"Hızlı tren bir imaj politikasının ürünüdür. Karayolu, demiryolu, denizyolu, havayolu entegrasyonlu kombine taşımacılık yaygınlaştırılmalı."
Makine Mühendisleri Odası (MMO) "Ulaşımda Demiryolu Gerçeği" başlıklı raporunda böyle söylüyor.
"Demiryoluna yatırım politikası yok"
Bundan beş yıl önce Sakarya'nın Pamukova ilçesi yakınlarında meydana gelen ve 41 kişinin öldüğü, 89 kişinin yaralandığı hızlandırılmış tren kazasını hatırlatan Oda, Türkiye'de demiryolları yapımı ve taşımacılığında yaşanan gerilemenin yatırıma da yansıdığına dikkat çekiyor:
"2002-2007 döneminde yatırım ödeneklerinin yılda ortalama yüzde 61'i yatırım olarak gerçekleşti; hızlı tren dışında TCDD'ye yatırım amacıyla aktarılan kaynak miktarında önemli değişiklikler olmadı. Demiryolu sistemine, Ankara-İstanbul hattı hariç, kilometre başına yılda ortalama 10 bin dolar tutarında yatırım yapılıyor, bu trajikomik bir rakam ve 11 bin km'lik demiryolu hattının gerekli bakım ve yenilemeden mahrum kaldığını gösteriyor."
Türkiye demiryolu kazalarında birinci
MMO'ya göre son yıllardaki kazalar önemli ölçüde bu bakımsızlığın sonucu olarak yaşanıyor.
"Çarpışma, deraymanlar ve diğer kazalar olarak nitelendirilen kazalar kategorisinde 2007 yılında Türkiye'de toplam 157 kaza yaşanırken, Almanya'da 36, İtalya'da 18, Fransa'da 5 ve Hollanda'da 2 kaza görülüyor. Yine 2007'de Türkiye'de demiryolu araçlarının raydan çıkması anlamına gelen 'deraymanlar'a bağlı olarak 89 kaza yaşanırken, Fransa ve Hollanda gibi ülkelerde raydan hiç çıkılmadığı; İtalya'da 9, İspanya'da 4, Belçika'da 1 kez kaza yaşandığı görülüyor. Toplam kaza sayısında da Türkiye 394 kazayla 24 Avrupa ülkesi içinde ilk sırada yer alıyor."
Rapor; 2008 istatistiklerine göre, mevcut hatların yüzde 20'si 21-30 yaş arasında, yüzde 25'i ise 30 ve üzeri yaş gibi çok yüksek bir yaş sınırının üstünde bakımsız kaldığını söylüyor.
Mevcut tren trafiği altında yapılan yol bakım ve yenileme çalışmaları yetersiz. Yol bakım ekipleri, personel azaltma politikaları eşliğinde birbirleri ile yarıştırılarak teknik ölçütler dışında çalışmaya zorlanıyor.
"Kara, hava, deniz ve demiryolu ulaşımına ilişkin gerçekleştirilen ve öngörülen serbestleştirme-özelleştirme politikaları ve yalnızca karayolu ulaşımını güçlendirmeye ve 'hızlı tren' desteğine yönelik politikalar ile 'diğer ulaşım biçimlerine de yatırım yapılması gerektiği' yaklaşımı arasındaki çelişki var."
MMO'nun hızlı tren konusunda uyarısı şöyle:
"Gerekli olan altyapı, bakım, yenileme çalışmaları eşliğinde eski hatlarda 'sürat demiryolu' projelerine yönelinmeli; yeni altyapı ve yüksek standartlı yeni hat yapımına dayanmayan 'yüksek hızlı tren' projeleri durdurulmalı; bu konuda meslek odaları, sendikalar, uzmanlar ve bilim insanlarının görüş ve uyarıları dikkate alınmalı." (EZÖ)
