Sağlık Bakanlığı, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun alkol ve uyuşturucu satışı, kullanımı, tedavisi ve vergilendirilmesi ile ilgili verdiği soru önergesini yanıtladı.
Bakanlıktan yapılan resmi açıklamaya göre Türkiye’de en ucuz içki litresi 8.40 lirayla bira iken en pahalı içki ise litresi 170 lirayla konyak.
En yüksek vergi yüzde 60 ile likörden alınırken en düşük vergi ise yüzde 24 ile şaraptan alınıyor.
İçkilere göre vergi oranları
Bira: Litresi 8.40 lira. Alınan vergi 4.43 lira (Yüzde 52); Rakı: Litresi 90 lira. Alınan vergi 49.31 lira (Yüzde 55); Şarap: Litresi 40 lira. Alınan vergi 9.63 lira (Yüzde 24); Cin: Litresi 80 lira. Alınan vergi 45.60 lira (Yüzde 57); Votka: Litresi 80 lira. Alınan vergi 45.60 lira (Yüzde 57); Likör: Litresi 70 lira. Alınan vergi 42.14 lira (Yüzde 60); Viski: Litresi 120 lira. Alınan vergi 60.25 lira (Yüzde 50); Konyak: Litresi 170 lira. Alınan vergi 65.84 lira (Yüzde 38); Rom: Litresi 110 lira. Alınan vergi 56.11 lira (Yüzde 51); Şampanya: Litresi 75 lira. Alınan vergi 35.25 lira (Yüzde 47)
Buna göre Türkiye çapında içkiye ödenen paranın yüzde 49.1’i vergi olarak devlete gidiyor.
İçki tüketimi ne kadar?
Bakanlığın resmi verilerine göre 2004-2012 yılları arasında iç piyasaya üretim ve ithalat dahil en fazla bira arz edildi.
Veriler şöyle:
Bira: 813 milyon 172 bin 565 litre (2004), 998 milyon 823 bin 252 litre (2012); Şarap: 28 milyon 385 bin 099 litre (2004), 56 milyon 410 bin 914 litre (2012), Rakı: 44 milyon 167 bin 330 litre (2004), 44 milyon 611 bin 011 litre (2012), Votka: 6 milyon 042 litre (2004), 15 milyon 114 bin 819 (2012), Cin: 1 milyon 758 bin 820 litre (2004), 1 milyon 646 bin 547 litre (2012), Likör: 884 bin 562 litre (2004), 1 milyon 832 bin 281 litre (2012), Konyak: 838 bin 095 litre (2004), 319 bin 354 litre (2012), Rom: 48 bin 934 litre (2004), 548 bin 042 litre (2012), Şampanya: 510 bin 705 litre (2004), 826 bin 771 litre (2012)
Türkiye genelinde toplamda 2004’te piyasaya sürülen yerli ve ithal içki toplamı 897 milyon 796 bin 724 litre iken bu oran 2012’de 1 milyar 127 milyon 283 bin 617 litreye yükseliyor.
Yerli içkilerin toplamı 2004’ten 2012’ye kadar 891 milyon 660 bin 084 litreden 1 milyar 11 milyon 022 bin 994 litreye yükselirken ithal içkiler ise 6 milyon 136 bin 640 litreden 16 milyon 260 bin 623 litreye yükseliyor.
İçki tüketiminde Türkiye vs Avrupa
Türkiye’de 2013 verilerine göre kişi başı yıllık içki tüketimi ortalama 1,5 litre (üç bira) iken Avrupa’da en çok içki tüketilen ilk 10 ülkedeki oranlar ise şöyle:
Belarus: 17,5 litre; Moldova: 16,8 litre; Letonya: 15,4 litre; Romanya: 14,4 litre; Ukrayna: 13,9 litre; Macaristan: 13,3 litre; Çek Cumhuriyeti: 13 litre; Portekiz: 12,9 litre; Sırbistan: 12,6 litre; Polonya:12,5 litre
Türkiye Avrupa ülkeleri arasında en az içki tüketilen ülke.
Uyuşturucu ve içki nedenli başvurular
Hastanelere içki ve uyuşturucu kullanımı nedeniyle yapılan başvurular 2004’te ayakta 11 bin 239 kişi, yatarak 1517 kişi iken bu sayı 2012’de ayakta 218 bin 515, yatarak 8783’e yükseldi.
İçki kullanımı nedeniyle 2012’de AMATEM’e başvuran ve yatarak tedavi olanların en fazla olduğu kentler şöyle:
İstanbul (399), Adana (263), İzmir (255), Bursa (217), Ankara (106)
Uyuşturucu kullanımı nedeniyle 2012’de AMATEM’e başvuran ve yatarak tedavi olanların en fazla olduğu kentler şöyle:
İstanbul (716), Adana (654), Mersin (408), Antep (363), İzmir (239) (EKN)
---------------------------------------------
