Hayvan haklarına aykırı olduğu için deve güreşlerinin yasaklanmak istenmesi havyan hakları savunucuları ile deve güreşi düzenleyicilerini karşı karşıya getirdi.
İzmir Barosu Hayvan Hakları Komisyonu üyesi avukatlar, "yasalara ve hayvan haklarına aykırı olduğunu" belirterek deve güreşlerinin iptali için İzmir İdare Mahkemesi'ne dava açtı.
Devecilik Kültürü ve Deve Güreşleri Federasyonu Selçuk Temsilcisi Muammer Kale, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bunun bir kültür olduğunu yasaklanırsa develerin sucuk olacağını belirtti.
Develer dövüşmeyince dövülüyor
Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Sözcüsü Şule Baylan, deve güreşlerinin asla bir kültür olmadığını hayvanlara eziyet eden bir dövüş olduğunu belirtti.
"Develer yük taşımak için göçerler tarafından kullanılır. Çiftleşecekleri zaman erkek develer dişileri tavlamak için birbiriyle güreşiler. Bunu görenler de kendilerine eğlence çıkarmışlar. Develeri doğalarının dışında insan zoruyla dövüştürmeye zorluyorlar. Bu tamamen yasa dışı.
"Hayvanları dövüşsünler diye kızıştırıyorlar, dişlerine çelik kafesle takıyorlar. Develer oturduğu yerden kalkmayıp dövüşmek istemeyince, ayaklarına demir çubuklarla, tahta sopalarla vuruyorlar. Yarışı kaybedince ağızlarından kan gelene kadar dövüp ayaklarını kırıyorlar.
Kültür değil, kumar mafyası
"Bu asla ne Türk kültüründe ne de İslamiyet'te var. Kültür Bakanlığı talebimiz üzerine internet sitesinin “Kültür” başlığı altında yer alan “Halk Sporları” maddesindeki deve ve boğa güreşleri ile horoz dövüşlerine ilişkin ibarelerin çıkarılmasına karar verdi. Diyanet'ten fetva aldık. İslamiyet'te hiçbir hayvanın dövüştürülmesinin vacip olmadığını söylediler.
"Ancak bunu eğlenceye dönüştürenler gizli olarak bahis de oynuyorlar. Köpek ve horoz dövüşlerinden bunun üzerinden para kazanıldığını biliyoruz. Yani ortada bir kumar mafyası da var. Zaten bizi tehdit edenler de oldu."
Yasalara aykırı
Baylan, bu dövüşlerin üstelik belediyelerin organizasyonunda yapıldığını dikkat çekerek bunun yasalara aykırı olduğunu belirtti.
"1978'de imzalanan Türkiye'nin de içinde olduğu Evrensel Hayvan Hakları Bildirgesi'nde hiçbir hayvan eğlence amaçlı kullanılamaz, sergilenemez.
"Ayrıca 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu'nda yine hiçbir hayvan eğlenceli amaçlı kullanılamaz, gücünün üstünde çalıştırılamaz. İki yasada da bu çok açık. Ancak belediyeler hayvanları aşılatıp koruyacağına dövüşler düzenliyor."
Develeri göçerlere, köylülere versinler
Balyan, deve güreşçilerinin "Türkiye'de 2 bin deve var, bu güreşler yasaklanırsa bunlar sucuk olur" açıklamasına ise şu yanıtı verdi:
"Zaten güreşmeyen develeri sucuk yapıp satıyorlar. Develeri yük taşımak için göçerlere, etraftaki köylülere verebilirler. İlle de sucuk yapmaları şart değil."
Tarihi 19. yüzyıla dayanıyorDeve güreşi, genellikle Ege (Selçuk, İzmir, İncirliova, Aydın, Muğla, Denizli), Marmara (Balıkesir, Çanakkale) ve Akdeniz (Burdur, Isparta, Antalya) bölgelerinde düzenleniyor. Tek hörgüçlü dişi "yoz" develer ile "buhur" adı verilen çift hörgüçlü erkek develerin çiftleşmesinden meydana gelen ve "Tülü" adı verilen erkek develer arasında yapılır. Bu develer yalnızca güreş için "Savran" denilen deve bakıcıları tarafından yetiştirilir Deve güreşleri genellikle kış aylarında yapılır. Tarihinin 19. yüzyıla kadar uzandığı belirtiliyor. (Kaynak: vikipedi) |
* Fotoğraflar: HAYTAP tarafından İzmir Bayraklı Belediyesi'nin düzenlediği güreşte çekildi.
