Hava kirliliği kız çocuklarının erken adet görmesine neden oluyor

ABD'de yapılan yeni araştırmalar kız çocukların ilk adetlerini daha erken yaşta gördüklerini tespit ediyor. Uzmanlara göre bunun nedenlerinden biri de hava kirliliği.

BBC Türkçe'de David Cox imzasıyla yayımlanan makaleye göre durum endişe ile takip ediliyor. Tespitlere göre ilk regl ve meme gelişimi gibi ergenliğin başlangıcını işaret eden değişiklikler giderek daha erken gerçekleşiyor.

Detaylar

ABD'de kız çocukların bundan 100 yıl öncesine kıyasla dört yıl erken adet görmeye başladıkları tahmin ediliyor.

Mayıs ayında açıklanan yeni veriler, 1950-1969 yılları arasında doğan kız çocukların adet görmeye genellikle 12,5 yaşında başladığını, 2000'li yılların başında doğan kuşakta ise yaş ortalamasının 11,9'a düştüğünü gösteriyor.

Güney Koreli bilim insanları, erken ergenlik belirtileri (sekiz yaşından önce meme gelişimi ya da adet görme) gösteren kız çocukların sayısının 2008 ile 2020 yılları arasında 16 kat arttığını söylüyor.

Bazı veriler

Araştırmalar erken ergenliğin, özellikle menopoza erken girilmesi durumunda kadınların doğurganlık pencerelerini kısaltabileceğini ve yaşam sürelerini de etkileyebileceğini gösteriyor.

Erken ergenlik aynı zamanda meme ve yumurtalık kanseri, obezite, tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalıklarla da ilişkilendiriliyor. Ergenliğin başlangıcı, vücutta hipotalamus-hipofiz-adrenal (HPA) ve hipotalamus-hipofiz-gonad (HPG) eksenleri tarafından belirleniyor.

Bu eksenler, açlıktan ısı kontrolüne kadar çeşitli temel bedensel işlevleri düzenleyen hipotalamus adlı beyin bölgesini farklı hormon salgılayan bezlere bağlıyor. Son üç yılda yapılan bir dizi araştırma, erken ergenlikte hava kirliliğinin de rol oynadığını gösteriyor.

Bu konuda yapılan araştırmaların büyük kısmı Güney Kore'deki bilim insanları tarafından yürütülüyor. Seul, Busan ve Incheon dünyanın en kirli 100 şehri arasında yer alıyor.

Sülfür dioksit, nitrojen dioksit, karbonmonoksit ve ozon gibi çeşitli zehirli gazların buna yol açtığı düşünülüyor. Bu gazlar araç emisyonları ve üretim tesislerinin ürettiği atıklar yoluyla havaya salınıyor.

Polonya'da 2022 yılında 1.257 kadından alınan verilerle yapılan bir araştırmada nitrojen gazlarına daha fazla maruz kalma ile 11 yaşından önce adet görme arasında bir bağlantı tespit edilmişti. Polonya, kömür kullanımının yol açtığı hava kirliliğiyle tanınan bir ülke. 

(EMK)