HDP Muş Milletvekili Burcu Çelik Özkan çocuk cezaevlerine gönderilen radyolara “Elektrik parası engelini” Adalet Bakanlığı’na sordu.
“Adalet Bakanlığı’nın mektupların, telefon kartlarının, su, elektrikli cihazlar gibi temel ihtiyaçların çocuklara ücretsiz sağlanmasına ilişkin bir çalışması bulunmakta mıdır?“
Kanun
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde Çelik Özkan, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunu hatırlattı.
67. maddesinde yer alan, çocuk/yetişkin ayrımı yapılmaksızın tüm mahpusları kapsayacak şekilde, televizyon ve radyo kanallarının denetimine ve bu cihazların mahpuslar tarafından satın alınmak zorunda olduğuna ilişkin hükümleri aktardı.
“1- Hükümlü, ceza infaz kurumlarında merkezi yayın sistemi bulunduğu takdirde bu sisteme bağlı olarak radyo ve televizyon yayınlarını izleme hakkına sahiptir.
"2- Merkezi yayın sistemi bulunmayan kurumlarda, yararlı olmayan yayınların izlenmesini ve dinlenmesini engelleyecek önlemler alınmak suretiyle anten kullanılarak televizyon ve radyo izlenmesine ve dinlenmesine izin verilir. Bu cihazlar, bedeli kendisi tarafından ödenmek koşuluyla hükümlü adına kurumca satın alınır.”
Yönetmelik
Önergede Ceza İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmelik’in 9. maddesinin 1 ve 3. fıkralarına da yer verildi.
"1- Koğuş, oda ve eklentilerinde, kantinden temin edilmek koşuluyla, bir adet otuz yedi ekran televizyon ile elektrikli su ısıtıcısı, saç kurutma makinesi ve büro tipi buzdolabı ile kurumun bulunduğu coğrafi bölgenin iklim koşulları dikkate alınarak, her koğuş veya odada bir adet vantilatör bulundurulmasına izin verilebilir. Ayrıca her hükümlü, kurum kantininden satın almak kaydıyla bir adet kulaklıklı küçük el radyosu bulundurabilir.
"3- Aydınlatma dışındaki elektrik giderleri hükümlü tarafından karşılanır.”
TIKLAYIN - KIRIKKALE CEZAEVINDE RADYO DINLEMEK YASAK
Pozitif ayrımcılık
Önergede, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün 17.04.2014 tarihinde ceza infaz kurumlarına gönderdiği bir yazıda da çocuk mahpusların lehine uygulanacak pozitif ayrımcılık ilkesi vurgulandı.
“Yönetmelikte, çocuk yetişkin ayrımı yapılmaksızın aydınlatma dışındaki elektrik giderlerinin hükümlü tarafından karşılanacağının vurgulanmasına rağmen, hükümlü ve tutukluların çocuk olmaları ve maddi durumlarının yetersizliği ile 5275 sayılı Kanun'da yer alan infazdaki temel amaç dikkate alınarak, bu araçları kullanmaktan yoksun bırakılan çocukların sosyalleşmesi ve iyileştirilmeleri olumsuz etkileneceğinden, çocuklar lehine pozitif ayrımcılık uygulanarak bu giderlerin kurum bütçesinden karşılanmasında yarar bulunmaktadır.”
Çocukların hakları
Burcu Çelik Özkan bir ceza infaz kurumuna gönderilen radyonun “çocuk mahpusun elektrik ücretini ödeyemeyeceği” gerekçesi ile geri gönderildiğine de değindi.
“Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün ‘bu giderlerin kurum bütçesinden karşılanmasında yarar bulunmaktadır’ ifadesi, kesinlik içermemekte, inisiyatifi hapishane idarelerine bıraktığına ilişkin endişeler uyandırmaktadır. Ayrıca ilgili yazıdan, çocukların bu elektrikli cihazları ücretsiz edindikleri bilgisi de anlaşılmaktadır.
“Ayrıca bu hükümler değerlendirildiğinde, çocukların faydalanabilecekleri yayınlar, yasallığı doğrultusunda değil, inisiyatif doğrultusunda ‘yararlı ya da yararlı olmayan’ şeklinde çocuk mahpuslara sunulmakta, merkezi yayın sisteminin olduğu kurumlarda çocuk mahpusların istedikleri yayınları açamadığı anlaşılmaktadır.”
TIKLAYIN - MAHPUS ÇOCUKLARA ÜCRETSIZ MEKTUP HAKKI IÇIN BAKANLIK ÖNÜNDE
Sorular
Önergede yönetmelikte geçen elektrikli cihazların ücretsiz verilmediği ceza infaz kurumlarının hangileri olduğu, elektrikli cihazların ücret karşılığında verildiği kurumlarda maddi durumları yetersiz olan çocuk mahpusların ihtiyaçları nasıl karşılandığı soruldu.
Önergede yer alan bazı sorular şunlar…
*Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün ilgili yazısı doğrultusunda çocuk kapalı ceza infaz kurumları, çocuk eğitimevleri ve yetişkinlerin bulunduğu kapalı ceza infaz kurumlarında, yönetmelikte geçen ‘otuz yedi ekran televizyon ile elektrikli su ısıtıcısı, saç kurutma makinesi ve büro tipi buzdolabı, radyo’ gibi elektrikli cihazlar ücretsiz mi verilmektedir?
*Elektrikli cihazların elektrik ücretinin alınmaması hapishane idarelerinin inisiyatifi doğrultusunda mı gerçekleşmektedir? Bunun denetimi nasıl sağlanmaktadır?
*Çocukların faydalanacakları yayınların yararlı olup olmadığının inisiyatif dahilinde olması, yasal olan ancak hapishane idaresi tarafından yararlı olmadığı belirtilen bir yayının çocuk mahpuslara verilmemesi keyfi bir uygulama olacağından bunun denetimi nasıl sağlanmaktadır?
Ne olmuştu?
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) geçtiğimiz aylarda, 12 yaşındaki bir tutuklunun"Ses istiyorum. Burada kendi sesimden başka hiçbir şey yok. Müzik dinlemek istiyorum" sözleri üzerine beş radyo alarak cezaevine göndermişti.