Hindistan'dan Keşmir'e 370'li İşgal

*EPA/ Arşiv

Hindistan İçişleri Bakanı Amit Şah, Cammu Keşmir'e öteki eyaletlerden fazla özerklik tanıyan anayasanın 370. maddesinin kaldırıldığını duyurdu.

Düzenleme sonrası Keşmir, kendi kanunları yerine Hindistan yasalarına tabi olmak durumunda kalacak. 

Keşmirli politikacılar, özel statünün kaldırılması tartışmaları sırasında, bunun bölgedeki tansiyonu daha da artıracağını söylemişti. 

Açıklama öncesi telefon-internet kesildi

Özel statatünün kaldırıldığının duyulmasından önce ise Keşmir eyaletindeki telefon ve internet erişimi kesildi.

Politik isimlere ev hapsi yapıldı.

Keşmir savaşlarının kısa tarihi 

18. yüzyıl ortalarından beri İngiltere'nin sömürgesi altında olan Hindistan ve Pakistan'ın 1947’de bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından iki ülke arasında dört savaş ve sayısız çatışma yaşandı. 

1971 savaşı hariç, iki ülke arasındaki tüm bu savaş ve çatışmaların ana kaynağı Keşmir sorunuydu.

2. Dünya Savaşı sonrası İngiltere’nin planına göre, bölgede Müslümanların çoğunlukta olduğu bölgede Pakistan, Hinduların çoğunlukta olduğu bölgede ise Hindistan devleti kurulacaktı.

Keşmir, Cumnu, Haydarabad gibi prensliklerin hükümdarlarına topraklarını Hindistan veya Pakistan’a katma seçeneği verilmesine karşın, Hindistan da Pakistan da bu bölgelerde hak iddia ettiler.

1. Keşmir savaşı

1947’de Keşmir hükümdarı, Keşmir’in Hindistan’a bağlandığını ilan etmesine rağmen, Pakistan devleti, Keşmir nüfusunun çoğunluğunun Müslümanlardan oluştuğunu ileri sürerek bu anlaşmayı kabul etmedi ve iki ülke arasında 22 Ekim 1947’de savaş çıktı.

Savaş, BM’nin arabuluculuğunda 1 Ocak 1949'da imzalanan ateşkes anlaşmasıyla sona erdi. Ateşkes anlaşmasında referandum kararı alındı ancak referandum yapılmadı.  

Hindistan ve Pakistan mücadele ederken, Çin 1959'lerde Doğu Keşmir'i, Aksai Chin diye bilinen bölgeyi aşama aşama işgal etti.

2. Keşmir savaşı

Hindistan ve Pakistan arasında Keşmir nedeniyle ikinci savaş 1965’te yaşandı. Pakistan askerleri, Cemmu ve Keşmir topraklarına asker göndererek ayaklanma başlattı.

Cemmu ve Keşmir, Hindistan’ın en kuzeyinde bulunan, büyük çoğunluğu Himalaya Dağları üzerinde bulunan eyalet olup Pakistan tarafından “Hindistan işgalindeki Keşmir” olarak adlandırılır.

Hindistan’ın da Pakistan’a karşılık vermesiyle yaşanan savaş beş hafta kadar sürdü, iki taraf da çok ağır zayiat verdi ama birbirlerine üstünlük sağlayamadılar.

3. Keşmir savaşı

İki ülke arasında Keşmir nedeniyle son savaş 1999’da yaşandı.

Bu savaş neticesinde Hindistan, Pakistan tarafından bozulan sınır hattını eski haline getirdi.

Keşmir'in Hindistan yönetimindeki kesiminde yaşayanların yüzde 60'ından fazlası Müslüman ve Hindistan'da çoğunluğun Müslüman olduğu tek eyalet. 

(PT)