İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) açıklamasına göre Rusya ve Gürcistan arasındaki çatışmalarda Gürcistan'ın Şinkavili, Rusya'nın da Gori şehirlerine düzenlediği saldırılarda pek çok sivil hayatını kaybetti ve yaralandı. HRW sivil ölümlerin sayısının bu denli yüksek olmasını kaygı verici buldu.
"Rusyalı, Gürcistanlı ve Güney Osetyalı güçlerin hepsinin uluslararası insan haklarına uyma ve sivilleri saldırılardan koruma yükümlülüğü var" diyen HRW Avrupa ve Orta Asya sorumlusu Holly Cartner, “ Gori ve Şinkavili’den sivil ölümlerine dair gelen son bilgiler söz konusu güçlerin bu yükümlülüklerini yerine getirmediği şüphesini doğuruyor” diye ekledi.
Gori şehir merkezine saldırı
HRW, 12 Ağustos’ta Gürcistan’ın Gori şehrine yapılan saldırıda düzinelerce insanın öldüğünü ve yaralandığını açıkladı. Saldırı, sabah saatlerinde Gori belediye binasının önünde, pek çok vatandaş yerel yetkililerce yardım amaçlı dağıtılan erzakları almak için sırada beklerken gerçekleşti. Saldırıdan kurtulabilenler yere düşmeden önce pek çok küçük patlama gördüklerini bildirdi.
HRW’nun konuştuğu tanıklar, en az sekiz kişinin saldırı anında öldüğünü bildirdi.
54 yaşındaki Nodar Mchedlishvili bombalamayla ilgili “Bir iki saniye içinde sanki her yerden ateş açılıyormuşçasına büyük gürültüler geldi. Hepimiz yere yıkıldık, bazılarımız hiç kıpırdamadı”dedi. Saldırı, Mchedlisvili’nin bacaklarında ve dizlerinde şarapnel yaraları açtı. Saldırıda sağ bacağı parçalanan 59 yaşındaki Giorgi Malkhaziani, Mchedlisvili’nin anlattıklarını doğrulayan ifadeler verdi.
Rusya ordusu Gori’ye askeri operasyon düzenlediği yönündeki iddiaları yalanladıysa da, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov 13 ağustos günü Rusya ordusunun bölgede aktif olduğunu doğruladı. 9-12 Ağustos günleri arasında Gori şehri pek çok defa bombalandı ve HRW yetkilileri Rusya savaş uçaklarından başka hiçbir şeyin bu saldırıları yapamayacağını iddia ediyor.
HRW'ya göre çok katlı bir yapıya sahip olan belediye binası havadan oldukça kolay bir biçimde görülebiliyor ve sivil bir bina olduğu için uluslararası kanunlara göre saldırılması yasak yerlerden biri.
Şinkavili'ye yapılan saldırılar
HRW yetkilileri 13 Ağustos tarihinde girdiklerinde, şehrin büyük oranda terk edilmiş olduğunu bildirdiler. Yetkililer, çok sayıda binanın harap olduğunu ve bombalamanın, sivillerin yaşadığı alanlarda kullanılmaması gereken roketatarla donanmış kamyonlarca gerçekleştirildiğini iddia ettiler.
Kurşun ve roket izlerini inceleyen HRW yetkilileri, atışların bilinçli olarak sivil halkın saklandığı bodrum katlarına yönlendirildiğini saptadı. Rusya ve Gürcistan ordularının ikisi de Sovyet döneminden kalma silahlar kullandıkları için, saldırıların hangi taraftan yapıldığını belirlemek güç olsa da, HRW yetkilileri görgü tanıklarıyla yaptıkları görüşmeler sonucunda saldırıyı Gürcistan güçlerinin gerçekleştirdiği kanaatine vardılar.
"Sivillere hiç acımadılar"
Kendini sadece Giorgi olarak tanıtan bir adam HRW yetkililerini 50 Luzkhov sokağındaki apartman dairesine götürerek yaşananları anlattı:
“Sivillere hiç acımadılar. Ateş başladığında herkes bodrumlarına koştu. Orada iki gün kaldık. Ateş o kadar ağırdı ki hiçbirimiz dışarı çıkamadık. 9 Ağustos günü bir BMP (topçu savaş aracı) direkt olarak bulunduğumuz bodruma ateş açtı ve duvarda kocaman bir delik açtı. Gürültü sağır ediciydi ve her yer enkaz parçalarıyla doldu. Komşumun kayınpederi korkudan kaçmaya çalışırken düşüp bacağını kırdı. O an füze atılan odanın yanındaki odada olduğumuz için kimse ölmedi.”
Luzkhov sokağında oturan iki kadın da HRW yetkililerine yaşananlar hakkında bilgi verdi. İçlerinden anaokulu öğretmeni olanı “ Roketatarlı kamyonlarla saldırdılar. İki gün kadar bodrumda yaşadık. Ateş ederken sivilleri umursamıyorlardı. Sadece bizi yeryüzünden silmek istediler” dedi.Kadın HRW yetkililerine anaokulundaki roket izlerini ve parçacıklarını gösterdi.
Görgü tanıkları, komşu sokaktaki 8 aylık hamile bir kadının yaralandığını, ağır bombardıman sebebiyle dışarı çıkamayarak orada öldüğünü bildirdi.
Gürcü Köylerinin yakılması ve yağmalanması
HRW yetkilileri Şinkavili’den Java’ya dönerlerken pek çok köyün yandığını gördüklerini bildirdiler. Güney Osetyalı milislerden biri HRW yetkililerine kundaklamayı “Bu evleri biz yaktık. Gürcülerin geri dönmemesi için yaptık bunu. Eğer geri gelirlerse burası tekrardan bir gürcü yerleşim yeri olacak ve bu olmamalı” diye açıkladı.
Güney Osetyalı milis, yağmalarla ilgili endişesini de bildirdi: “Bu köylerin hepsinde yağmacılar var... Şu anda Gori’ye doğru ilerliyorlar. Bu sabah oradaydım, çatışma bitti ama şimdi de her yer yağmacı kaynıyor. Yağmacılar bu savaştan kâr ediyorlar. Birileri bununla ilgili bir şeyler yapmalı.” (RFG/TK)
Bu haberi HRW'dan Ruşen Fırat Güllüoğlu Özetleyerek Türkçeleştirdi.
