Engelli Kadın Derneği (ENG-KAD) ve Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women), engelli kadınların yaşam koşulları, ihtiyaçları ve karşılaştıkları zorluklara dair kapsamlı bir rapor yayınladı. “Türkiye’de Engelli Kadınların Durumu, İhtiyaçları ve Öncelikleri: Hak Temelli Bir Araştırma” başlıklı rapor, Avrupa Birliği’nin desteğiyle hazırlandı ve toplumsal cinsiyet ile engellilik kesişimindeki eşitsizliklere dikkat çekmeyi amaçlıyor.
Rapor, Türkiye’deki 991 engelli kadın ve onların bakım verenlerini kapsayan saha çalışmasına dayanıyor. Sonuçlar, engelli kadınların hayatın pek çok alanında karşılaştıkları ciddi eşitsizlikleri gözler önüne seriyor:
- Şiddet ve Güvenlik: Her 10 engelli kadından 4’ü şiddet gördüğünü belirtirken, şiddetin %89,5’i duygusal, %13,5’i cinsel ve %4,7’si fiziksel olarak gerçekleşiyor. Ancak, şiddete maruz kalanların yalnızca %31’i bu durumu bir kuruma bildiriyor.
- İstihdam: Engelli kadınların yarısı, kendilerine uygun bir işe yönlendirilmediklerini ifade ederken, %25’i işyerinde ayrımcılıkla karşılaşıyor. İş güvencesi olmayan kadınların oranı ise %10.
- Eğitim: Kadınlar, ekonomik ve fiziksel engeller nedeniyle eğitime erişimde zorluk yaşıyor. Eğitimlerini sürdürebilen kadınların %54,4’ü çalışabilirken, eğitimine devam edemeyenlerde bu oran %16,6’ya düşüyor.
- Sağlık Hizmetlerine Erişim: Kadınların %47’si sağlık hizmetlerine erişimde zorluk yaşıyor. Özellikle zihinsel engelli kadınların %82,4’ü ihtiyaç duyduğu yardımcı cihazlara ulaşamıyor.
- Sosyal Hayata Katılım: Engelli kadınların %69’u halka açık alanlara erişimde güçlük çekerken, görme ve ortopedik engelli kadınların yarısı toplu taşıma araçlarına ulaşamıyor.
UN Women Proje Yöneticisi Ebru Ağduk ise Pekin Deklarasyonu’nun 30. yıl dönümüne dikkat çekerek, “Engelli kadınların haklarını savunmak ve güçlenmelerinin önündeki engelleri kaldırmak için çalışıyoruz” dedi. Ağduk, depremler gibi krizlerin ardından engelli kadınların ihtiyaçlarının daha fazla göz önüne alınması gerektiğini vurguladı.
ENG-KAD Yönetim Kurulu Üyesi Elif Emir Öksüz, “Engelli kadınların karşılaştığı ayrımcılık ve kötü muameleleri görünür kılmak için bu rapor önemli bir adım” diyerek, hak temelli politikalara ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Öksüz, engelli kadınların toplumsal yaşamdan dışlanmasının, veri eksikliği ve ayrımcı yaklaşımlar nedeniyle daha da derinleştiğini belirtti.
Politikalar için yol haritası
Rapor, engelli kadınların eğitim, istihdam, sağlık ve sosyal hayata erişimini artıracak çözüm önerileri sunarak politika yapıcılara rehberlik etmeyi amaçlıyor.
Daha eşit ve kapsayıcı bir toplum inşa etmek için engelli kadınların deneyim ve taleplerinin dikkate alınması gerektiği ifade ediliyor.
Kanıksanmış sağlamcılığın sessiz çarkları
Boş yapma sağlamcı
Engellilerin hak mücadelesi: Siyasette ve toplumda daha fazla temsiliyet ihtiyacı
(EMK)
