Halkların Demokratik Partisi (HDP) Muş Milletvekili Burcu Çelik Özkan, Şırnak T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunan 14 yaşındaki tutuklu çocuk R.D.’nin kötü muameleye maruz kalmasını Meclis’e taşıdı.
Çelik Özkan’ın Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, R.D.’nin İnsan Hakları Derneği’ne (İHD) başvuruda bulunduğu belirtildi.
R.D. başvurusunda “C-6 koğuşunda her gün farklı çocuklar tarafından dövüldüğünü, kafasının demirlere vurulmak suretiyle beş-altı kez bayıltıldığını, tecavüz edilmekle ve elektrik verilmekle tehdit edildiğini, hakarete maruz kaldığını, maruz kaldığı şiddeti korkudan söyleyemediğini ancak daha sonra bir arkadaşının görevli memura söylediğini” anlattı.
Bunun üzerine Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nin (CİSST) de TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na Şırnak’taki cezaevinde kötü muameleye dair inceleme yapması için başvuru yaptı.
TIKLAYIN - SES: YENİ ÇOCUK CEZAEVLERİ DEĞİL, NİTELİKLİ ÇOCUK POLİTİKASI GEREKLİ
Yetişkin hapishanesinde çocuk
Burcu Çelik Özkan önergede R.D.’nin bir çocuk hapishanesinde değil, yetişkin hapishanesinin çocuk koğuşunda tutulduğuna ve bunun hukuka aykırı olduğuna dikkat çekti.
“Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi’ne göre ‘Özgürlüğünden yoksun bırakılan her çocuk yetişkinlerden ayrılacaktır. Özgürlüğünden yoksun bırakılan bir çocuk yetişkinlere ayrılmış bir hapishane veya başka bir tesise konulamaz. Çocukların yetişkin hapishanelerine veya hücrelerine konmasının güvenlik ve refahlarını tehlikeye attığını, gelecekte suç işlememe ve toplumla bütünleşme olasılıklarını azalttığını gösteren çok sayıda kanıt vardır.
“Çocuk Hakları Sözleşmesi madde 37(c)’de ‘çocuğun yüksek yararı aksini gerektirmedikçe’ ifadesiyle, belirtilen çocukların yetişkinlerden ayrılmasını, istisnalara dar bir yoruma tabi tutulmalıdır.
“Çocuğun yüksek yararı taraf devletlerin işine geldiği gibi yorumlanamaz. Taraf devletler, özgürlüğünden yoksun bırakılan çocukları, çocuklarla ilgili görevli ve personelin bulunduğu, politika ve uygulamaları farklı ayrı tesislere yerleştirmelidir.”
TIKLAYIN - ÇOCUK CEZAEVLERİ SİVİL DENETİME AÇILMALI
Eğitimli personel sorunu
Önergede yetişkinlerin kapatıldığı hapishanelerin koğuşlarında tutulan çocukların kurum içindeki ortak alanlardan, psiko-sosyal ihtiyaçlarına özgü etkinlik ve faaliyetlerden minimum seviyede yararlandığı ve çocukların çalışma deneyimi olmayan personel ile iletişim halinde bulunduğu anlatıldı.
“Çocuklar ile ilgili hak, ilke ve standartların bilinmesi gerekmekte, aksi takdirde çocuklara yönelik birçok ihmal ve istismarın fark edilmemesine sebep olabilmektedir. “
Akran şiddeti
Akran şiddeti önlenmediğinde ve fark edilmediğinde çok üst boyutlara ulaşabileceğinin belirtildiği önergede, bu durumun çocukların yaşamlarını yitirmesine dahi sebep olabileceği vurgulandı.
TIKLAYIN - CEZAEVLERİNDE 2057 ÇOCUK VAR
Sorular
Önergede şu sorulara yer verildi…
* Bakanlığınızca Şırnak T Tipi Ceza İnfaz Kurumu’ndaki çocuklarla ve idare ile görüşme yapılmış mıdır? Yapılmamış ise neden yapılmamıştır? Cezaevi kamera kayıtları incelenmiş midir?
Bakanlığın çalışması var mı?
* Bakanlığınızca akran şiddetinin önlenmesi ile ilgili bir çalışmanız var mıdır, varsa nelerdir?
* Tutuklu çocuğun ifade ettiği iddialar doğrultusunda bakanlığınızca ve ilgili makamlarca bir ihmalin olup olmadığına ilişkin sorumlular hakkında idari ve ya adli soruşturma açılmış mıdır, açılmışsa hangi aşamadadır?
* Yapılan başvuruda R.D.’nin siyasi tutuklu çocukların bulunduğu koğuşlar yerine adli koğuşa konduğuna dair bilgiler yer almaktadır. R.D.’nin siyasi koğuş yerine adli tutuklu çocukların koğuşlarına konulmasının gerekçesi nedir?
Denetim yapılıyor mu?
* Şırnak Cezaevleri İzleme Komisyonu, Şırnak’taki cezaevlerine düzenli olarak denetim yapmakta mıdır? Düzenli bir denetim söz konusu ise raporların kamuoyu ile paylaşılmama sebebi nedir?
* Türkiye’de çocukların kapatıldığı cezaevlerinde çalışan personellerin hizmet içi eğitimlerinde çocuklar ile ilgili hak, ilke ve standartlara dair eğitimler yer almakta mıdır? Personel hangi hizmet içi eğitimleri ne kadar süre ile almıştır?
Mahpus çocuk sayısı
* Türkiye’de, hangi cezaevlerinde çocuk koğuşları bulunmaktadır? Bu koğuşlarda kaç hükümlü çocuk ve kaç tutuklu çocuk bulunmaktadır?
* 2015 yılı içinde kaç çocuk tutuklanmıştır? Tutuklanma gerekçeleri nedir?
* Türkiye’de çocuk suç ve yaş kategorileri nelerdir?
* Annesi ile hapishanelerde tutulan 0-6 yaş çocuk sayısı kaçtır? (YY)
