Adalet Bakanlığı, 12 Eylül'de referandumla değişen anayasaya paralel düzenlemeler içeren Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) yasa tasarısı ön taslağını tamamladı. Taslak metin görüşleri alınmak üzere 20 kurum ve kuruluşa gönderildi.
Taslak metin, Adalet Bakanlığı'nın internet sitesinde yayımlandı. Taslak metne ulaşmak için tıklayınız.
Bakanlık, HSYK yasa tasarısı ön taslak metnini görüşlerini bildirmeleri için Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay, Yüksek Seçim Kurulu, Türkiye Adalet Akademisi, Yükseköğretim Kurumu, Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Noterler Birliği'nin de aralarında bulunduğu 20 kurum ve kuruluşa gönderdi.
Taslak metnin kamuoyuna açıklanması beraberinde tartışmaları da getirdi.
Müfettişlere "dinleme yetkisi" tartışılıyor
Hürriyet gazetesi, "Danıştay'ın, aksi yöndeki kararına rağmen, yasa taslağında kurul müfettişlerine 'telekulak' yetkisi verildi" dedi:
"Taslak bu haliyle yasalaşırsa, 'süper yetkiler' de tanınan müfettişler savcı gibi hâkim ve savcılar hakkında dinleme izni talep edebilecekler."
Yasa taslağını "Yargıda yetki devri" başlığıyla duyuran Star gazetesi ise taslağı "Adalet Bakanlığı'nın hazırladığı HSYK yasa tasarısı ön taslağında, bakan ve müsteşarların pek çok yetkisi HSYK Genel Kurulu'na devrediliyor. Bakan'ın tek başın aldığı kararlara yargı yolu açılıyor" sözleriyle yorumladı.
"HSYK Başkanı olan Adalet Bakanı'nın hakim ve savcılarla ilgili soruşturmalarda izin verme yetkisi 3. Daire ile paylaşılıyor. Hakim ve savcılarla ilgili soruşturmayı 3. Daire önerecek, bakan da olur verecek. Ancak Bakanın verdiği olur da yargı denetimine tabi olacak.
"Hakim ve savcıların denetim ve disiplin işlemleri İkinci ve Üçüncü Daire tarafından yürütülecek. Adalet Bakanlığı Müsteşarı 1. Daire'de görevlendirildiği için yürütmenin denetim ve disiplin işlemleri aracılığıyla etkili olmasının önü kapatılmış oldu."
HSYK özerkleşiyor; bütçesi oluyor
HSYK yasa tasarısı taslağında özetle şu düzenlemeler yer alıyor:
*HSYK idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişisi oluyor; kendine ait bir bütçesi bulunacak.
*Kanunla Bakanlığa verilenler dışında, hakim ve savcıların özlük işleri, HSYK tarafından yerine getirilecek.
*Adalet Bakanı, dairelerin çalışmalarına katılmayacak, hakim ve savcılarla ilgili disiplin işlemlerine ilişkin Genel Kurul toplantılarına katılmayacak.
*Genel Kurul her yılın Ocak ayında Başkanın daveti üzerine toplanacak. Bakan gereken hallerde Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilecek.
*Genel Kurul, 22 üyeden ve yedişer üyeli üç daireden oluşacak.
*Eski HSYK yedi üyenin tamamının katılmasıyla toplanabiliyor, kararlar üye tam sayısının salt çoğunluğuyla alınıyordu. Artık Genel Kurul az az 15, daireler ise en az beş üye ile toplanabilecek; kararlar salt çoğunlukla alınacak.
*Birinci Daire hakim ve savcıların atamalarını yapmak; İkinci Daire mesleğe kabul etme ve görevden uzaklaştırmaya karar vermek; Üçüncü Daire ise şikayet ve ihbarları inceleme ile görevli olacak. (SP/EÖ)
