Uzun görev süreleri, yeterice dinlenmeden yapılan uçuşlar, vücudun biyolojik saatini hesaba katmayan planlamalar, bir uçağın uçmasını sağlayanlar üzerinde "biriken yorgunluğa" neden oluyor.
Uyku kaybı anlamına gelen bu durum dikkat dağılması, hata ve kaza risklerini barındırıyor.
Sendika kampanya başlattı
Bu çalışma koşullarına zemin oluşturan düzenlemeyse, SHT 6A-50 adlı bir yönetmelik: Dört kez göden geçirilmiş "Uçucu Ekip Uçuş Görev Süre ve Dinlenme Süreleri il Uygulama Esasları Talimatı". Türkiye Sivil Havacılık Sendikası (HAVA-İŞ) bu düzenlemenin değiştirilmesi için kampanya başlattı. Bütün bilgiler ve katkıda bulunma olanakları yorgunucmakistemiyoruz.biz adresinde.
"Taksi şoförünün sarhoş olmasını ister miydiniz?"
Ancak kampanya herkesin desteğine açık. Çünkü uçuş güvenliği her şeyden önce yolcuların güvenliği demek. Aynı zamanda bir tüketici hakkı. HAVA-İŞ "Taksi şoförünüzün taksiyi kullanırken sarhoş olmasını ister misiniz?" diye soruyor. Zira, biriken yorgunluk alkolün araba sürücüleri üzerindeki etkisine denk bir etki yaratıyor.
Ölümlü havacılık kazalarının yüzde 15-20'sinde pilot yorgunluğundan kaynaklanan insan hatası var.
Uluslararası standartlara uymuyor
Pilotlar, kabin memurları, yükleme uzmanları, uçuş mühendisleri, kısaca "uçucu ekipler" olarak adlandırılan havacılık emekçileri, çalışma koşullarının uluslararası standartların gerisinde olduğunu söylüyor.
Örneğin AB düzenlemelerinde maksimum uçuş görev süresi 3 inişe kadar 13 saat. 3 iniş sonrası her iniş için yarım saat düşülüyor. Türkiye'deyse bu süre 1-4 iniş için 14 saat. Gece uçuşları için AB'de ayrıca süre indirimi varken, Türkiye'de gece tanımı yok.
Özetle günde en fazla 12 saat görev, en az 12 saat dinlenme süresi, "kendini uçuş için hazır hissetmeyen uçuş ekip üyesinin o uçuşu yapama zorunluluğu"nun uygulanmasını isteyen havacılık emekçilerinin talepleri şöyle:
- Uçucu ekipler eğer kendilerini uçuş için hazır hissetmiyorlarsa bu uçuşa gitmemekle mükelleftir kuralı kabul edilmeli.
- Uçuş, nöbet, yedek ekip, eğitim, sağlık muayenesi, ofis görevleri gibi görevler aylık programlanmalı ve ay içinde havayolu işletmelerince keyfice değiştirilmemeli.
- Uçuş ve uçuş görev sürelerini kısıtlayan zaman tanımları birbirini takip eden süreler olmalı.
- Gün tanımı yerel saatle 00:00 da başlamalı. Günün başlangıç ve bitişini kışın 02:00, yazın 03:00 olarak belirleyen saat tanımı kaldırılmalı.
- Uçucu ekiplerin işverene tabi olduğu tüm süreler görev sayılmalı. Yılda bin 800 saatle kısıtlanmalı.
- Günlük uçuş görev süresi azami 12 saat olmalı ve üçüncü bacaktan sonra her ilave iniş için yarım saat düşürülerek planlanmalı.
- Aylık fiili uçuş süresi azami 100 saatle, yıllık fiili uçuş süresi azami 900 saatle, Aylık uçuş görev süresi azami 180 saatle, haftalık uçuş görev süresi 56 saatle kısıtlanmalı.
- Bir takvim ayında 7 boş gün ana üste verilmeli.
- Bir uçuş görev süresi sonrası dinlenme minimum 12 saat olmalı.
- Birbirini takip eden 7 günde boş günler dışında iki yerel geceyi kapsayan 36 saat dinlenme süresi sağlanmalı. (TK)
