İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) 6 Şubat depreminden etkilenen illerde yaşayan mültecilerin deprem bölgesi dışında yalnızca 60 gün geçirmelerine izin verilmesi yönündeki kararına ilişkin açıklama yaptı. HRW'nin internet sitesindeki açıklamada, "depremden etkilenen illerde kayıtlı mültecilerin deprem bölgesi dışında uzun vadeli yerleşimlerine ilişkin süre kısıtlamalarını kaldırmalıdır. Mülteciler, diğer deprem mağdurlarının tabi tutulmadığı keyfi ve ek engeller olmaksızın deprem bölgesi dışında hayatlarını yeniden inşa etmeyi planlayabilmelidirler" denildi.
"Süre sınırı tamamen keyfi"
HRW Mülteci ve Göçmen Hakları Araştırmacısı Nadia Hardman, "60 günlük sınırlama onları belirsizlik içinde bırakıyor ve birçoğu yıkıma uğrayan illerdeki yetersiz barınma koşullarına geri dönmek zorunda kalmaktan korkuyor. Süre sınırı tamamen keyfi olup mülteciler üzerinde gereksiz ve haksız mali ve zihinsel baskılar yaratmaktadır" dedi.
Türkiye'nin mültecilere seyahat kısıtlamaları uyguladığının vurgulandığı açıklamada, "Mültecilere izin almadıkları sürece kayıtlı oldukları illerin dışına seyahat etmelerini yasaklamaktadır. Bu, deprem bölgesindeki mültecilerin izinsiz seyahat edebilecekleri ve başka bir yerde alternatif bir konaklama arayabilecekleri anlamına geliyor, ancak 60 günlük bir sürenin ardından, deprem bölgesindeki barınma olanaklarından bağımsız olarak, yıkılan illere geri dönmek zorunda kalıp kalmayacaklarını belirsiz bırakıyor" belirtildi.
"Mültecilerin uzun vadeli çözümler aramalarını engelliyor"
HRW, mevcut durumun mültecilerin başka yerlerde daha uzun vadeli çözümler aramalarını engellediğine dikkat çekti. Depremden sonra akrabalarının yanında kalmak üzere İstanbul, Ankara, İzmir veya Bursa'ya giden 11 Suriyeli mülteciyle görüşüldüğü kaydedilen HRW açıklamasında, "Görüşülenlerin çoğu, artçı depremlere, soğuk hava koşullarına maruz kalarak sınırlı gıda ve barınma imkânlarıyla günlerini dışarıda geçirdikten sonra ayrılmaya karar verdiklerini ifade etti" kaydedildi.
Hardman: Mültecilere zaman tanınmalı
HRW'nin görüştüğü kişiler, aile üyelerini kaybettikten, uzuvlarının kesilmesi dahil ciddi yaralanmalar yaşadıktan, evsiz kaldıktan ve travmalara maruz kaldıktan sonra izin almaya ve bürokratik işlemlerle uğraşmaya odaklanmanın zor olduğunu ifade ettiler. HRW, hasar gören altyapı, barınma seçeneklerinin olmaması ve geleceğe dair belirsizliğinin mültecilerin hayatlarını ve bir sonraki adımlarını planlamalarını zorlaştırdığını ve onlar için pahalıya mal olduğunu söyledi.
Hardman, "Mültecilerin işleyen altyapıya sahip diğer şehirlere sığınmalarına izin verilmeli ve depremden etkilenen şehirlerde herkes için sürdürülebilir barınma ve temel ihtiyaçlar sağlanana kadar toparlanmaları için zaman tanınmalıdır" dedi.
(NT)
