Modern İstanbul Ermeni şiirinin öncü isimlerinden Haygazun Kalustyan’ın toplu şiirleri, doğumunun 95. yılında Aras Yayınları aracılığı ve “Güzel Şeyler Tesadüf Etsin” adıyla okurla buluşuyor. Şairin uzun süredir merakla beklenen bu seçkisi, yine Ohannes Şaşkal’ın özenli çevirisiyle Türkçeye kazandırıldı.
Kalustyan, yoksullukla biçimlenmiş hayatında şiiri bir “teselli ve direnç alanı” olarak inşa etmiş bir şairdi. Şaşkal, kitabın önsözünde onun yaşamını şöyle özetliyor:
“Kader ona neredeyse hiç gülmemiştir. Çocuk yaşta ekmek parası için okulu bırakmak zorunda kalmış, yoksulluğun, açlığın ve adaletsizliğin içinden bir şiir dili kurmuştur. Kalustyan gibiler yalnızca ekonomik değil, etnik ayrımcılığın da ağır yükünü taşımak zorunda kalmıştır.”
“Güzel Şeyler Tesadüf Etsin”, şairin yaşamıyla aynı çizgide içten, yalın ama derin bir şiir dünyasına açılıyor. Cancikyan-Kalustyan dostluğunun edebi yankılarını taşıyan bu kitap, İstanbul Ermeni şiirinin kayıp ama güçlü bir halkasını yeniden gün yüzüne çıkarıyor.
ŞUUR
(Kitaptan)
Ben de bilirim
güzeldir tabiat...
fakat sevgilim,
haberi var mı dünyanın?
artık mümkün değil
kafesteki kuşu
bütün ormanlarla
bahtiyar kılmak.
Haygazun Kalustyan hakkında
1920’de İstanbul’da doğan Haygazun Kalustyan, öğrenimini ekonomik nedenlerle yarıda bıraktı. 1953-1965 yılları arasında Karagözyan Yetimhanesi’nde eğitmenlik yaptı. İlk şiirini 1938’de yayımladı; daha sonra Garbis Cancikyan ile birlikte “Balkıs” adlı şiir kitabını kaleme aldı (1942).
İlk şiir kitabı “Gaz Lambası” (1948), ikinci kitabı “İşime Giderken” (1962) oldu. 1965’te Ermenistan’a göç eden şair, Yerevan’da çalışmalarını sürdürdü ve 1985’te hayatını kaybetti.
(EMK)
