*İllüstrasyon: Freepik
Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) Toplumsal Cinsiyet Eşitliği birimi, kamuoyunun ve hükümetin gündeminde olan HPV aşısına dair dikkat edilmesi gereken önemli noktalara dair bilgi notu yayınladı.
Üç doz aşı yapılması öneriliyor
Notta şu bilgiler yer aldı:
*HPV aşısı rahim ağzı kanserinden koruyan bir aşıdır. HPV aşısının özellikle HPV ile ilk karşılaşmadan önce, ilk cinsel ilişkiden önce yapılması önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) mümkünse 9-11 yaş arası, en geç 15 yaşına kadar iki doz aşılanmanın tamamlanmasını önermektedir. HPV aşılamasına 15-26 yaş arasında başlandıysa üç doz aşı yapılması öneriliyor.
*HPV aşısını ulusal bağışıklama programlarına dâhil eden ülke sayısı 2020 itibariyle 100'den fazla.
*HPV aşısının ulusal bağışıklama programında yer aldığı ülkeler, aşıyı 15 yaş altındaki kız çocuklarına (bazı ülkeler erkek çocuklarına da) uyguluyor.
*15 yaşının üzerinde yapılan aşılamalar “yakalama aşılaması” olarak adlandırılmakta olup, çocukluk çağında aşılanmamış olanların yakalanıp aşılanması şeklindedir. Ulusal programda, rutin olarak gerçekleştirilen HPV aşılamalarının çocuk yaşta yapılmasının nedeni, erken yaşta bağışıklık cevabının daha yüksek olması.
*HPV aşısının 15 yaşın üzerinde yapılması; iki doz yerine üç doz aşılamayı zorunlu kılacaktır. Ayrıca, aşıya vücudun verdiği bağışıklık yanıtı erken yaştaki kadar yüksek olmayacak.
*HPV aşısının ülkemizde de, 15 yaş altı kız çocuklarına ücretsiz olarak yapılması için, Genişletilmiş Ulusal Bağışıklama Programı’na eklenmesi gerekiyor.
*Ayrıca Ulusal Kanser Tarama Programı’nda bulunan rahim ağzı kanseri taraması, HPV aşısının gölgesinde kalmamalıdır. Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM), Aile Sağlığı Merkezlerinde ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde, kamu hastanelerinde ücretsiz olarak 30-65 yaş aralığındaki cinsel aktif kadınlara, rahim ağzı kanseri taraması uygulamasına devam edilmelidir. Bu yaş grubundaki kadınlar (hastalık belirtisi olmaksızın) kanser tarama programlarına rutin olarak dahil edilmeli.
*HPV, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon etkenidir. Okul çağında bu konuda koruyucu eğitimler verilmesi, çocukları ileride kanser olmaktan koruyacak. HPV aşısının ulusal bağışıklama programına eklenmesinin ve taramalara toplum katılımının artırılmasının yanında, cinsel sağlık bilgilerinin yaşa uygun şekilde okul öncesi dönemden itibaren örgün eğitim müfredatına dahil edilmesi özel önem taşıyor.
Türkiye'de HPV aşısı
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde HPV tanı kitleri için Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı'nı (TÜSEB) görevlendirdiklerini açıklamıştı.
Bakan, “Türkiye'deki altyapıyı değerlendirerek yerli üretim HPV kitinin kullanıma alınmasını sağlayacaklarını, bir ayı geçmeden testin yerli olarak devreye gireceğini” söylemişti.
Koca şöyle devam etmişti:
"HPV aşısının uygulanması konusunda bir çekincemiz asla yok, ancak ülkemizin sosyal gerçekliklerinden kopuk kararlar alınmasının kimseye bir faydası yok. Yaptığımız planlamaya göre, yaş gruplarını ve medeni hal durumlarını dikkate alan bir plan hazırlığındayız. Belirlenen bir grupla aşılamaya başlayacağız ve kapsamını kademe kademe genişleteceğiz."
Kamuoyundan, "medeni halin dikkate alınması" yönündeki cümleye tepki gelmişti. Kadınlar ve bilim insalarının büyük bir kısmı aşının medeni hal gözetmeksizin herkese yapılması gerektiğini savunuyor.
TIKLAYIN- HPV aşısı, rahim ağzı kanserini yüzde 90'a yakın önlüyor
(EMK)
