"Yüksek harçlar eğitim hakkının kullanımıyla eğitimde fırsat eşitliğine engel. İlköğretimden başlayarak yükseköğrenime değin eğitimi paralı hale getirmeyi amaçlayan bu tür düzenlemeler, yoksulluğun kuşaktan kuşağa aktarılan bir kader haline gelmesine yol açmakla kalmıyor; cinsiyet eşitsizliklerini de derinleştirici etkide bulunuyor."
Eğitim Sen Genel Merkez Sendika Uzmanı Dr. Handan Çağlayan üniversite harçlarında yapılan yüzde 5'lik zamı bianet'e değerlendirirken eğitimin artan yükünün aileleri sadece erkek çocuklarını okula göndermeye ittiğinin altını çizdi.
Konuştuğumuz öğrenciler arasında eğitimin ücretsiz olmasını savunan da vardı, "eğer yatırım yapılacaksa harç alınabilir" diyen de... Öğrenciler harç kredisinden ihtiyacı olmadığı halde faydalananlar olduğunu da belirtti.
"Nitelikli eğitim 'mal' durumuna geldi"
Harç ödemesinin kayıt yapma ve yinelemenin ön koşulu olduğunu anlatan Çağlayan, bu uygulamanın düşük gelirli ailelerden gençlerin üniversite sınavında başarılı olsalar bile kayıt yaptıramama ya da öğrenime devam edememe sorunlarıyla yüz yüze bıraktığını vurguladı.
"Anayasa devlete temel eğitim verme yükümlülüğünü veriyor olsa ve herkesin eğitim hakkı bulunduğunun altı çizse bile eğitimin piyasalaşması her geçen yıl bu normları aşındırıyor. Eğitimin göreceli olarak paralı hale getirilmesi ve artan yoksulluk eğitimin hiç başlamasına ya da yarıda kesilmesine neden oluyor. Nitelikli eğitim artık parası olanın ulaşabileceği bir mal durumuna geldi."
"Eğitim ücretsiz olmalı"
Ece Bayrak, 20, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler:
Bizim okulda (Boğaziçi Üniversitesi) yemekhanede öğle yemeği 2YTL, yüzde 10 zam yapılınca bile insanlar ayaklanıyor. Demek ki zor durumda çok insan var. Harçların 400-500 YTL olduğu düşünülürse ona yapılacak en ufak zam bile çok etki yaratır. Asgari ücret de 500 YTL civarı, babası asgari ücretle çalışan bir öğrenci bu parayı nasıl ödeyecek.
Mehmet Gündüz, 21, İktisat:
Harç alınmasını doğru bulmuyorum. Eğitimin ücretsiz olması gerekir. Bu nedenle zamları da tanımıyorum.
"Gerekçe gösterilmeden zam yapılmasın"
Aslı Kaya, 22, Endüstri Mühendisliği:
Aslında ödeme gücü olmayanlara kredi çıkması gerekiyor ama herkes kredi alamıyor. Harç isteniyor ama harcın karşılığını alamıyoruz. O zaman neden zam yapılıyor? Ben 470YTL ödedim. Bu miktarı herkes rahat veremeyebilir.
Öğrenci belgesi için bile para yatırılan bir okulda harç alınması da mantıklı değil. Öğrenci belgesinin ücretsiz olması gerekir en azından. Her seferinde 3YTL yatırıyorum. Bir gerekçe gösterilse zamı mantıklı karşılarım belki.
Umut Akalp, 22, Makine Mühendisliği:
Kredi kullanıyorum ben. Bu yüzden zamlar beni doğrudan etkilemiyor. Okula yatırım için alınıyorsa harç alınabilir ama ben yatırım görmüyorum. Sosyal aktiviteler zaten sponsor bulunarak yapılıyor, labratuarlar da yetersiz. Ödeme gücü olmayanlara kredi veriliyor ama ihtiyacı olmadığı halde kredi alan da çok fazla. (GG)
