İl ve İlçe İnsan Hakları Kurulları`na geçen yıl 847 kişi tarafından yapılan bin 639 hak ihlaline ilişkin başvuru arasında ilk üç sırayı işkence ve kötü muamele, adil yargılanma hakkı, kişi hürriyeti ve güvenliği alıyor.
Şikayetlerin yoğunlaştığı illerin Ankara, İstanbul ve İzmir olduğu belirtilen raporda en çok şikayet edilen kurumların emniyet ve adli kuruluşlar olduğu belirtiliyor.
Başvuranlar arasında 16 ordu ve emniyet mensubunun da bulunması dikkat çekiyor. Bu başvuruların aşırı çalışma saatlerine ilişkin şikayetler olduğu belirtildi.
İnsan hakları kurullarına başvuruların yüzde 78`ini erkekler yüzde 19.6'sını kadınlar oluştururken başvuranların yüzde 2.4'ünün cinsiyeti bilinmiyor.
Başvurular yetersiz
Başbakanlık İnsan Hakları Başkanı Vahit Bıçak, 847 başvurunun çok az olduğuna dikkat çekerek "Bu aylık 80 başvuruya denk gelmektedir, bu da milyonda bir oranına karşılık gelir" dedi.
Oranın düşüklüğünü uygulamanın henüz yaygın olmamasına bağlayan Bıçak, "Oranın artması vatandaşların bunu benimsediklerini göstermesi açısından sevindirici olacaktır" diye konuştu.
Asker ve poliste şikayetçi
Başvurular arasında 16 ordu ve emniyet mensubunun da bulunması dikkat çekiyor. Bıçak, bu başvuruların aşırı çalışma saatlerine ilişkin şikayetler olduğunu söyledi. Vahit Bıçak, nüfusa göre başvuru sayısının bu kadar az olmasının, sistemin tam olarak tanınmamasına bağladı.
Kurullarda şeffaflaşmayı sağlamak amacıyla, yalnızca 2 kamu görevlisinin bulunduğunu belirten Bıçak, diğer üyelerin sivil toplum kuruluşları, sendika, üniversite öğrencileri, muhalefet partileri temsilcilerinden oluştuğunu hatırlattı.
İnsan hakları ihlallerini önlemek için öncelikle sorunu kavrayıp kabul etmek gerektiğini belirten Bıçak, 81 ilde yer alan 850 Kurulun topluma ulaşmasını beklediklerini ifade etti.
İşkence ve kötü muamele ilk sırada
2004 yılı raporunda, en çok başvuru yapılan "işkence ve kötü muamele", "adil yargılama hakkının ihlal edilmesi" "kişi hürriyeti ve güvenliği"ne ilişkin engellemeleri "yaşam hakkı", "sağlık ve hasta hakkı", "ayrımcılık yasağı" ve "mülkiyet hakkı" na yönelik yapılan hak ihllaleri izliyor.
"Bilim ve sanat hürriyeti", "örgütlenme özgürlüğü" ve "seçme seçilme hakkı"nın engellenmesi gibi ihlaller ise en az başvurunun yapıldığı başlıklar.
En fazla şikayet Ankara'dan
Başkent Ankara en fazla şikayet yapılan il oldu. Ankara`yı, İstanbul, Adana, Bartın ve Antalya izledi.
Bıçak, Güneydoğu illerindeki başvuru azlığını İnsan Hakları Kurulları`nın henüz bu illerde yeterince tanınmadığına bağlayarak,"merkezden çözüm anlayışı sürüyor" dedi.
Başvuruların çoğu mektupla
Başvurularda en fazla tercih edilen yol, mektup oldu. Başvuruların yüzde 50`si mektup ile yapılırken, yüzde 6`sı e-mail, yüzde 2`si faksla yapıldı.
Kuruldan beklentiler arasında, "haklarım iade edilsin" beklentisi yüzde 26 ile ilk sırada yer aldı. "Yanlış uygulama geri alınsın" talebi, yüzde 23 ile ikinci sırada yer alırken, "şikayetin yalnızca kayıt altına alınmasını isteyen ve umutlu olmayanların" oranı yüzde 10 oldu. (KÖ)
