"Hayata Dönüş" Operasyonu Çanakkale Cezaevi davasında mahkemeye sunulan Çanakkale Cumhuriyet Başsavcılığı 17 Aralık 2000 tarihli tutanağına göre, jandarmaya saldırı kararını, dönemin Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Ali Suat Ertosun tebliğ etti.
Operasyon emri de 14 Aralık'ta İçişleri Bakanlığı'ndan geldi. Dönemin İçişleri Bakanı Sadettin Tantan "Operasyonda bir rolümüz yoktu" demişti.
Harekat planı bakanları yalanladı
Çanakkale E Tipi Cezaevi'ne yapılan operasyonda beş tutuklu ve bir asker hayatını kaybetmişti. 19-22 Aralık 2000'de Türkiye çapında 20 cezaevine yönelik yapılan Hayata Dönüş Operasyonu'nda, ikisi asker 32 kişi öldü, yüzlerce tutuklu ve hükümlü yaralandı. Devamındaki açlık grevleri ve eylemlerde 122 kişi yaşamını yitirdi.
6 Nisan'da görülen Bayrampaşa Cezaevi davasının ikinci duruşması öncesinde, operasyonun "Tufan" adı verilen harekât planı ortaya çıktı. Plan, operasyonu yönetenlerin Tuğgeneral Engin Hoş ile Albay Burhan Ergin olduğunu kanıtlıyor.
Belge operasyon kararının olaydan çok önce alındığını da kanıtlıyor. Jandarmanın koğuşlarda silah olmadığı iddiası operasyon sonrası verilen Adli Tıp raporuyla boşa çıktı.
Ergenekon soruşturması kapsamında Silivri Cezaevi'nde tutuklu bulunan gazeteci Ahmet Şık, bu raporu kamuoyuna duyurduğu için yargılanmıştı.
Dönemin Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk ile Ertosun geçen hafta yaptıkları açıklamalarda "operasyondan haberdar olmadıklarını" ileri sürdü. Ancak, dönemin Cumhuriyet Savcısı'nın ifadesine göre, operasyon izin emri Adalet Bakanlığı'ndan gelmişti.
Cumhuriyet Savcısı Kemal Canbaz'ın 15 Aralık ve 18 Aralık 2000'de imzaladığı tutanaklara göre, dönemin İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Ferzan Çitici'nin imzaladığı operasyon talep yazısının emri Bakanlık'tan gelen kriptolu telefonla verilmişti.
Madalyalı Ertosun'un telefonu başlattı
Çanakkale Cezaevi davasında mahkemeye sunulan başka bir belge de müdahale izninin Ertosun'un telefonuyla verildiğini ortaya koyuyor. Belge, operasyon emrinin Adalet ve İçişleri bakanlıklarından geldiğini ve kararın Ankara'dan tebliğ edildiğini ispatlıyor.
Çanakkale Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 17 Aralık 2000 tarihli tutanağına göre; Ertosun, Adalet Bakanlığı Müsteşarı İhsan Erbaş ve Harekat Başkanı emekli Tümgeneral Osman Özbek 18 Aralık saat 19:00'da Çanakkale İl Jandarma Komutanlığı'nı telefonla arayarak operasyon kararını bildirdi.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) üyesi Ertosun'a, 2004'te Devlet Üstün Hizmet Madalyası verildi. Cumhurbaşkanı adına madalyayı dönemin Adalet Bakanı Cemil Çiçek taktı.
Tantan'dan "MGK emri" itirafı
Tutanağa göre ayrıca, 19 Aralık saat 05:00'te cezaevine saldırılması için gereken emir de İçişleri Bakanlığı'ndan geldi.
Dönemin İçişleri Bakanı Tantan, operasyonun ardından dönemin Emniyet Genel Müdürü Turan Genç ile bir basın açıklaması yaparak "Devletin ayıbı temizlendi" demişti.
Tantan geçen hafta yaptığı açıklamada ise operasyon kararının Milli Güvenlik Kurulu'nda (MGK) alındığını itiraf etmiş ve "İçişleri Bakanlığı'nın operasyonda rolü yoktu" demişti.
Tutanağı şu görevliler imzaladı: Dönemin Operasyon Komutanı Tuğgeneral Kemal Bayalan, Başsavcı Abdülkadir İlhan, İl Jandarma Komutanı Kamil Çil, İl Emniyet Müdürü Bülent Kenaroğlu, Cezaevlerinden Sorumlu Cumhuriyet Savcısı Mehmet Barut, Cezaevi Jandarma Bölük Komutanı Jandarma Yüzbaşı Ali Güleryüz, Cezaevi Birinci Müdürü Fahri Baran. (AS)
