Hasankeyf'te Artuklu dönemine ait su şebekesi bulundu

* Fotoğraflar: Anadolu Ajansı.

Hasankeyf'teki arkeolojik kazı kapsamında yapılan arazi taramasında Artuklu dönemine ait olan ve en az 800 yıllık olduğu düşünülen su şebekesi tespit edildi.

Hasankeyf ilçesindeki tarihi Hasankeyf Kalesi'nde üçüncü dönem arkeolojik kazı çalışmaları sürerken bir yandan da arazi taraması yapılıyor.

Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zekai Erdal başkanlığında yürütülen çalışmalarda, Hasankeyf Kalesi'ne içme suyu ulaştıran su şebekesinin bir kısmının kayalar oyularak tünel, bir kısmının ise yer üstünde su kanalı şeklinde yapıldığı belirlendi.

Tünel şeklinde bir şebeke

Anadolu Ajansı'na konuşan kazı başkanı Doç. Dr. Zekai Erdal, kalıntıların bir kısmının yer altında bir kısmının ise yüzeyde olduğunu söyledi.

Erdal, su şebekesinin yaklaşık iki kilometrelik kısmını tespit ettiklerini dile getirerek, "Ortalama bir metre yüksekliğinde 60 santimetre genişliğinde tünel şeklinde bir su şebekesi ortaya çıkmıştır," dedi.

Tarihi bulgulara bakıldığında su şebekesinin Artuklu döneminde yapıldığını düşündüklerini söyleyen Erdal, "1280 yılında Hasankeyf'e gelen yazar ve devlet adamı İbn-i Şeddat, ilçenin doğusunda dağlık alandan tedarik edilen suyun kaleye çıkarıldığından bahsetmektedir. Bu da Artuklu dönemine rastlamaktadır," dedi.

Mühendislik harikası

Su şebekesinin bir mühendislik harikası olduğunu vurgulayan Erdal, tespit edilen su şebekesinin, mimari özelliklerinin ve tarihi öneminin kayıt altına alınarak gerekli çalışmalar yapılması gerektiğini söyledi

Doç. Dr. Zekai Erdal, su şebekesinin sekiz asır önce suyun debisi, arazinin topoğrafik yapısı ve eğim düşünülerek yapıldığını belirterek, "Sıfır kotundan 100 metre kotuna suyun nasıl çıkarıldığını görmek, bunu gelecek nesillere aktarmak elzem," dedi.

"El Cezeri'nin katkısı olabilir"

Su şebekesinin yapımında mucit ve mühendis El Cezeri'nin de katkısının olma ihtimalinin de yüksek olduğuna dikkati çeken Erdal, tarihi bazı bulguların buna işaret ettiğini dile getirdi.

Erdal son olarak "El Cezeri'nin kitabındaki bütün robotlar su ile çalışacak şekilde teknolojilendirilmiştir. Bu noktada Hasankeyf'teki su kanalında da su mühendisliğinin olması nedeniyle El Cezeri'nin bu su kanalıyla bir bağlantısının olduğunu söylemek mümkün. El Cezeri, bu su kanalının yapımında görev almış veya onun nezaretinde yapılmış olabilir," değerlendirmesinde bulundu.



(TY)