Halkların Demokratik Partisi milletvekilleri Oya Ersoy ve Meral Danış Beştaş, verdikleri araştırma ve soru önergeleriyle, Sağlık Bakanlığı'nın açıklamadığı kanser araştırmasının sonuçlarını kamuoyuyla paylaşan bianet yazarı Bülent Şık'ın bugün ilk duruşması görülen davasını Meclis gündemine taşıdı.
TIKLAYIN - Bülent Şık'a Kanser Raporunu Açıklamaktan Dava
İstanbul Milletvekili Oya Ersoy, 2011-2016 yılları arasında yürütülen "Kocaeli, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli İllerinde Çevresel Faktörlerin ve Sağlık Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi Projesi" araştırmasının sonuçlarının Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanmadığını, açıklamak isteyen bilim insanlarının da engellendiğini belirterek araştırma önergesinin gerekçe bölümünde şunları kaydetti:
Ersoy: Bilim insanları engellendi
"Ülkemizde son yıllarda çeşitli nedenlerle Ergene Havzası ve Dilovası'nda sanayi kaynaklı çevre kirliliği yoğun olarak gündeme gelmiştir. Bu sebeple Sağlık Bakanlığı gelen eleştirileri bir de kendi gözünden değerlendirmek amacıyla 2011-2016 yılları arasında "Kocaeli, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli İllerinde Çevresel Faktörlerin ve Sağlık Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi Projesi" adı ile ve ülkemizin değişik üniversitelerinden çok sayıda akademisyenin görev aldığı bir projeye başlatılmıştır.
"22 Kasım 2016'de yayınlanan 677 sayılı KHK ile Akdeniz Üniversitesi'ndeki görevinden ihraç edilen Bülent Şık, bu projede gıda ve su ile ilgili araştırma projelerinin organizasyonu, analizlerin yapılması ve sonuç raporlarının yazımında görev almıştır.
"Araştırma yapılan bölgelerdeki binlerce gıda ve su örneği Bülent Şık'ın 2010 - 2015 yılları arasında teknik müdür yardımcısı olarak görev aldığı Akdeniz Üniversitesi Gıda Güvenliği ve Tarımsal Araştırmalar Merkezi'nde analiz edilmiştir.
"Proje uzun zaman önce tamamlanmış olmasına karşın sonuçları kamuoyuyla paylaşılmamış, açıklamak isteyen bilim insanları engellenmiştir. Bülent Şık 15 Nisan 2018 tarihinde başlayan, Cumhuriyet gazetesinde yayınlanan yazı dizisinde projenin çevre ve insan sağlığının olumsuz yönde etkilerini açıklamıştır.
"Hangi gerekçeyle gizli bilgi olarak değerlendiriliyor?"
"Araştırmanın tamamlanmasından iki yıl sonra halen sonuçların açıklanmaması, gerekli önlemlerin alınmaması üzerine, bilim insanı sorumluluğuyla sonuçları açıklayan araştırmacı Dr. Bülent Şık'a Sağlık Bakanlığınca yürütülen ve Türkiye'de kanser vakalarının sık görüldüğü bölgelerde bulunan kanser yapıcı kimyasalları tespit etmeyi amaçlayan projeye ilişkin bulguları, kamuoyuyla paylaştığı için dava açılmıştır.
"Şık, söz konusu davada; açıklanması yasaklanan gizli bilgileri açıklama, temin etme, göreve ilişkin sırrın açıklanması' suçunu işlediği iddiası ile 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması istemiyle yargılanmaktadır.
"Sağlık Bakanlığı tarafından halk sağlığını ilgilendiren bir bilginin nasıl ve hangi gerekçelerle "gizli bilgi" olarak değerlendirildiği araştırılmalıdır. Görevini yerine getirmeyen kamu görevlilerinin araştırılması ve sorumluların tespit edilmesi amacıyla TBMM'nin çalışma yürütmesi gerekmektedir."
Danış Beştaş: Sansürsüz yayınlama hakkı tartışmasızdır
Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş ise Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından yanıtlanması istemiyle Meclis'e sunduğu soru önergesinin gerekçe bölümünde şunları ifade etti:
"Bülent Şık'ın 5 yıldan 12 yıla kadar hapsinin istendiği İddianameyi ilk olarak İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosu hazırlamış ise de bu iddianame mahkemeden savcılığa geri gönderilerek üzerinde değişiklik yapılmadan terör suçları bürosunca hazırlanarak mahkemeye tekrar iletilmiştir.
"Oysa suça konu edilen husus; Kocaeli, Ergene Çayı havzasında yer alan Kırklareli, Edirne, Tekirdağ ile Antalya'da yapılan, Sağlık Bakanlığı'nca sonuçları kamuoyuna açıklanmayan araştırmanın halka duyurulmasıdır. Araştırma, 8 milyon insanın yaşadığı bölgedeki çevre kirliliğinin gıdalarda ve suda kanserojen etkiler yarattığını ortaya koymuştur.
"Bakanlığınız, araştırmada yer alan verileri kurumlarla paylaşmamış, halka bu konuda hiçbir açıklama yapmamıştır. Buna rağmen, bu araştırmayı yapan ve sorunları tespit eden bir bilim insanının bu araştırmalarına müdahalesiz devam edebilmesi ve sonuçlarını sansürsüz yayımlama hakkı tartışmasızdır. Üstelik halk sağlığını önemli ölçüde ilgilendiren boyutları olduğu vakit, bunun kamuoyuna açıklanmaması sakınca yaratan bir durumdur."
"Araştırmayı neden Bakanlık açıklamadı?"
Meral Danış Beştaş bu bağlamda Sağlık Bakanlığı'na yönelttiği sorular arasında şunlar yer alıyor:
- Bahse konu araştırma raporunu neden Bakanlığınız kamuoyuna açıklamadı?
- Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar neden hiçbir kurum ile paylaşılmadı?
- Araştırmadan elde edilen sonuçların neden gizli kalması gerekliliği hasıl oldu? Bu araştırma sonuçlarının açıklanması yasak bilgiler olduğu sonucuna neden ve nasıl varıldı?
- Tüm ülke halklarının sağlık ve yaşam haklarını ilgilendiren bu araştırma sonuçlarının açıklanması etik ve aynı zamanda Anayasal bir sorumluluk değil midir?
- Araştırma sonuçlarının açıklanması kamu yararı kapsamında olduğu halde neden Bakanlığınız kamu yararı ilkesini göz ardı etmiştir?
- Yine Bülent Şık'ın bu araştırma sonuçlarının "dış alımları" etkilemesi hususuna önem atfedilirken kanserden yaşamını yitiren yurttaşlara ya da kanser hastalarına neden aynı önem atfedilmiyor?
- İktidarınız için önemli olan zehirli atıklara neden olan sermayedarlar ve dış alımlar mıdır yoksa halk sağlığı mıdır?
- Araştırma sonucunda ortaya çıkan vahim tabloda sorumluluğu bulunan fabrikalara bir yaptırım uygulanmış mıdır? Şayet uygulanmadıysa neden?
- Bülent Şık'ın ihraç edilmesinin ardından bu çalışma devam ettirilmiş midir? Başka bölgelerde de bu yönlü çalışmalar yapılmış mıdır? Yapıldıysa elde edilen bulguları açıklamayacak mısınız?
- Araştırma sonuçlarının ortaya koyduğu verilere göre ülkede çok sayıda yurttaş kanser hastalığından yaşamını yitirmekte olup, elinizdeki bilgileri açıklamayarak bu ölümlerde sorumluluğunuz olduğunu düşünüyor musunuz?(AÖ)
