Halkların Demokratik Partisi (HDP) seçim güvenliğinin ihlal edildiği ve Cumhurbaşkanı'nın Anayasadaki yetkilerini aşarak bir parti lehine seçim çalışması yürüttüğü gerekçesiyle Yüksek Seçim Kurulu’na yaptığı başvuruların reddi üzerine Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
Red kararının YSK'nın internet sitesinde yayınlanmasının ardından HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Ali Ürküt ve Merkezi Hukuk Komisyonu üyesi Hülya Çapar Duran, bireysel başvuru kapsamında dün akşam (8 Mayıs) Anayasa Mahkemesi'ne başvuruda bulundu.
Seçimlere kısa bir süre kaldığı için başvurunun öncelikli incelenmesini isteyen HDP temsilcileri, Cumhurbaşkanının söz konusu faaliyetlerinin engellenmesi konusunda tedbiren bir karar verilmesini ve Anayasa’nın ihlalinin kabulünü talep etti.
HDP 5 Mayıs’ta YSK’ya başvurmuş, başvuruları aynı gün içinde, “Cumhurbaşkanının seçim yasalarını açıkça ihlali” gerekçesiyle YSK’ya yaptığı ikinci başvuru da “Cumhurbaşkanını denetleme yetkimiz yok” denilerek reddedilmişti.
Cumhuriyet Halk Partisi (HDP) Konya Milletvekili Atilla Kart da Cumhurbaşkanının “haksız oy temini” için çalıştığı gerekçesiyle AYM’ye iki başvurusuna yanıt alamaması üzerine üçüncü kez başvurmuştu.
“Eşit ve adil seçim ortamına engel”
AYM başvurusunda Anayasa’nın ilgili maddelerine yer verildi.
“Cumhurbaşkanının dilekçede ayrıntılı bir şekilde belirtilen eylem ve faaliyetleri serbest, eşit ve adil bir seçim ortamının oluşması önünde engel teşkil etmektedir. Cumhurbaşkanı bizzat bu eylemleri ile adil ve dürüst bir seçim ilke ve kuralını ihlal etmekte, Anayasa 101/4 maddesi de aykırı bir şekilde tarafsız olması gerektiği hükmünü de hiçe sayarak AKP’ye haksız bir şekilde oy kazandırmaya çalışmaktadır. Cumhurbaşkanı bunları yaparken de suç teşkil edecek şekilde devletin resmi makamlarının bütün imkânlarını kullanmaktadır. Vatandaşın vergilerini, bir siyasi partiye oy kazandırmak amacıyla kullanmaktadır.”
Başvuruda “Cumhurbaşkanının seçim kanunu hükümleri çevresinde yasak olan eylemleri, Anayasa 101/4. Maddesi ile birlikte Anayasa 67/2. Maddesi ve AİHS’in Ek 1. Protokolünün 3. Maddesinde de tanımlanan serbest, eşit ve adil bir seçim hakkını açıkça ihlal etmektedir” denildi.
Anayasa Madde 67 – ‘Vatandaşlar, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halkoylamasına katılma hakkına sahiptir.
Seçimler ve halkoylaması serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılır. Ancak, yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının oy hakkını kullanabilmeleri amacıyla kanun, uygulanabilir tedbirleri belirler…’
AİHS’in Ek 1. Protokolünün 3. maddesi – ‘Yüksek Sözleşmeci Taraflar, yasama organının seçilmesinde halkın kanaatlerinin özgürce açıklanmasını sağlayacak şartlar içinde, makul aralıklarla, gizli oyla serbest seçimler yapmayı taahhüt ederler.’
Anayasa 101/4- ‘Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.’ (BK)
