Hükümetin yeni "istihdam paketi" ağır ve tehlikeli işlerde çalıştıran işverenlere teşvik niteliği taşıyor. Radikal'de Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, yeni pakette ağır ve tehlikeli işlerde çocuk işçi çalıştıran işverene her bir çocuk için 100 YTL idari para cezası verilemesi öngörülüyor.
Mevcut düzenlemede, işveren kaç çocuk işçi çalıştırırsa çalıştırsın, bu ceza şimdiki dönem için 904 YTL. Yeni paket geçerli olursa, hükümet dokuz çocuk çalıştırmayı teşvik etmiş oluyor. Cezalar periyodik olarak yükseltiliyor.
Çocukların ağır işlerde çalıştırılması yasak
İş Yasası'na göre, 16 yaşını doldurmamış çocuklar ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. 15 yaşını doldurmamış olan çocukların çalıştırılması da yasak. Ancak, ondört yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabiliyorlar.
Topuzoğlu: Hükümetin çocuk işçiliğine karşı politikası yok
Avukat Aşkın Yaşar Topuzoğlu, sorunun yalnızca ağır işler kapsamında olmadığını, hükümetin çocuk işçiliğiyle ilgili bütünlüklü politikasının olmadığını bianet'e söyledi.
"Hiçbir çocuk yaşıyla ve gücüyle orantılı olmayan işte çalıştırılamaz. Çalıştırılma çocuğun gelişimine, eğitim, sağlık, oyun hakkına engel olamaz. İşe gitmek demek okula gidememek, gelişememek demek. Hükümetin önleyici tedbirler alması gerek."
Çelik: Kabul edilebilir değil
Kristal-İş'ten Aziz Çelik böyle bir düzenlemenin kabul edilebilir olmadığını, çocuk işçiliğinin teşviki anlamına geldiğini, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sözleşmelerine aykırı olduğunu söyledi.
"İşveren için çocuk 'uysal ve ucuz' emek demek"
Çelik, ağır ve tehlikeli işlerde çocuk çalıştırmanın iktisadi mantığının olmadığına, ancak işverenlerin çocuk emeğini "uysal ve ucuz emek" olarak değerlendirdiğine de dikkat çekti.
Özveri: Cezanın işverenin ekonomik yararından yüksek olması gerekir
Avukat Murat Özveri, idari para cezalarının etkin olması için "işverenin çocuk çalıştırmakla elde ettiği ekonomik yararın üzerinde olması" gerektiğini ifade etti. Ancak para cezalarının çözüm olmadığını da vurguladı.
"Para cezasıyla olmaz"
"Bu iş idari para cezalarıyla düzenlenemez. Çünkü etkin denetimin altyapısı yok. Ne yeteri kadar müfettiş, teknik donanım ne de hızlı refleks gösterebilecek organizasyon var. Ceza verildiğinde, işverenin itiraz prosedürü var."
Özveri, birçok işyerinin çocuk işçi çalıştırdığını sakladığını, hatta bir davada tespit yapılırken, işverenin çatı katına sakladığı çocuk işçileri hakim, avukat, müfettiş hep birlikte bulmak zorunda kaldıklarını anlattı.
Özveri'ye göre çözüm, hak arayanların bedel ödemeyeceği bir yapı kurmakta; yani örgütlenme hakkının önünü açmakta.
Çalışma Bakanlığı'nın yönetmeliğine göre, 16 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılmasının yasak olduğu ağır ve tehlikeli işlerden bazıları şöyle: Arama ve sondaj, metalurji, taş ve toprak, metal, yapı, kimya, tütün, enerji, nakliye, antrepoculuk. (TK)
