Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili İmam Taşçıer, “Kürtçe Anadilde Eğitim Hakkı”nın yasal statüye kavuşması için Meclis’e kanun teklifi sundu.
“Anadilde eğitim çocukların sağlığı için vazgeçilmez”
Taşçıer teklifinde şunları belirttİ:
“Dilbilimci ve eğitim bilimi uzmanlarının görüşleri dikkate alınarak hazırlanmış olan AGİT Ulusal Azınlıkların Eğitim Haklarına İlişkin Lahey Tavsiyeleri (1996), anadilin eğitimdeki yeri hakkında son derece doyurucu veriler sunarak çift dilli, çok dilli eğitim modelleri önermektedir. Anadilde eğitimin, çocuğun sağlıklı gelişimi açısından vazgeçilmez öneme sahip olduğu yeterince açık.
“Uluslararası hukukta da gelişim gösteren dil hakkı; Uluslararası Medeni Ve siyasal Haklar Sözleşmesi, Çocuk Haklan Sözleşmesi’nin, Eğitimde Ayrımcılığa Karşı UNESCO sözleşmesi, AGİK İnsani Boyut Konferansı Kopenhag Toplantısı Belgesi, BM Ulusal veya Etnik, Dinsel ve Dilsel Azınlıklara Mensup Kişilerin Hakları Bildirgesi, Ulusal Azınlıkların Korunmasına ilişkin Çerçeve Sözleşmesi gibi uluslararası belgeler ile güvence altına alınarak halkların kolektif kimliklerini anadilleri aracılığıyla sürdürme hakkının her şeyden önce anadilde eğitim yoluyla gerçekleşmesi gereği önemle vurgulandı.
“Türkiye gibi üniter devlet yapısı içinde olan ülkelerden Fransa, İtalya, Finlandiya, Yunanistan ve birçok Avrupa ülkesi, başta dil hakkı olmak üzere kültürel haklarının tanınması ve korunması, çağdaş demokrasilere ayak uydurma gereğinin yanı sıra, bu kültürleri yaşatma ve geliştirme adına, anadilde eğitim özerkliğini de tanımıştır. Irak Kürdistan Federal Bölgesi’nde Kürtçe ve Arapça resmi ve eğitim dili olarak kullanılmaktadır. Diğer yandan İspanya, İsviçre, Kanada, Belçika, Çin, Hindistan, Afrika Cumhuriyeti dâhil birçok ülke, modern demokrasinin gereği olarak, bölgesel dilleri hâkim dilin etkisinde bırakmadan anadilde eğitim özerkliğini tanıdı.
‘Demokratik bir toplumun teminatı’
“Anayasada, Evrensel hukuktaki “anadilde eğitim hakkı”nın yasal düzenlemelerinin hayata geçirilmesi, ayrımcı ve yasaklayıcı uygulamaların kaldırılması, bunun yanında kültürel farklılıkları koruyup geliştirecek yasal düzenlemelerin yapılması, ülkemizde toplumsal huzuru sağlayarak, vatandaşlık bağını güçlendirecek ve ülkemizi çağdaş demokrasiler seviyesine “çıkaracaktır. Ayrıca anadilde eğitim hakkının sağlanması “demokratik bir toplum”un gerekliliklerinin de teminatıdır.”
Kanun teklifinin detayları MADDE 1-) Bu kanun ile Türkçe dışında farklı dillere mensup vatandaşlarımızın, kendi anadillerinde eğitim almaları sağlanmıştır. Böylece anadilleri farklı olan çocukların eğitimin bilhassa ilk kademesinde ciddi öğrenme sorunları ve akademik başarısızlık yaşamalarının önüne geçilerek, çocukların eğitimde fırsat eşitliğine sahip olmasını, resmi dilden farklı dillerin korunmasını ve kuşaklar arasında aktarılabilmesini, toplumda eşitlik duygusunun güçlenmesini ve farklılıkların olumlu bir nitelik olarak görülmesine olanak kılınmıştır. Diğer yandan bu kanun; "demokratik bir toplum"un gerekliliklerinin de teminatı olacaktır. ANADİLDE EĞİTİM HAKKI'NA DAİR KANUN TEKLİFİ MADDE 1-) Türkçe'den farklı dilleri konuşan Türkiye vatandaşları; demokratik toplum ve evrensel yasalar çerçevesinde, parasız, her derece ve türdeki, eğitim ve öğretim kurumlarında anadillerinde eğitim alma hakkına sahiptir. MADDE 2-) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3-) - Bu kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür. |
(EMK)
*Yeni Yaşam Gazetesi
