Önce Çocuklar Derneği avukatlarından Hediye Gökçe Baykal, HPV aşısının ücretsiz olması için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
Mahkeme davayı reddetti
Dernek önce Antalya 1. İş Mahkemesi’ne aşının ücretsiz olması talebiyle dava açtı. Davaya, bilirkişilerin sunduğu raporda “Aşı gerekli ama HPV taraması da yapılabilir” ifadesi yer aldı ve mahkeme bu raporu baz alarak davanın reddi yönünde karar verdi.
NOT: Üç doz yapılan bu aşının maliyeti Türkiye'de 2 ila 3 bin TL arasında değişiyor
Karar sonrası avukat Baykal, AYM’ye başvurdu ve mahkeme sunulan iki ayrı rapor olduğunu belirterek, çelişkiler giderilmeden mahkemenin karar vermesinin bir hak ihlali olduğunu söyledi. Sağlık ve yaşam hakkının da ihlal edildiğini anlatan Baykal AYM başvurusunda şunları belirtti:
Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği olarak HPV aşısının ücretsiz olması için verdiğimiz mücadele kapsamında açtığımız davalarda aşının kullanılmasının tıbben bir zorunluluk olduğu, rahim ağzı kanserini önlemede etkili olduğu için hayati bir önem taşıdığı, aşının koruyuculuğun da yüzde 99, 7 olduğu yönünde bilimsel bir mütalaa geldi.
İstinaf yolu da kapatıldı
“Ancak Antalya 1. İş Mahkemesi “Hükme esas alınan 28.02.2022 tarihli bilirkişi raporunda da belirtildiği gibi, HPV enfeksiyonu geçiren kadınların ancak yüzde 10‘unda HPV kalıcı hale gelebildiği, HPV’nin bulaşması ile kanserin ortaya çıkması arasında da 10-15 yıllık uzun bir süre olduğundan, bu süre içinde de tarama testleri ile kanserin erken evrede rahatlıkla saptanabildiği ve erken evrede her an tedavi edilebileceği, HPV’nin cinsel temas ile bulaştığı, karşılıklı tek eşliliğin bulaşma ihtimalini düşürdüğü de değerlendirildiğinde, HPV aşısı Gardasil IM enjeksiyonluk süspansiyon 0.5 ml ticari isimli (aşı) ilaç bedelinin SGK tarafından karşılanamayacağı kanaatiyle” davanın reddine kesin olarak karar verdi.
“İstinaf yolu kapalı olduğu için Anayasa Mahkemesi’nde bireysel başvuruda bulunduk. Başvurumuzda başta sağlık hakkı olmak üzere, yaşam hakkı ve adil yargılanma hakkımızın ihlal edildiğini vurguladık. Anayasa Mahkemesi’nden olumlu bir karar bekliyoruz. Aşı ücretsiz olana kadar mücadelemiz devam edecek.”
Rahim ağzı kanseri hakkında
Rahim ağzı kanseri, dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra dördüncü sıklıkta görülürken, Türkiye'de dokuzuncu sırada. Rahim ağzı kanseri, nedeni tamamen aydınlatılmış bir kanser olup önlenebilir bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü'de (DSÖ) de rahim ağzı kanserinin bütün ülkelerde taranmasını öneriyor. Rahim ağzı kanseri hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
HPV hakkında detaylı bilgiHPV Nedir? HPV, benzer tipteki bir grup virüse verilen isimdir. Virüsün adı Human Papillomavirus olarak literatüre geçmiştir. HPV, en sık karşılaşılan cinsel yolla bulaşan virüsler arasındadır. Bu virüsün 100’den fazla türü bulunur. Bazı türleri siğil yaparken, bazı türleri rahim ağzı kanserine yol açabilir. Rahim ağzı kanseri vakalarının yüzde 99’unda HPV bulunmuştur. Ayrıca virüsün başka bazı kanserlere yol açtığı da bilinmektedir. HPV Enfeksiyonu Tanısı Nasıl Konur? HPV enfeksiyonları genellikle belirti vermez ve bu sebeple yakalanması güçtür. Düzenli muayene ve kontroller, erken tanı ve tedavi için aşıdan sonra en etkili yoldur. HPV tanısı, standart genital muayene ve pap smear testleri yoluyla konur. Pap smear testleri, özellikle rahim ağzı kanserlerinin erken tanısında kullanılan bir yöntemdir. Pap smear testinde, bölgeden alınan örnek analize gönderilir ve sonuçlar değerlendirilir. Olağan dışı bir sonuç halinde doktor gerekirse virüsün türünü belirlemek adına farklı testler isteyebilir. Bu sebeple, en sık karşılaşılan HPV türlerine karşı aşılama, bu virüslerin toplumda bulaşma oranını ve buna bağlı olarak rahim ağzı ve diğer bazı kanserlerin görülme sıklığını azaltmada önemli bir rol oynar. HPV Nasıl Bulaşır? HPV türleri cinsel yolla bulaşabildiği gibi tensel temas yoluyla da bulaşır. Parmaklar, eller, ağız ve genital bölgede bulunan virüsler herhangi bir temas durumunda kişiden kişiye bulaşabilirler. Bu yüzden çocuklara erken yaşta HPV aşısı yapılması önemlidir. Ayrıca, aşının kişilerin virüs ile enfekte olmadan yapılması da büyük önem taşımaktadır. HPV Aşısı Nedir? HPV aşısı, kişileri HPV’nin bazı türlerine ve bunların hastalık yapıcı etkilerine karşı koruyan bir aşıdır. Genellikle, virüsün genital bölgede siğillere ve kansere yol açan tiplerine karşı koruma sağlar. HPV aşısı; •Rahim ağzı kanserlerinin %80’ine yol açan 16 ve 18 tipindeki virüslere, •Genital siğillerin %90’ına yol açan 6 ve 11 tipindeki virüslere, •31, 22, 45, 52 ve 58 tipi, çeşitli (rahim, anüs, vulva, vajina, penis ve gırtlak) kanserlere yol açan HPV türlerine karşı koruma sağlar. HPV aşısı, virüsün vücuda tanıtılması sonucu vücutta bağışıklık cevabı oluşmasını tetikler. Bu sayede, gelecek muhtemel enfeksiyonlara karşı vücudun savunma sistemini uyarılır. Özellikle 15-45 yaş arası kadın ve erkeklerin aşılanması, hastalıkların yayılmasının önüne geçilmesi için toplum sağlığı açısından önem taşır. HPV aşısı genellikle 3 doz olarak yapılır. 15 yaşından büyük bireylerde, ikinci doz ilk dozun iki ay sonrasında, üçüncü doz ise ikinci dozdan altı ay sonra yapılır. 15 yaşından küçük çocuklarda ise aşı, 6 ay arayla 2 doz olarak uygulanır. Aşının tüm dozlarının tamamlanması tam koruma sağlanması için gereklidir. HPV aşışı, HPV’nin cinsel yolla bulaşması sebebiyle halkta yanlış bir algıya sahiptir; bu aşının çocuklukta yapılan aşılar arasında olması şüpheyle karşılanır. Ancak aşının erken yaşta yapılması, kişilerin yetişkinlikte yaşayacağı hastalık riskinin önüne geçer ve hastalığın toplumda yayılmasını engeller. Bu sebeple, çocukların cinsel olarak aktif bir hayata başlamasından çok önce aşılanması önemlidir. Özellikle vücudun farklı bölgelerinde gelişen siğiller ve pek çok kanser türüne karşı koruma sağlaması sebebiyle HPV aşısı yapılması gerekir. Türkiye’de iki tür aşı bulunmaktadır. Bunlardan ilki Gardasil, ikincisi Cervarix aşısıdır. Gardasil aşısı tip 6, 11, 16 ve 18 HPV’ye karşı korurken; Cervarix aşısı kanser yapıcı olarak bilinen tip 16 ve 18 HPV’ye karşı koruma sağlar. HPV Aşısı Hangi Durumlarda Yapılır? Aşı 9-45 yaş arası kişilere uygulanır. Ancak yaştan bağımsız olarak doktorların gerekli gördüğü her durumda uygulanabilir. HPV ve sebep olduğu hastalıklar toplum sağlığını ilgilendiren bir konudur. Özellikle çocukların aşılanması, ileride sağlıklı bir cinsel yaşam sürmeleri ve hastalığı yaymamaları açısından önemlidir. HPV aşısı, dünyada pek çok ülkede ergenlik öncesi çocuklara yapılan rutin aşı uygulamaları arasında yer almaktadır. HPV Aşısının Koruyuculuğu Nedir? Şu an halihazırda kullanıma sunulmuş olan HPV aşıları, türüne göre 6, 11, 16, 22, 18 31, 45, 52 ve 58 tipi virüslere karşı etkilidir. Erken yaşta aşılanmış kişiler, ilerde bu virüslerle karşılaşmaları halinde virüslerin hastalık yapıcı etkisinden korunurlar. Ancak virüsün hastalık yapıcı diğer türleri de bulunmaktadır. Bu sebeple, aşı olunsa dahi rutin muayene ve pap smear testlerine devam edilmelidir. Aşının minimum 10 yıl koruma sağladığı bilinmektedir; ancak koruyuculuğun daha uzun sürdüğüne dair çalışmalar da mevcuttur. HPV aşısı yalnızca HPV türlerinin neden olduğu enfeksiyonlara karşı koruma sağlar. Diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korumaz. Bu sebeple aşılanmaya ek olarak, cinsel ilişki sırasında diğer korunma yöntemlerinin kullanılması önemlidir. *Bu bölümü,medicana.com.tr'den derledik. |
(EMK)
