Her 100 İşsizin 96sı Özel Sektör Mağduru

2001 Şubat Kriziyle işsiz kalan 2 bin 470 kişiyle anket yapan CHP Bilim Platformu üyeleri, iki dramatik tabloyla karşılaştı: Aile Sorunları ve Ümitsizlik.

İstanbul

Ekonomik kriz sonrası işsiz kalanların yaşamlarına ait bir veri oluşturabilmek için yapılan anketle, "kriz işsizlerinin" çoğunun hala işsiz olduğu ve sosyal yaşamlarının bu durumdan olumsuz etkilediği belirlendi.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Bilim, Yönetim ve Kültür Platformu'nun Şubat 2001'deki ekonomik kriz sonrası işsiz kalmış 2470 kişiyle yaptığı ve yüz yüze görüşmeye dayalı anketin verileri, bugün bir basın toplantısıyla (20 Mayıs) açıklandı.

Aile desteğiyle geçinenler

Uzman araştırmacıların yedi aylık bir sürede tamamladığı anketin sonuçlarının ve CHP'nin işsizliğe karşı çözüm önerilerinin de yer aldığı "Kriz İşsizleri Yol Arıyor" projesinden bazı veriler şöyle:

* Ekonomik kriz sonrası işsiz kalanların yüzde 96'sı özel sektörde çalışırken, işten atılmanın en yoğun olduğu sektörler tekstil, bankacılık-finans, inşaat, gıda, basın ve hizmet olarak belirlendi.

* Kriz işsizlerinden yüzde 25'inin herhangi bir sosyal güvencesi yok ve ankete katılanların yüzde 66'sı lise ve yüksek okul mezunu.

* İşten çıkarılanların yüzde 50'si tazminat alırken, tazminat alanların yüzde 70'e yakını işsiz kaldığı sürede bu tazminatı harcadı. Kriz işsizlerinin yüzde 70'i halen işsiz.

* İşten çıkarılanların yüzde 68'si aile desteğiyle, yüzde 14'ü işyerinden aldığı tazminatla geçimlerini sağlıyor.

Her türlü işi yapacak duruma gelmek

Anket verilerini basına açıklayan Bilim Platformu Başkanı ve CHP Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Tanla, anket sonuçlarına göre orta sınıfı oluşturan kriz işsizlerinin tüketimlerinin azalmasının, ekonomiyi de olumsuz etkilediğini söyledi.

Tanla, kriz işsizlerinin çoğunun lise ve yüksek öğrenim yapıp, meslek sahibi olmalarına karşın, her türlü işi yapabilecek duruma geldiklerinin ve bunalım yaşadıklarının saptandığını da belirtti.

İşsizlerden kriz değerlendirmesi

Ankette yer alan kriz sonrasında iş bulma umudu ve aile içi ilişkilere ait sorulara şu yanıtlar verildi:

* Ekonomik krizin nedenlerini IMF politikaları, hükümetin beceriksizliği, yolsuzluklar, globalleşme olarak yanıt veren işsizler, ailelerinin gelir durumu, Türkiye'nin ekonomik ve siyasi geleceğine dair beklentileriyle ilgili soruya da yüzde 60 oranında "kötüye gidecek" dedi.

* İş bulma ümidi olmayanların oranı yüzde 40 ve bu ümitsizliği ekonomik kriz, işsizliğin yoğunluğu ve hükümete güvensizlikle açıklıyorlar. İş bulma ümidi olan ya da kararsız kalanların oranı ise 60.

* İşsiz olması aile ilişkilerini olumsuz etkileyenlerin oranı yüzde 40, ailesinden ayrılanların yüzde 20, ailesiyle tartışma ve sorun yaşayanların oranı ise 25.

* Kriz sonrasında işsiz kalanların yüzde 36'sı vaktini evde oturarak geçirirken yüzde 19'u iş arıyor.

İşsizliğe çözüm Hindistan'dan

Kriz İşsizleri Projesi'nin bu alanda somut verilere dayanan ilk çalışma olduğunu söyleyen Tanla ve CHP Genel Sekreter Yardımcısı Mehmet Sevigen, partilerinin işsizliği karşı çözüm önerilerini asgari ücretteki vergi ve prim oranının düşürülmesi, işgücünün niteliğinin artırılması ve gençlere iş sahaları açmaları için devlet kredisi verilmesi olarak açıkladı.

Çalışma saatlerinin azaltılarak esnek çalışma tipine geçilmesi gerektiğini öne süren CHP yöneticileri, yeni iş kolları yaratmanın ilk adımı olarak partilerinin Hindistan'a bilgisayar teknolojisini incelemek üzere bir uzman gönderdiğini de söyledi.

CHP'liler toplantı sonunda, özel ve devlet sektöründe yeniden yapılanmaya yönelik hazırladıkları bu politikaların uygulanabilirliği için de "hükümette yer almaları gerektiğine" dikkat çekti. (ÖG/FA/BB)