Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, Türkiye’ye sığınmış Suriyeli kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesinin ve ikinci eş olarak evlendirilmelerin araştırılması ve önlenmesi konusunda gerekli tedbirlerin alınması için araştırma önergesi verdi.
Suriyeli mülteci kadın ve kız çocuklarının erken evlendirilme, ikinci eş olarak evlendirilme gibi yasadışı evliliklere mecbur bırakıldığının belirtildiği önergede, bu evliliklere aracılık eden “insan tacirleri”nin varlığından tüm kurumların haberdar olduğu, ancak önlem alınmadığı iddialarına da yer verildi.
Koşullar, nedenler
Önergede, mülteci kadın ve kız çocuklarının koşullarına dikkat çekildi.
“Mülteci kadınların ve kız çocuklarının yaşadıkları maddi zorluklar, çalışma izinlerinin olmaması, sosyal güvence olmadan, oldukça düşük ücretlerle güvencesiz işlerde çalışmaları; çocuk işçiliği veya çalışmak istedikleri halde iş bulamamaları söz konusu evliliklerin önemli sebeplerden biridir.
“Ayrıca, bilindiği üzere kadınlar ve çocuklar ciddi bir fiziki ve cinsel şiddet tehdidi altında yaşamlarını sürdürmektedirler. Pek çok mülteci kadın, patronlarının cinsel saldırısına ve tacizine maruz kalmakta, ücretlerini dahi alamamaktadırlar. Bu gibi sebepler, çocuk yaşta ve/veya ikinci evliliklere neden olmaktadır.
“Bu tür evliliklerin meşru hatta ‘yardımseverlik’ olarak ele alınması ve buna göz yumulması, bu evlilikleri meşrulaştırarak kadınları daha da kırılgan bir konuma mahkûm etmektedir."
TIKLAYIN - TÜRKİYE'NİN ÇOĞALAN SURİYELİ ÇOCUK GELİNLERİ
Veri eksikliği
Kerestecioğlu önergenin gerekçesinde konuyla ilgili net verilere ulaşılamadığını da vurguladı.
“Suriye’den göç akınının 2014 yılı itibariyle doruğa çıkmasıyla birlikte çok sık duyduğumuz cinsiyet temelli şiddet biçimlerinden kız çocuklarının erken evlendirilmesi ve kadınların ikinci eş olarak evlenmeye mecbur bırakılmasıyla ilgili net verilere ulaşmak mümkün değildir.
“Bu verileri eksiksiz biçimde kamuoyu ile paylaşabilecek tek kurum Diyanet İşleri Başkanlığı’dır. Çünkü bu evlilikler ‘imam nikahı’ ile gerçekleşmektedir.
“Veri sağlaması gereken diğer merciler kolluk kuvvetleri ve Adalet Bakanlığı’dır. Zira bu evliliklere aracı olan kişi veya kişiler olduğu, özellikle sınır illerinde bu konunun günlük hayatın olağan gündemlerinden biri olarak konuşulduğu bilinmektedir.
“Söz konusu insan ticaretiyle ilgili kaç failin yakalandığı ve cezalandırıldığı bilgisinin açıklanması gerekmektedir.
Annelik yaş ortalaması çok düşük
Önergede AFAD’ın 2013’te yapmış olduğu Türkiye’deki Suriyeli Kadınlar araştırmasının verileri de hatırlatıldı.
Buna göre, çok eşli evliliklere sıklıkla rastlanıyor. "Suriye’den gelenlerin çoğu çok eşli halde gelmiştir ve erken yaşta gebeliklere de çok sık rastlanmaktadır."
Raporda ayrıca eşler arası yaş farkının çok yüksek olduğu, annelik yaş ortalamasının çok düşük olduğu ve 13-14 yaşında hamileliklere rastlandığı ifade ediliyordu.
Önlem almayanlar da sorumlu
Kerestecioğlu bu evliliklerden meydana gelen pek çok bebeğin de "babanın kabul etmemesi, ortadan kaybolması veya ölmesi sonucu vatansız duruma düştüğünün"”bilindiğini belirtti.
“Suriyeli kadın ve kız çocuklarının mağduriyetini kullanarak insan ticareti yapanlar kadar, etkili önlemler almayanlar da sorumluluk taşımaktadır.
“Çocuk yaşta evlilikler ve vatansızlık, Türkiye’nin tarafı olduğu BM Çocuk Hakları Sözleşmesi ve Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması Sözleşmesi’ne ve İstanbul Sözleşmesi’ne aykırıdır.” (YY)
