69 gazeteci ve 30 dağıtımcı Nisan ayına hapishanede girdi. Hepsi de Terörle Mücadele Kanunu (TMK) ve Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında 'örgüt' bağlantılı olarak hapiste bulunuyor. 69 gazeteciden 44’ü ve 30 dağıtımcıdan 29’u Kürt medyasından.
Ocak-Mart 2013 döneminde biri gazeteci iki kişi hakkında TCK'nın "terör"le ilgili maddelerinden ve TMK'dan 15 yıl 10 ay hapis cezası verildi.
Nisan 2012’de 100 gazeteci ve 35 dağıtımcı hapisteydi. Mahkemeler üç ayda dördü gazeteci yedi kişi hakkında TCK'nın "terör"le ilgili maddelerinden ve TMK'dan 16 yıl 11 ay hapis cezası vermişti.
Medya Gözlem'den başlıklar
BİA Medya Gözlem raporunda 'öldürülen gazeteciler', 'hapisteki gazeteciler', 'saldırı, tehdit ve engellemeler', 'soruşturmalar, açılan-süren davalar, kararlar', 'TCK 285-288', 'hakaret, kişilik hakları ve tazminat davaları', ''yasaklamalar, kapatmalar, toplatmalar', 'AİHM' ve 'RTÜK' bölümleri yer alıyor.
29 Mart'ta 4. Yargı Paketi olarak bilinen "İnsan Hakları ve İfade Özgürlüğü Bağlamında Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" Adalet Komisyonu'nda kabul edildi. Yeni paket ile “terör örgütünün propagandasını yapan, örgütlerin bildiri veya açıklamalarını basanlara veya yayınlayanlara” ceza verilmesinde, "cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösteren, öven ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik eden" şartı getirilmesi öngörüldü.
Gazeteciler, meslek ve hak örgütleri dönem boyunca hapis gazetecilerin serbest bırakılması ve adil yargılanmaları için basın açıklamaları yayımladılar, Ergenekon, Oda TV ve KCK Basın Davası'nın duruşmalarını izlediler, 4. Yargı Paketi'nin basın ve ifade özgürlüğünün önündeki engelleri kaldırmada mevcut haliyle yetersiz olduğunu belirttiler ve mecliste revize edilmesini istediler.
Dönem boyunca üçü gazeteci beş kişi “hakaret” ve “kişilik haklarına saldırı” gerekçesiyle 90 gün hapis ve 44 bin 100 TL para cezası aldı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a hakaret ettiği ve kişilik haklarına saldırdığı gerekçesiyle üç kişi ve bir gazeteye toplam 33 bin 500 TL para cezası, iki kişiye ise ikazen uyarı cezası verildi.
Gazetecilere ve medya çalışanlarına yönelik en az 34 fiili saldırı yaşandı; 32 kitaba el kondu, cezaevindeki mahkumlara kitap sınırlaması getirildi, TV'de bir program iptal edildi, bir heykel, bir film sansürlendi. afişler yasaklandı, kitaplar, şiirler sansürlendi. Öğretmenler hakkında bazı kitapları okuttukları gerekçesiyle soruşturmalar açıldı.
AİHM'de Türkiye aleyhinde ifade özgürlüğüyle ilgili 450 dosya bulunduğu öğrenildi, AİHM ifade özgürlüğünü düzenleyen Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 10. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle Türkiye'yi beş siyasetçi ve dokuz gazete-dergiye 73 bin 500 euro (yaklaşık 170.770 TL) para cezası ödemeye mahkum etti.
Hepsi TMK / TCK
Ocak-Mart 2013 boyunca gazeteciler hakkında TCK ile TMK birlikte uygulanmak suretiyle soruşturmalar ve tutuklamalar sürdü. Yargılamalarda gazeteci ve dağıtımcı / medya çalışanlarına yönelik gazetecilik yoluyla "silahlı örgüt üyesi olmak", "örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek" ve / veya "örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek, "örgüt kurmak, sevk ve idare etmek" suçlamaları devam etti.
Bütün gazeteciler ve dağıtımcılar TMK ve TCK kapsamında 'örgüt' bağlantılı olarak hapiste bulunuyor. 69 gazeteciden 44'ü, 30 dağıtımcı / medya çalışanından 29'u Kürt medyasından.
69 gazeteciden 17'si hükümlü, 38’inin yargılanması sürüyor. 14’ü ise 31 Mart tarihi itibarıyla henüz iddianameleri açıklanmadığı için, ne tür iddialarla tutulduklarını net olarak bilmeden ilk duruşma gününü bekliyor.
DİHA, Welat, Özgür Gündem
Dicle Haber Ajansı'ndan (DİHA) 16 gazeteci hapiste; biri eski çalışan üçü hükümlü, biri eski çalışan 11'i yargılanıyor, ikisi iddianame bekliyor. Azadiya Welat gazetesinden sekiz gazeteci hapiste; altısı hükümlü, iki gazetecinin yargılaması sürüyor. Özgür Gündem'den sekiz gazeteci hapiste; üçü eski çalışan tamamı yargılanıyor. Özgür Halk dergisinden üç gazeteci hapiste. İkisi hükümlü biri yargılanıyor. Demokratik Modernite dergisinden iki gazeteci yargılanıyor.
Saldırı, tehdit
Ocak-Mart 2013 döneminde gazetecilere ve medya çalışanlarına yönelik en az 34 fiili, sözlü, sosyal medya üzerinden yazılı saldırı, engelleme ve tehdit yaşandı. Çeşitli kurumlarca bir filmin gösterimi ve bazı internet sitelerine giriş engellendi.
Geçen yıl aynı dönemde gazetecilere ve medya çalışanlarına yönelik dokuz sözlü, sosyal medya üzerinden yazılı saldırı, engelleme ve tehdit yaşanmıştı.
“Hakaret”ten
Rapor döneminde üçü gazeteci beş kişi hakkında “hakaret” ve “kişilik haklarına saldırı” gerekçesiyle 90 gün hapis ve 44 bin 100 TL para cezası verildi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a hakaret ettiği ve kişilik haklarına saldırdığı gerekçesiyle üç kişi ve bir gazeteye Ocak-Mart 2013’te toplam 33 bin 500 TL para cezası, iki kişiye ikazen uyarı cezası verildi.
Geçen yılın aynı döneminde ''Hakaret'', ''kişilik haklarına saldırı” iddiası ve tazminat talebiyle yedisi gazeteci 13 kişiye ceza verilmişti. Yedi gazeteci toplam 9 ay hapse ve 13 bin 500 TL para cezasına, altı kişi de 2 yıl 2 ay 20 gün hapse ve 8 bin 480 TL para cezasına mahkûm olmuştu. Bir gazeteye de 4 bin TL para cezası verilmişti.
Kapatmalar, toplatmalar
Ocak-Mart 2013’te 32 kitaba el kondu, cezaevindeki mahkumlara kitap sınırlaması getirildi, TV’de bir program iptal edildi, bir heykel, bir film sansürlendi. Demokratik Özgür Kadın Hareketi’nin ve Emek Gençliği’nin afişleri yasaklandı, Gazeteciler, kitaplar, şiirler sansürlendi. Öğretmenler hakkında bazı kitapları okuttukları gerekçesiyle soruşturmalar açıldı.
2012'nin ilk çeyrek döneminde beş gazete için toplatma, el koyma, satış, dağıtım yasağı uygulanmış, bir afiş yasaklanmış, BDP'nin Newroz afişleri toplatılmış ve Aram Yayınları'ndan on kitap hakkında soruşturma başlatılmıştı.
AİHM
AİHM ifade özgürlüğünü düzenleyen Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 10. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle Ocak-Mart 2013'te Türkiye'yi beş siyasetçi ve dokuz gazete-dergiye 73 bin 500 euro (yaklaşık 170.770 TL) para cezası ödemeye mahkum etti.
Geçen yılın aynı döneminde 37 gazeteci AİHM'e başvurdu, bir gazetecinin başvurusu reddedildi, AİHM Türkiye'yi AİHS'in 10. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle bir gazeteciye 5 bin euro ödemeye mahkum etmişti.
RTÜK
RTÜK, Ocak-Mart 2013 döneminde TV kuruluşlarına 97 uyarı, iki yayın durdurma, 337 para cezası; radyo kuruluşlarına 15 uyarı, 13 para cezası verdi. Yurtdışından yayın yapan beş kanalın 29/3. maddeden (Platform işletmecileri ve yayın hizmeti iletimi yapan altyapı işletmecileri ile ilgili madde) yayınlarının durdurulmasına karar verildi.
RTÜK 'koruyucu sembol kullanılmadığı' gerekçesiyle yedi uyarı; 'insan onuru ve özel hayatın gizliliği'ni ihlalden bir uyarı, yedi para cezası; 'Türkçeyi bozmaktan' sekiz uyarı, üç para cezası; 'genel sağlığa zarar'dan 84 uyarı, 287 para cezası; 'hukukun üstünlüğü'nü ihlalden iki uyarı; 'milli-manevi değerleri ihlal'den bir uyarı, bir para cezası; 'yarışma ve lotaryalar'la ilgili bir uyarı; 'haksız çıkar'dan bir uyarı, bir para cezası, 'tütün ve tütün ürünleri kullanımı'ndan bir uyarı, üç para cezası, 'haberin verilişi' ile ilgili bir uyarı cezası, 'toplumsal cinsiyet eşitliği'ni ihlalden bir para cezası, 'şiddeti özendirme'den iki yayın durdurma, 'müstehcen yayın'dan bir para cezası verdi. Geri kalan uyarı ve cezalar ticari iletişim, reklam, ürün yerleştirme, sponsorluk, program desteği gibi konularla ilgili teknik ve ticari düzenlemelerin ihlalleriyle ilgiliydi.
RTÜK 2012'nin ilk çeyreğinde radyo-TV kuruluşlarına 327 uyarı, 94 para cezası ve iki program durdurma cezası vermişti.
