İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Suudi Arabistan'da çocukların yetişkinmişlercesine yargılandıklarını, adli süreçlerde tehlikeye atıldıklarını açıkladı.
Örgütün "Suudi Arabistan Ceza Yargılamasında Çocuklar" başlıklı raporuna göre, çocuklar dilenmek, evden kaçmak, karşı cinsten biriyle yalnız kalmak gibi "suçlar"dan tutuklanıyorlar.
Savcılar çocukları herhangi bir yargıcın önüne çıkarmaksızın altı ay kadar süreyle özgürlüklerinde alıkoyabiliyor.
Kız çocukları süresiz ve denetimsiz olarak özgürlüklerinden alıkonabiliyor; buna da "rehberlik" deniyor.
Soruşturma kapsamındaki ya da yargılanmakta olan çocuklar çoğu kez hüküm giymiş olanlarla ve bazen de yetişkinlerle aynı yerlerde tutuluyor.
Yargıçlar çocukları çoğunlukla yanlarında herhangi bir avukat ya da vasi bulunmaksızın yargılıyor.
Bu uygulama cezası ölüm, kırbaç ya da organ kesme olan yargılamalarda da var.
Ergenlik belirtisi varsa yetişkin muamelesi
Ülkenin yasalarında çocukların hangi yaştan itibaren yargılanırken yetişkin muamelesi göreceğine dair bir kesinlik yok. Bunun yerine yargıçlar yetişkinlik göstergesi olarak ergenlik belirtilerine bakıyor. Raporda çocukların kıllanmalarına ya da adet görme gibi fiziksel belirtilerine bakılarak yetişkin gibi yargılandıkları 12 vaka yer alıyor.
Ülkede geçen yıl biri olayın gerçekleştiği tarihte 13, yargılandığında 15 olan bir çocuk da dahil olmak üzere üç genç ölüm cezasıyla öldürülmüştü. Uluslararası hukuk olayın gerçekleştiği tarihte 18 yaşının altında olanlara ölüm cezası verilmesini yasaklıyor.
Yabancı çocuklar daha da zor durumda
Raporda Suudi Arabistan'ın zorla çalıştırmak için çocuk ticareti yapanları engellemekle ilgili çok az şey yaptığı ama bunun yerine bu çocukların tutuklanıp Çad, Somali gibi çocuk asker olarak kullanılabilecekleri ülkelerine geri gönderildiği bilgisi de var. Çocuklar genellikle tutuklandıktan üç, dört gün sonra, ailelerine ulaşmaya ya da güvenliklerini sağlamaya yeterince çaba gösterilmeden gönderiliyorlar.
HRW'nun tavsiyeleri
HRW Suudi Arabistan'ı şunları yapmaya çağırdı:
- İfade özgürlüğü gibi temel insan hak ve özgürlüklerini suç saymayan bir ceza yasası yapın.
- Yasaları keyfi gözaltını önleyecek, adil yargılamayı sağlayacak şekilde düzeltin.
- Adil yargılamanın ihlali halinde savcıların ve yargıçların davayı düşürmesini sağlayın.
- Bütün genç sanıklara avukat sağlayacak bir kamu avukatlığı programı kurun.
- 18 yaş altındakilere fiziksel cezayı ve ölüm cezasını yasaklayın.
- Kız çocuklarını ve kadınları keyfi tutuklamalara ve gözaltılara karşı güçsüz kılan bütün ayrımcı yasa ve uygulamalara son verin.
- Sömürülen ve ticareti yapılan yabancı çocukları özgürlüklerinden alıkoymaya son verin.
- Çocukların istismarla karşılaşma olasılığı bulunduğu ülkelere gönderilmemesini sağlayın. (TK/GG)
