelik hak ihlallerinin önlenebilmesi için cezasızlık politikalarının ortadan kaldırılması gerekmektedir.
* Genel ve yerel yönetimlerin bütçelerinden çocuklar için harcanacak miktarlar her bütçe döneminde belirlenerek çocuklar için kullanılabilir ekonomik kaynaklar yaratılmalıdır.
* Ulusal ve uluslararası mevzuatta çocuklar için düzenlenen tüm hakların içinde yer aldığı çocuk hakları yasası çıkarılarak mevzuattaki dağınıklıklar giderilmelidir.
* TBMM bünyesinde müstakil çocuk hakları ihtisas komisyonu kurularak çocuklarla ilgili yasal uygulamalar ve sonuçları bu komisyonca değerlendirilmelidir.
* İnsan Hakları Örgütleri, Sivil Toplum Örgütleri ve meslek örgütlerinin içinde yer alacağı bağımsız çocuk hakları izleme kurulları oluşturulmalıdır.
* Çocuklarla ilgili eğitim, sağlık, yoksulluk, işçilik, ihmal ve istismar, gözaltı, cezaevi vb. her türlü verinin tutulacağı çocuk hakları veri tabanı oluşturulmalıdır.
* Çocuk cezaevleri kapatılarak kanunla ihtilafa düşen çocuklarla ilgili İnsan Hakları Örgütleri ve alanla ilgili STK ve meslek odalarıyla işbirliği içinde alternatif “iyileştirme” projeleri hayata geçirilmelidir.
* İlköğretim kesintisiz, zorunlu ve parasız olarak laik, bilimsel ve anadilinde yapılarak temel sözleşmelere uygun yürütülmelidir.
* Farklı dil, kültür ve inanca sahip olan yurttaşların kendi dil, kültür ve inancını çocuklarına öğreteceği yasal düzenlemeler ivedilikle hayata geçirilmeli, uluslararası hak temelli belgelerde çekince konulan ilgili maddelerdeki çekinceler kaldırılmalıdır. (YY)
